Sukiennice, usytuowane w sercu Rynku Głównego w Krakowie, to jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli miasta. Budynek, będący świadkiem licznych przemian historycznych, pełnił przez wieki rolę ważnego centrum handlowego, a dziś jest jednym z kluczowych punktów turystycznych i kulturalnych Krakowa. Lata zaniedbania doprowadziły zabytek do ruiny, z której podniosła go XIX-wieczna przebudowa. Obiekt uzyskał wówczas obecną, monumentalną formę.
Początki Sukiennic sięgają 1257 roku, kiedy to książę Bolesław Wstydliwy, nadając Krakowowi prawa miejskie, zobowiązał się do budowy kamiennych kramów sukiennych. Pierwsze Sukiennice były prostymi, drewnianymi straganami, które z czasem przekształciły się w murowane budynki z dachem, tworząc halę targową w kształcie podwójnego rzędu kramów. Przetrwały one do połowy XIV wieku, kiedy to król Kazimierz III Wielki zlecił budowę nowego, gotyckiego gmachu. W 1358 roku ukończono budowę gotyckich Sukiennic. Była to monumentalna hala o długości 108 metrów i szerokości 10 metrów, z rzędami kramów po obu stronach. Charakterystycznymi elementami były ostrołukowe arkady oraz sklepienia, które dodawały budynkowi majestatu. W tej formie Sukiennice przetrwały do 1555 roku, kiedy to uległy zniszczeniu w wyniku pożaru.
Rynek z Sukiennicami i dawnym ratuszem, pocz. XIX w. Źródło: Muzeum Krakowa
Odbudowa Sukiennic po pożarze z 1555 roku stała się jednym z najważniejszych projektów renesansowego Krakowa. Prace trwały od 1556 do 1559 roku, a kierował nimi mistrz Pankracy. To wtedy Sukiennice otrzymały charakterystyczną attykę z maszkaronami autorstwa Santi Gucciego oraz kolumnowe loggie zaprojektowane przez Jana Marię Padovano. W 1601 roku przebito dodatkowe przejście, które do dziś stanowi ważny element architektoniczny budynku.
Pod koniec XIX wieku Sukiennice były w bardzo złym stanie technicznym. W latach 1875–1879 dokonano przebudowy obiektu według projektu Tomasza Prylińskiego. Wyburzono przylegające do nich kramy i budynki. Dolna hala została przekształcona w ciąg drewnianych kramów handlowych, rozlokowanych wzdłuż ścian i udekorowana w 1895 herbami miast polskich, godłami cechowymi i pieczęciami. Na piętrze powstały pomieszczenia przeznaczone na cele muzealne. W ramach prac dobudowano także ryzality na osi wschód-zachód oraz parterowe arkadowe podcienia. Na szczytach ryzalitów od strony wschodniej umieszczono maszkarony przedstawiające karykatury prezydentów Krakowa – Józefa Dietla i Mikołaja Zyblikiewicza.
Obecnie Sukiennice są jednym z najważniejszych punktów turystycznych Krakowa. W dolnej części budynku wciąż funkcjonują kramy, w których sprzedawane są pamiątki, biżuteria oraz rękodzieło. Na piętrze mieści się Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku, prezentująca dzieła najwybitniejszych polskich artystów tego okresu. Sukiennice są również miejscem, gdzie odbywają się różne wydarzenia kulturalne i społeczne. Od 2010 roku w podziemiach Sukiennic działa oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa – Podziemia Rynku Głównego. Jest to nowoczesna ekspozycja, która umożliwia zwiedzającym odkrywanie historii Krakowa poprzez interaktywne instalacje i autentyczne artefakty.
Sukiennice są nie tylko symbolem wspaniałego krakowskiego renesansu, ale także miejscem, które przez wieki było świadkiem kluczowych wydarzeń historycznych. Jako jedno z najważniejszych miejsc w Krakowie, Sukiennice wciąż przyciągają turystów z całego świata, oferując unikalne połączenie historii, kultury i handlu.
Źródło: krakow.travel, zabytkikrakowa.com.pl
Czytaj też: Architektura w Polsce | Kraków | Metamorfoza | Renowacja | Zabytek
