Sępolno to jedna z historycznych dzielnic Wrocławia, będąca świadectwem dawnej niemieckiej wizji nowoczesnego osiedla. Dziś to wciąż żywe miejsce, gdzie historia spotyka się z codziennym życiem mieszkańców. Spacerując po jego ulicach, możemy podziwiać przemyślaną zabudowę wielorodzinną, otoczoną ogrodami, oraz centralny skwer – serce osiedla, które nadal pełni funkcję społeczną i rekreacyjną. Dzięki swej wyjątkowej architekturze, bliskości przyrody i bogatej historii, Sępolno zachowuje swój charakter miasta-ogrodu, stanowiąc unikalny element krajobrazu Wrocławia. Znaczenie to podkreśla rozplanowanie budynków i ulic, które swoim kształtem przypomina orła. Niektórzy uważają, że układ ten nawiązuje do orła niemieckiego, inni, że do symbolu polskich Piastów.
Okolica obecnego Sępolna była dawniej średniowieczną wsią, której początki sięgają 1288 roku. Osada o nazwie Zemplin (lub Semplino) przez wieki borykała się z problemem powodzi, ze względu na podmokły teren i zmieniający się bieg rzek, takich jak Odra, Widawa i nieistniejąca już Czarna Woda. Dopiero po przekopaniu kanałów Nawigacyjnego i Powodziowego w latach 1905–1919, region ten stał się bardziej stabilny i możliwy do dalszego rozwoju.
Osiedle w 1932. Źródło: Herder Institut – Marburg
W 1924 roku Sępolno zostało włączone w granice administracyjne Wrocławia i stało się przykładem nowoczesnego podejścia do projektowania przestrzeni miejskich. Osiedle, zainspirowane koncepcją miasta-ogrodu, zostało zaprojektowane przez trzech wybitnych architektów – Paula Heima, Hermanna Wahlicha i Alberta Kemptera. Założeniem projektu było stworzenie przestrzeni przyjaznej mieszkańcom, z dużą ilością zieleni, funkcjonalnym układem urbanistycznym i spokojną atmosferą.
Osiedle zostało zbudowane z myślą o przedstawicielach wrocławskiej klasy średniej, a jego architektura odzwierciedla nowoczesne idee urbanistyczne z początku XX wieku. Plan osiedla obejmuje proste, uporządkowane ulice, które zbiegają się w centralnym punkcie – dziś jest to Skwer Powstańców Warszawskich, otoczony zwartą zabudową wielorodzinną. Charakterystycznym elementem układu urbanistycznego są szerokie ulice główne, otoczone bocznymi, mniejszymi uliczkami, które prowadzą do domów szeregowych i wolnostojących. Ścieżki piesze zostały zaplanowane tak, aby niezależnie od ruchu kołowego, przechodziły przez tyły ogródków, tworząc przyjemne miejsca do spacerów.
Sępolno zajmuje powierzchnię około 100 hektarów, z czego 3/4 stanowią zabudowania i przydomowe ogrody, a pozostała część to ulice, parki oraz inne tereny zielone. Zieleń publiczna odgrywa tu istotną rolę, tworząc przestrzeń rekreacyjną dla mieszkańców i nadając osiedlu charakter ogrodu w mieście.
Większość budynków na osiedlu to dwukondygnacyjne domy szeregowe, a także domy wolnostojące, które zostały zaprojektowane w minimalistycznym stylu modernistycznym. Na przestrzeni lat, domy te zasadniczo zachowały swój unikalny charakter, a ich architektura nawiązuje do klasycznych form z początku XX wieku. Budynki wyróżniają się prostymi, geometrycznymi formami i oszczędną ornamentyką. W elewacjach dominują takie materiały jak cegła i drewno, nadając zabudowie elegancki i ponadczasowy wygląd.
Serce Sępolna stanowi rozległy plac centralny, znany dziś jako Skwer Powstańców Warszawskich, który pierwotnie pełnił funkcję błoń. Z jednej strony plac zamyka budynek dawnego ewangelickiego kościoła Pamięci Króla Gustawa Adolfa. Obiekt ten, wybudowany w latach 30. XX wieku, przez pewien czas funkcjonował jako miejsce kultu, ale w okresie PRL-u przekształcono go w dwa kina. Jego architektura stanowi przykład modernistycznych tendencji w budownictwie sakralnym tamtego okresu. Po drugiej stronie placu mieści się budynek szkoły podstawowej nr 45, który w czasie II wojny światowej służył jako obóz pracy przymusowej dla kobiet.
Współczesne Sępolno to nie tylko historyczne osiedle, ale także jedno z najbardziej atrakcyjnych miejsc do zamieszkania we Wrocławiu. Otoczone zielenią, z przemyślaną infrastrukturą i zabytkowymi budynkami, przyciąga mieszkańców szukających spokoju, a jednocześnie bliskości centrum miasta. Jego harmonijny układ, z dużą ilością przestrzeni publicznej i przydomowymi ogrodami, sprawia, że osiedle wciąż zachowuje charakter miasta-ogrodu, oferując unikalny styl życia pośród wrocławskiej zabudowy miejskiej.
Źródło: miejscawewroclawiu.pl, radiowroclaw.pl
Czytaj też: Architektura w Polsce | Osiedle | Wrocław | Historia | whiteMAD na Instagramie
