Remiz_a, czyli stacja badawcza w rezerwacie przyrody od Adama Jankowskiego!

Nazywam się Adam Jankowski. Jestem architektem, założycielem pracowni projektowej AMJ studio. Prowadzę również zajęcia na Wydziale Architektury Politechniki Poznańskiej.

Studia na Wydziale Architektury Politechniki Poznańskiej ukończyłem z wyróżnieniem w 2018 r. Jestem laureatem nagrody Ministra Inwestycji i Rozwoju za pracę dyplomową magisterską wykonaną pod przewodnictwem dr hab. inż. arch. Macieja Janowskiego. Zwyciężyłem w  wielu konkursach w dziedzinie architektury, urbanistyki i designu. Doświadczenie zawodowe zdobywałem już w trakcie trwania studiów w poznańskich biurach projektowych. Od 2018 r. prowadzę w Poznaniu własną pracownię architektoniczną pod nazwą AMJ studio.

 

Lokalizacja stacji naukowej w pobliżu rezerwatu przyrody Łazy ma być odpowiedzią na potrzebę realizacji grantów badawczych w jednym z najsłabiej odkrytych rejonów Polski. Podmokłe lasy i trzcinowiska w okolicach jeziora Jamno są schronieniem dla wielu rzadkich gatunków ptaków, płazów oraz gadów. Postępująca degradacja środowiska naturalnego przez negatywny wpływ działań człowieka jest największym zagrożeniem dla żyjących tam organizmów.

Główną ideą projektu jest stworzenie architektury inspirowanej naturą oraz wpisanie jej w krajobrazowy kontekst miejsca. Nadrzędnym celem nowej struktury ma być realizacja grantów badawczych dotyczących fauny i flory regionu, połączona z promocją Pomorza Zachodniego, jakomiejsca o szczególnych walorach krajobrazowych. Istotne dla projektu jest wykroczenie poza granice wsi Osieki i próba przedstawienia strategii ekologicznej dla bioróżnorodnego obszaru. Stacja naukowa rezerwatu Łazy ma stanowić centrum szerszego układu przestrzennego, w postaci szlaku obserwacyjnego jeziora Jamno. Inwestycja miałaby składać się z wyznaczonych punktów widokowych oraz ciągu ścieżek spacerowych, nadwieszonych nad trzcinowiskami.

Zdecydowano się na kompozycję przestrzenną o ekstensywnym układzie zabudowy. Poszczególne obiekty stacji naukowej uniesiono ponad trzcinami na palach, aby zminimalizować ich wpływ na środowisko naturalne. Projekt zagospodarowania terenu ma nawiązywać swoim kształtem do drzewa. Swobodny układ pozbawiony wyraźnego centrum tworzą pomosty przypominające gałęzie, na których wiszą obiekty stacji naukowej. Projektowana postać komunikacji na działce stanowi krwiobieg założenia, gdzie od głównej żyły odchodzą mniejsze. Układ elastycznie dopasowuje się do zastanej topografii terenu, zachowując istniejącą roślinność.

Bezpośrednią inspiracją dla formy, funkcji i konstrukcji projektowanych jednostek stacji naukowej jest gniazdo remiza. Niewielki ptak żyjący nad brzegami jeziora Jamno buduje gniazda podwieszone do gałęzi drzew. Pleciony kokon składa się z korytarza wejściowego oraz wewnętrznej przestrzeni lęgowej. Ideą projektu jest adaptacja rozwiązań zaczerpniętych z natury na potrzeby człowieka. Zgodnie z tą zasadą, do przestrzennej konstrukcji imitującej gałąź drzewapodwiesza się jednostki hotelowe, analogicznie do gniazd budowanych przez mistrza ptasiejarchitektury.

Program funkcjonalny stacji naukowej składa się z sześciu podstawowych typów obiektów, które dopełniają się wzajemnie, tworząc spójny układ przestrzenny. Założenie przypominające niewielką wioskę zawiera trzy główne jednostki: edukacyjną, laboratoryjną oraz administracyjną. Pierwsza z nich zawiera multimedialne muzeum, które kształci odwiedzających w zakresie wiedzy przyrodniczej i ekologii. Głównym budynkiem przeznaczonym dla naukowców jest laboratorium, gdzie badane są próbki zdobyte w terenie. Obiekt administracji mieści z kolei archiwum i salę wielofunkcyjną. Funkcję hotelową pełnią opisywane już gniazda remiza. Osiem powtarzalnych obiektów, rozłożonych w niedalekich odległościach od siebie, zapewnia miejsce noclegu dla badaczy. Ich przeznaczenie dopełniają trzy niewielkie budynki, mieszczące toalety wspólne. Elementem przestrzeni pół-otwartej jest wiata z paleniskiem, która stanowi miejsce spotkań pracowników stacji.

Geometria każdej z jednostek jest nierównomierna, pozbawiona kątów prostych. Uniesione na palach bryły są ostro pościnane, stanowiąc reinterpretację formy ptasiego gniazda. Mają przywodzić na myśl skojarzenia z kokonami uwitymi z trzcin występujących wokół. Dzięki wykorzystaniu materiałów obecnych w środowisku naturalnym, obiekty skutecznie wtapiają się w otoczenie. Organiczne budynki charakteryzują się zewnętrznym poszyciem, jednorodnym dla ścian i dachów. W przypadku jednostek hotelowych oraz dodatkowych jednostek sanitarnych,zewnętrznym materiałem wykończeniowym jest naturalna strzecha, która ma z czasem zmieniać nieco barwę i porastać mchem. Jeżeli chodzi o trzy główne jednostki, to pokryto je kompozycją nieregularnie układanych kawałków drewna recyklingowanego.

Ze względu na fakt, że niektóre żyjące w okolicy okazy awifauny są szczególnie płochliwe, to projektowane budynki posiadają zmniejszone otwory okienne. Ograniczona możliwość wglądu do wnętrza jednostek sprawia, że ptaki nie są w stanie dostrzec w nich ruchu człowieka. Zasada nie działa jednak w drugą stronę, ponieważ użytkownik stacji może bez przeszkód obserwować krajobraz, stojąc przy oknie. W projekcie zastosowano rozwiązania proekologiczne mające na celu redukcję kosztów eksploatacji budynków oraz ochronę środowiska. Wykorzystano energię silnych wiatrów wiejących w pasie nadmorskim poprzez lokalizację pionowych turbin w węzłach stalowej konstrukcji. Świetliki dachowe pełnią rolę paneli fotowoltaicznych. Ponadto każda z jednostekposiada system odzyskiwania wody deszczowej, która jest gromadzona w przeznaczonych do tegozbiornikach.

projekt dyplomowy magisterski

skrócona nazwa własna projektu: Remiz_a
temat: Stacja naukowa z zapleczem hotelowym rezerwatu Łazy
autor: mgr inż. arch. Adam Jankowski
promotor: dr hab. inż. arch. Maciej Janowski
lokalizacja: Osieki, woj. zachodniopomorskie
rok projektu: 2018