Renowacja kamienicy przy ulicy Havelskiej w Pradze. Wybudowano ją w XIV wieku!

Renowacja kamienicy przy ulicy Havelskiej to nie tylko przykład dbałości o architekturę i historię. To również zapobieganie degradacji tożsamości historycznej i kulturowej dawnej Pragi. Architekci ze studia QARTA Architektura pracowali nad przebudową domu przy ul. Havelskiej od dziewięciu lat. Historia tego niezwykłego budynku sięga okresu romańskiego, więc jego renowacja wymagała ostrożnego podejścia i dokładnej analizy kontekstu. Budynek znajduje się w praskim rezerwacie zabytków i jest częścią dziedzictwa UNESCO. Kamienica jest również objęta ochroną przez konserwatora. 

W drugiej połowie XX wieku dom był w stanie rozkładu. Zadaniem architektów było przywrócenie funkcji kamienicy, jednak nie w taki sposób, w jaki dzieje się to w najbliższym otoczeniu. Jak zwracają uwagę architekci, dzielnica ta jest całkowicie wyludniona, ze względu na „„przemysł turystyczny”, który sprawił, że niemal wszystkie budynki w okolicy przeznaczone są na najem krótkoterminowy. Potomkowie pierwotnych właścicieli chcieli godnej i wysokiej jakości renowacji ich „rodzinnego srebra” i przywrócenia kamienicy Prażanom. 

Historia kamienicy przy ulicy Havelskiej 

Najwcześniejsza wzmianka o budynku pochodzi z połowy XIV wieku, kiedy udokumentowano uliczkę prowadzącą do domu. Historyczne widokówki pokazują niezwykły rozwój tej dzielnicy  w późnym średniowieczu domy stoją wokół przejścia, natomiast pocztówki z widokami prezentującymi wczesny barok, pokazują już ulicę, która przechodzi przez środek pierzei. W późniejszych latach, gdy budynek zyskał neoklasycystyczną formę, kamienice zabudowały uliczkę, tworząc z niej swego rodzaju tunel przechodzący przez środek ciągu kamienic.

Kamienica przy ulicy Havelskiej przez lata nosiła wiele nazw. Mówiono o niej Dom Ogrodach, W Czarnym Ogrodzie, Dom Skórzany, Lederhaus, Tandelmarkt i Bazar. Nazwy wskazują na zmianę funkcji z kamienicy na dom towarowy w okresie wczesnego baroku, a z powrotem na kamienicę w okresie neoklasycystycznym.

Długa historia budynku przeplata się z szeregiem okoliczności, które z biegiem czasu rozwinęły się dość złożony sposób, wpływając na jego formę i funkcjonowanie. ten sposób stał się architektonicznym zgromadzeniem wielu epok na przestrzeni wieków miał tu miejsce proces stopniowej przebudowy. Odkrycie historycznych warstw przyniosło zatem wiele niespodzianek i naturalnie wzbudziło pytania dotyczące podejścia do renowacji. Atmosfera domu jest wyjątkowa, dlatego pomyśleliśmy o tym, jak wprowadzić nowe warstwy sposób, który nie będzie przeszkadzał jednocześnie będzie odzwierciedlał współczesne podejście do projektowania” mówi architekt David Wittassek, przedstawiciel pracowni QARTA Architektura


Renowacja kamienicy przy ulicy Havelskiej  

Architekci wybrali koncepcję opartą na odsłanianiu i estetyce ukrytych warstw historycznych, które kontrastowali z nowymi elementami. Zastane materiały potraktoali jako łącznik między warstwami historycznymi, a współcześnie zastosowanymi materiałami, takimi jak metal, szkło i beton. 

Drzwi i okna zostały udokumentowane i odrestaurowane w taki sposób, by jak najlepiej odzwierciedlały historyczny kształt obiektu. Wymienione zostały również kratownice. Zachowano i odrestaurowano również odkryte pod grubymi warstwami farb polichromie i malowidła.

Nowe elementy, takie jak łazienki i toalety, zostały wstawione do budynku jako minimalistyczne boksy, pozostawiając zabytkową konstrukcję w jak największym stopniu nietkniętą. Ciekawy jest również fakt, że architektom udało się znaleźć informacje o pokryciu dachu głównego dziedzińca. Nitowana konstrukcja ze szklanym dachem została usunięta ze względów bezpieczeństwa podczas bombardowania Pragi 1945 roku. Rekonstrukcja przywróciła zadaszenie dziedzińca zmodyfikowanej formie, z historyzującą estetyką.

Szczegółowe badanie określiło, co jestnietykalnei dlatego musi zostać zrekonstruowane w nienaruszony sposób. Należały do nich fasady, wypełnienia otworów, czy stolarka. Dom posiadał również oryginalne tynki, podłogi ceramiczne i podłogi z litego drewna (tzw. krzyże wiedeńskie). We wnętrzu zastano też zabytkowe belki stropowe, konstrukcje sufitowe dachowe, a także elementy kamienne, takie jak schody, czy okładziny.

źródło: QARTA Architektura (www.qarta.cz / www.instagram.com/qartaarch / www.facebook.com/qarta.architektura)
zdjęcia: BoysPlayNice (www.boysplaynice.com)

Czytaj też: Czechy | Praga | Apartament | Kamienica | Wnętrza