Sukiennice w Ypres
https://clevelandart.org/art/1986.37

Sukiennice w Ypres: rekonstrukcja jednego z najcenniejszych średniowiecznych zabytków Europy

Sukiennice w Ypres – jednym z niewielkich belgijskich miast, to jeden z najbardziej imponujących budynków handlowych średniowiecznej Europy. Wzniesione między 1200 a 1304 rokiem, stanowią doskonały przykład gotyckiej architektury. Okazały gmach, liczący 125 metrów szerokości i 70 metrów wysokości, był nie tylko centrum handlowym dla przemysłu sukienniczego, ale również symbolem bogactwa i znaczenia średniowiecznego Ypres. Budynek był jedną z największych gotyckich konstrukcji na północ od Alp i jedną z najlepiej zachowanych do czasu I wojny światowej.

Budowa sukiennic rozpoczęła się w 1200 roku od dzwonnicy, a hala targowa została ukończona w 1230 roku. Kompleks cechuje się jednolitym stylem architektonicznym, typowym dla czystej tradycji gotyckiej. Był to owoc jednego, spójnego projektu.

Budynek w 1720 roku. Autor: J. Harrewijn, Praetorium Iprense (z Les Délices des Pays-Bas, 1720)

Zobacz

Upadek miasta w późniejszych wiekach i idący za tym brak modernizacji pozwolił na zachowanie większości budynków w niemal niezmienionym stanie. Dzięki temu przed I wojną światową sukiennice w Ypres przedstawiały wciąż oryginalny, gotycki kształt, bez większych modyfikacji czy rozbudowy w innych stylach.

Sukiennice w Ypres
Plac przed sukiennicami w Ypres, około 1860 roku. Źródło: magazyn „Once a Week”, volume 3, page 466

Podczas I wojny światowej sukiennice zostały niemal całkowicie zniszczone przez ostrzał artyleryjski. W gruzach legła wówczas także większość miasta Ypres, w tym cenna katedra pw. św. Marcina. Po zakończeniu wojny zdecydowano o odbudowie miasta. Decyzja o rekonstrukcji średniowiecznych sukiennic zapadła po długich debatach. Architekci Jules Coomans i P.A. Pauwels przeprowadzili pieczołowitą odbudowę, opierając się na szczegółowych badaniach sprzed wojny.

Zrujnowane Ypres, sierpień 1918 roku. Fot. Archives municipales de Toulouse, Public domain, via Wikimedia Commons

Sukiennice w 1860 i 1914 roku, podczas ostrzału. Źródło: Cleveland Museum of Art i J’aimelart, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

Zasadnicze prace rekonstrukcyjne trwały od 1921 do 1933 roku, a rezultatem jest wierna replika pierwotnego budynku. W odbudowie wykorzystano wiele oryginalnych elementów znalezionych w gruzach i ocalonych podczas rozbiórki ruin, które zostały ponownie zintegrowane z budynkiem. Najwięcej zachowanych fragmentów znajduje się w zachodniej części sukiennic oraz u podstawy dzwonnicy.

Front budynku z wieżą, 1916 i 2016 rok. Źródło: media.iwm.org.uk i Zairon, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

Budynek prezentuje bardzo bogatą i ciekawą gotycką architekturę. Fasadę sukiennic zdobi rząd ostrych łuków, które naprzemiennie zamykają okna i ślepe nisze. Przed I wojną światową nisze te zawierały posągi postaci historycznych, takich jak hrabiowie Flandrii. Obecnie w centralnych niszach znajdują się posągi fundatorów budynku: hrabiego Baldwina IX i Marii z Szampanii, a także króla Alberta I i królowej Elżbiety, związanych z odbudową sukiennic po wojnie. Nad centralnym wejściem znajduje się figura Matki Boskiej z Thuyne, patronki Ypres.

Figury w niszach na elewacji. Od lewej: król Albert I, królowa Elżbieta, Matka Boska z Thuyne, hrabia Baldwin IX i Maria z Szampanii. Fot. Jamain, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

Sukiennice w Ypres na obrazie Jamesa Kerra-Lawsona z 1917 roku i budynek obecnie. Fot. Canadian War Museum, Senate of Canada i GFreihalter, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

Potężna dzwonnica sukiennic, zwieńczona czterema wieżyczkami i iglicą, mieści karylion z 49 dzwonami. Na jej szczycie znajduje się pozłacany smok, symbol miasta. Wieża pełniła funkcje strażnicze i była miejscem przechowywania archiwum miejskiego, skarbca oraz zbrojowni. Dziś dzwonnica oferuje panoramiczne widoki na okolicę i stanowi atrakcję turystyczną.

Sukiennice w Ypres
Rolf Kranz, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

Po wiernej i trwającej wiele lat odbudowie sukiennice są jednym z najważniejszych zabytków Belgii i zostały wpisane na Listę światowego dziedzictwa UNESCO w 1999 roku. W budynku mieszczą się obecnie dwa muzea: In Flanders Fields Museum, które dokumentuje I wojnę światową i jej wpływ na region, oraz Ypres Museum, które prezentuje bogatą historię i dziedzictwo kulturowe miasta. Hale zlokalizowane na parterze, dawniej przeznaczone na handel wełną i tkaninami, są teraz wykorzystywane na wystawy i jako punkt informacji turystycznej.

Sukiennice w Ypres
Zeisterre, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

Naprzeciw wschodniej ściany sukiennic znajduje się Nieuwerck, renesansowy aneks zbudowany w latach 1619–1622. Ten elegancki budynek, również odbudowany po wojnie, obecnie pełni funkcję ratusza. Jego renesansowy styl wyraźnie kontrastuje z gotycką architekturą sukiennic, tworząc w sercu Ypres unikalny kompleks architektoniczny.

Źródło: toerismeieper.be, richbanksart.co.uk

Czytaj też: Architektura | Historia | Belgia | Ciekawostki | whiteMAD na Instagramie

BESTSELLERY W NASZYM SKLEPIE

przesuń i zobacz więcej