Stuyvesant Town–Peter Cooper Village (potocznie StuyTown) to monumentalny kompleks mieszkaniowy z okresu powojennego, zlokalizowany w Nowym Jorku, na wschodnim Manhattanie. To ogromne osiedle składa się z 11 250 mieszkań w 55 ceglanych budynkach mieszkalnych, położonych na ponad 32 hektarach, od First Avenue do Avenue C, między 14. a 23. ulicą. Jest ono podzielone na dwie części. Budynki w Stuyvesant Town nazwano na cześć Petera Stuyvesanta, ostatniego dyrektora generalnego holenderskiej kolonii Nowy Amsterdam, podczas gdy Peter Cooper Village nazwano na cześć XIX-wiecznego przemysłowca i filantropa Petera Coopera. Kompleks stanowi przykład nowatorskiego podejścia do urbanistyki i mieszkalnictwa, które miało na celu zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych w dynamicznie rozwijającym się Nowym Jorku.
Obszar, na którym znajduje się kompleks, był kiedyś znany jako Gas House District z powodu licznych zbiorników na gaz, które dominowały w krajobrazie. Dzielnica ta była przeważnie zamieszkiwana przez biednych mieszkańców, w tym Irlandczyków, Niemców, Żydów, Słowaków i Ormian. Przestępczość była tutaj powszechnym zjawiskiem, a warunki życia trudne z powodu częstych wycieków gazu. Po wybudowaniu FDR Drive i poprawie warunków pod koniec lat 30., obszar ten zaczął się zmieniać.
Okolica w latach 30. Fot. Berenice Abbott, Public domain, via Wikimedia Commons
StuyTown zostało zaplanowane już w 1942 roku jako powojenny projekt mieszkaniowy. Kompleks został opracowany przez Metropolitan Life Insurance Company, który wzorował się na wcześniejszym projekcie Parkchester w Bronksie. Projekt zakładał, że weterani będą mieli pierwszeństwo w wynajmie, co miało na celu złagodzenie powojennego kryzysu mieszkaniowego. Pierwszy budynek otwarto w 1947 roku, a wkrótce potem cały kompleks zyskał ogromną popularność, przyciągając 100 000 wniosków od potencjalnych najemców w ciągu kilku miesięcy. W tamtym czasie czynsze wynosiły od 50 do 91 dolarów miesięcznie, co stanowiło przystępną cenę dla wielu nowojorskich rodzin o średnich dochodach.
Stuyvesant Town–Peter Cooper Village zaprojektowano jako samodzielne miasteczko, z licznymi terenami zielonymi, placami zabaw, boiskami sportowymi i innymi udogodnieniami, które miały na celu stworzenie komfortowego i zdrowego środowiska życia dla jego mieszkańców. Jego układ przestrzenny złożony z ceglanych bloków wyróżnia się urbanistycznie na tle sąsiedniej, zwartej, przyulicznej zabudowy.
Od samego początku Stuyvesant Town budziło kontrowersje, głównie z powodu licznych wywłaszczeń oraz rasowej dyskryminacji w przydziale mieszkań. Frederick H. Ecker, prezes Metropolitan Life, stwierdził, że „Murzyni i biali się nie mieszają”, co doprowadziło do wykluczenia Afroamerykanów. Profesor Lee Lorch z City College of New York stał na czele ruchu przeciwko tej dyskryminacji, co kosztowało go stanowisko nauczyciela. W 1947 roku sąd orzekł, że projekt był prywatny, co pozwoliło firmie na dyskryminowanie najemców według własnego uznania.
W 2006 roku kompleks został sprzedany Tishman Speyer Properties i BlackRock za 5,4 miliarda dolarów. Jednakże, w 2010 roku Tishman Speyer nie spłaciło kredytu hipotecznego, co było największym niewywiązaniem się z zobowiązań z tytułu kredytu hipotecznego w historii USA. W 2015 roku StuvyTown zostało sprzedane Blackstone Group LP i Ivanhoé Cambridge za około 5,3 miliarda dolarów, przy czym Nowy Jork wniósł 225 milionów dolarów, aby pomóc zachować część kompleksu jako przystępną cenowo dla mieszkańców o niskich i średnich dochodach.
Obecnie Stuyvesant Town–Peter Cooper Village pozostaje jednym z największych prywatnych kompleksów mieszkaniowych w Nowym Jorku. Choć czasy się zmieniły, kompleks nadal stanowi ważne miejsce na mapie Manhattanu, będąc świadectwem ewolucji społecznej, ekonomicznej i urbanistycznej miasta.
Źródło: stuytown.com
Czytaj też: Architektura | Osiedle | Urbanistyka | Miasto | Historia | Nowy Jork | Stany Zjednoczone
