Nad malowniczą Cieśniną Mesyńską powstanie „płynne” Centrum Kultury Śródziemnomorskiej projektu Zaha Hadid Architects. Metalowa fasada będzie wić się w finezyjne kształty wody, a w środku zwiedzający obejrzą wystawy poświęcone historii Reggio di Calabria oraz bogatej faunie i florze regionu. Co ciekawe, aluminiowe panele ułożono specjalnie tak, aby odbijały, jak najwięcej światła słonecznego i odprowadzały ciepło z budynku. Całość jest częścią wieloletniego projektu rewitalizacji terenów portowych stolicy Kalabrii.
Brama imperiów
Przez wieki Cieśnina Mesyńska była bramą pomiędzy częściami Morza Śródziemnego — Morzem Tyrreńskim i Morzem Jońskim. Już starożytni Grecy uważali ją za istotny punkt na szlaku handlowym, choć mit o Scylli i Charybdzie z pewnością nie zachęcał podróżujących. Po Grekach przyszli Rzymianie, potem Bizanjcum, Habsburgowie, Burbonowie i w końcu niepodległe Włochy. Właśnie to bogactwo historyczno-kulturowe będą prezentowały wystawy w nowym Centrum Kultury Śródziemnomorskiej.
W ramach ciekawostki warto dodać, że już od czasów rzymskich ludzie chcieli zbudować przeprawę przez cieśninę łączącą Sycylię z resztą Włoch. Patrząc na mapę, most w takim miejscu wydawałby się oczywisty. Jednak z uwagi na silne prądy (mityczna Scylla i Charybda), trzęsienia ziemi, kolosalny koszt i chęć ochrony lokalnej bioróżnorodności ten pomysł nie został jeszcze zrealizowany.
Dla fauny i flory
Bryła ma kształt pływającej rozgwiazdy. Cztery aluminiowe ramiona skrywają cztery dziedzińce, a cały obiekt zajmuje powierzchnię 24 tys. m kw. Co ciekawe, architekci przeprowadzili symulację, według której zaprojektowali odpowiednio ułożone dziedzińców, tak by bryła chroniła je przed bezpośrednim słońcem i morskim wiatrem. Rozżarzone słońce południowych Włoch wymusiło na architektach konieczność efektywnego odprowadzania ciepła z budynku. Z tego powodu fasada składa się z lekkich aluminiowych paneli, które odbijają promienie słoneczne zarówno z góry, jak i od strony morza odbijającego żar w swojej tafli.
Wnętrze „rozgwiazdy” również nawiązuję do pobliskiej cieśniny. Długie falujące linie sufitu przypominają ruchy wody, a charakterystyczna biała barwa wnętrza inspirowana jest odcieniem koralu. Warto zauważyć, że cieśnina stwarza specyficzne warunki rozwoju dla roślin i zwierząt, co sprawia, że w rejonie Reggio di Calabria występują gatunki znane z Atlantyku. Tę wyjątkową zależność cieśniny uczczono w formie dużej sali wypełnionej akwariami. W środku będzie można znaleźć również księgarnię i restaurację z barem oferującą widok na port.
Ciekawe pomysły architektów nie kończą się tylko na fasadzie odbijającej światło. Analiza lokalnych warunków pozwoliła na zaprojektowanie odpowiednich systemów naturalnej wentylacji. Co więcej, część materiałów pozyskano od lokalnych dostawców, co obniży koszty transportu i ślad węglowy. Z podobną rozwagą projektowano pobliską zieleń. Wszechobecna w krajach śródziemnomorskich makia porasta również park ciągnący się wzdłuż wody. Krzewy są przystosowane do silnego słońca Południa, dlatego ich zapotrzebowanie na wodę jest względnie niskie. Na to wszystko woda deszczowa jest prowadzona odpowiednimi kanałami irygacyjnymi na tereny zielone.
Dla kolejnych pokoleń
Projektanci z Zaha Hadid Architects chcą stworzyć funkcjonalny i adekwatny do historii i otoczenia budynek, który posłuży mieszkańcom na długie lata. Inteligentne systemy i pomysłowe rozwiązania architektoniczne pozwolą zaoszczędzić na kosztach wentylacji, klimatyzacji i zużycia wody. Centrum Kultury Śródziemnomorskiej stanie się, swego rodzaju, hołdem dla zróżnicowanej historii i natury Cieśniny Mesyńskiej. Z kolei zachwycające widoki na morze z pewnością przyciągną turystów. Całe przedsięwzięcie rozpoczęło się za sprawą konkursu z 2007 r., lecz środki potrzebne do budowy zatwierdzono dopiero w 2021 r. Budowa rozpoczęła się niedawno, a jej inicjatorami byli: burmistrz Reggio Calabrii i jeden z dyrektorów Zaha Hadid Architects — Filippo Innocenti.
Źródło wizualizacji: Zaha Hadid Architects, Night Nurse
Czytaj też: Architektura | Ciekawostki | Włochy | Zaha Hadid | Metal | whiteMAD na Instagramie
