Parę lat temu wielkomiejska kamienica przy ulicy Szpitalnej 5 w Warszawie, wzniesiona w drugiej połowie XIX w., odzyskała dawny urok dzięki kompleksowej renowacji elewacji. Prace, przeprowadzone na podstawie zachowanych fotografii i dokumentacji, ukończono w 2019 roku. Dzięki wielkiemu zaangażowaniu wspólnoty mieszkaniowej oraz dotacji miasta, zabytkowa kamienica odzyskała utracone dekoracje oraz balkony i na nowo stała się ozdobą okolicy.
Budynek, pierwotnie trzypiętrowy, został wybudowany w latach 1879-1880 roku dla warszawskiego przedsiębiorcy Marcina Okonia. W 1910 roku obiekt nadbudowano o dwie kondygnacje, a jego elewacje od strony ulic Szpitalnej i Przeskok ozdobiono bogatym, eklektycznym detalem architektonicznym. Kamienica przetrwała II wojnę światową bez większych uszkodzeń, jednak w latach 70. XX wieku usunięto większość dekoracji elewacji i balkony, tłumacząc to złym stanem technicznym. Pozostawiono jedynie boniowanie parteru, wystrój bramy oraz kilka uproszczonych detali na fasadzie.
Fragment zabudowy ul. Szpitalnej we wrześniu 1944. Źródło: Muzeum Warszawy, Autor: Sylwester Braun „Kris”
W 2017 roku wspólnota mieszkaniowa podjęła decyzję o przywróceniu pierwotnego wyglądu fasady. Bazując na zdjęciach archiwalnych, w tym na fotografiach z powstania warszawskiego autorstwa Sylwestra Brauna „Krisa” oraz dokumentacji z 1960 roku, przystąpiono do rekonstrukcji. Prace remontowe rozpoczęto dzięki dotacji miasta w wysokości ponad 495 tys. zł, co umożliwiło odtworzenie elewacji od strony ul. Przeskok. Po rocznej przerwie kontynuowano prace, a w 2019 roku zakończono renowację elewacji od strony ul. Szpitalnej.
Kamienica przy Szpitalnej 5 przed i po rekonstrukcji wystroju fasady. Fot. Martuusia2, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons i whiteMAD/Mateusz Markowski
Rekonstrukcja obejmowała odbudowę balkonów z żeliwnymi balustradami, odtworzenie gzymsów, opasek okiennych, głowic pilastrów, tympanonów oraz boniowania. Gładkie powierzchnie pokryto jasnobeżową ceramiczną okładziną, przywracając budynkowi jego pierwotny charakter. Dużym wyzwaniem było odtworzenie gzymsu wieńczącego, którego profil wykonano z gipsu i zamocowano na specjalnej metalowej konstrukcji.
Fragment elewacji w 2014 i 2024 roku. Fot. Google Maps i whiteMAD/Mateusz Markowski
Zrealizowana rekonstrukcja wystroju kamienicy przy ul. Szpitalnej 5 to przykład staranności i dbałości o detal, co pozwoliło przywrócić kamienicy jej wielkomiejski blask. Budynek ponownie wyróżnia się w krajobrazie miasta, dopełniając jednocześnie bogaty wystrój wnętrz, klatki schodowej i przejazdu bramnego. Koszty remontu elewacji wyniosły około 1,2 mln zł, z czego dotacja m.st. Warszawy pokryła blisko 42% całej inwestycji.
Widok na kamienicę w 2015 i obecnie. Fot. maj/fotopolska.eu, Licencja: CC-BY-SA 3.0 i whiteMAD/Mateusz Markowski
Całkowita rekonstrukcja zniszczonego wystroju architektonicznego jest rzadko spotykana. Często trudno przywrócić budynkowi jego pierwotny wygląd z powodu ograniczonej dostępności archiwalnych materiałów, które mogłyby posłużyć jako podstawa rekonstrukcji, oraz z uwagi na wysokie koszty takich przedsięwzięć. W tym przypadku jednak prace zakończono z wyjątkowo dobrym efektem, a Warszawa odzyskała kolejny piękny budynek.
Źródło: um.warszawa.pl, fundacja-hereditas.pl
Czytaj też: Renowacja | Kamienica | Miasto | Warszawa | Architektura w Polsce
