Pancho Arena w niewielkiej węgierskiej wsi Felcsút wygląda tak, jak gdyby ktoś zamknął duże boisko pośrodku średniowiecznego grodu. Ten niecodzienny obiekt sportowy powstał w 2014 r. na podstawie planów pioniera węgierskiej architektury organicznej – Imrego Makovecza. Architektura stadionu łączy w sobie średniowieczny wygląd z nowoczesną funkcjonalnością. Zachwycające, ekspresyjne formy drewna mają zbliżać widzów do natury. Co ciekawe, nazwa „Pancho Arena” upamiętnia jednego z najwybitniejszych piłkarzy w historii węgierskiej i światowej piłki nożnej – Ferenca „Pancho” Puskása.
Felcsút to wieś położona ok. 40 km na zachód od Budapesztu. Wiejski obiekt sportowy to duży i nowoczesny stadion mogący pomieścić nawet 3800 osób. Grający w najwyższej lidze węgierskiej klub Puskás Akadémia FC korzysta z zaawansowanych udogodnień obiektu. Klub cieszy się dużą popularnością, jednak prawdziwą gwiazdą Felcsút jest stadion i jego imponująca architektura.
Węgierski mistrz
Urodzony w 1935 r. Imre Makovecz jest uznawany za mistrza węgierskiej architektury organicznej. Najbardziej inspirowała go filozofia architektury Frank Lloyda Wrighta, który swoimi projektami chciał połączyć człowieka z naturą. Domy Wrighta harmonijnie wpisywały się w otoczenie swoimi formami i kolorami. Z kolei, Makovecz dostawił do tej myśli jeszcze ludowe akcenty. Często pogańskie formy i motywy nabierały nowego znaczenia w kościołach i domach projektu węgierskiego architekta. Z tego powodu realizacje Makovecza przypominają średniowieczne karczmy czy fortyfikacje. Stadion w Felcsút ma być czymś w rodzaju świętej areny dla bohaterów sportu.
Mistrz zmarł w 2011 r., a jego rysunki stadionu stały się rzeczywistością dopiero za sprawą ucznia – Tamása Dobrosiego. Już z zewnątrz budynek intryguje swoją monumentalną i tajemniczą bryłą. Dynamiczne kształty czarnego dachu równomiernie wznoszą się i opadają, a całość podtrzymywana jest przez betonową podstawę. Taka kolorystyka może niektórym przypominać malowania wiejskich chat lub karczm z pobielonymi ścianami i papą na dachach. Spod wielkiego dachu wysuwają się miedziane akcenty i drewniane kolumny, które zapowiadają wewnętrzny „las”.
Mecz pod gałęziami
Gości stadionu wita wysokie foyer z drewnianym sufitem i belkowaniem. Wnętrze zalane jest światłem, dzięki wielkim oknom i świetlikom wmontowanym w kopuły wieżyczek. Warto zwrócić uwagę na roślinne inspiracje w budynku, takie jak wyłożone miedzią wieżyczki przypominające otwierające się kwiaty. Roślinne motywy obecne są także na barierkach antresoli. Stadion ma być jak żywy organizm dlatego jego ściany i kolumny są lekko zagięte i dynamiczne.
Monumentalna bryła skrywa w środku boisko, trybuny i zadaszenia przypominające gęste gałęzie drzew. Dach wsparty jest zagiętymi belkami, osadzonymi w betonowej podstawie. Drewno harmonijnie układa się w symetryczny las. Na trybunach wydzielono sekcje dla VIP-ów i dziennikarzy, a stadion spełnia wszystkie wymogi UEFA.
Bajkowa akademia
Na terenie kompleksu Puskás Akademia znajdują się też inne obiekty treningowe. Co ciekawe, położona nieopodal hala sportowa kontynuuje motyw belkowanego sufitu. Tym razem „gałęzie” mają nieco bardziej pociągły i strzelisty bieg, a betonowe podstawy są zaokrąglone. Warto zaznaczyć, że okoliczna młodzież może trenować na różnych obiektach nowoczesnego i pięknego kompleksu za darmo. Akademia młodych talentów ma już kilka sukcesów na swoim koncie, a Puskás Akadémia FC plasuje się na szczycie tabeli najwyższej ligi Węgier. Pancho Arena jest inwestycją godną imienia złotego medalisty Igrzysk Olimpijskich w 1952 r. Ferenca „Pancho” Puskása.
Tamásowi Dobrosiemu udało się przekuć myśl Imrego Makovecza w bajkowy stadion. Organiczne kształty i architektoniczny powrót do ludowej przeszłości Węgier tworzą unikatowe piękno, które odróżnia Pancho Arenę od innych współczesnych projektów. Poza Węgrami dziedzictwo narodowej architektury organicznej Makovecza pozostaje nieznane. Warto więc zainteresować się innymi projektami architekta takimi jak choćby Kościół Ducha Świętego w Paksie czy węgierski pawilon na wystawie światowej z 1992 r.
Źródło: Tamás Dobrosi, Puskás Akadémia
Czytaj też: Architektura | Ciekawostki | Sport | Węgry | Drewno | whiteMAD na Instagramie
