Trellick Tower to ikoniczny wieżowiec z lat 70. XX w. stojący na Cheltenham Estate w North Kensington, w Londynie. Ten słynny budynek, znany z surowej betonowej estetyki i wyraźnych geometrycznych form, jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych przykładów brutalistycznej architektury w Wielkiej Brytanii.
Trellick Tower został zaprojektowany przez węgierskiego architekta Ernő Goldfingera w 1966 roku dla Greater London Council. Budowa zakończyła się w 1972 roku, a całkowity koszt wyniósł 2,4 miliona funtów. Projekt wieżowca oparty był na wcześniejszej realizacji Goldfingera – Balfron Tower we wschodnim Londynie. Trellick Tower ma 31 pięter i 217 mieszkań, które były przeznaczone na wynajem komunalny.
Fot. Paul The Archivist, CC BY-SA 2.0, via Wikimedia Commons
Kompleks składa się z trzech brył: głównej, mieszczącej apartamenty, sześciopiętrowego bloku mieszkalnego oraz wolnostojącej wieży usługowej, która jest połączona z obydwoma budynkami łącznikami na co trzecim piętrze. Wieża mieści windy, schody oraz zsypy na śmieci, a na jej szczycie znajduje się kotłownia. W Trellick Tower zastosowano różne innowacyjne rozwiązania projektowe, takie jak mieszkania dwupoziomowe z wejściem na co trzecim piętrze, co umożliwiało ograniczenie wewnętrznych korytarzy publicznych i zwiększenie powierzchni lokali.
Goldfinger zadbał o szczegóły, takie jak podwójne szyby w oknach w celu zmniejszenia hałasu, obrotowe systemy okienne dla łatwiejszego czyszczenia oraz indywidualne jednostki wentylacyjne dla każdego mieszkania. Wieża usługowa zawierała większość sprzętu mechanicznego, w tym kocioł opalany olejem i zbiorniki na wodę, co zmniejszało konieczność stosowania pomp. Pierwotnie w holu planowano umieścić konsjerża w, jednak zrezygnowano z tego pomysłu, co miało swoje poważne konsekwencje w zakresie bezpieczeństwa budynku.
Jeszcze przed zasiedleniem budynku w 1972 roku pojawił się społeczny sprzeciw wobec budowy wielopiętrowych obiektów komunalnych. Brak kontroli dostępu do bloku przyciągał włóczęgów, narkomanów i handlarzy nielegalnymi substancjami, co skutkowało wzrostem przestępczości w okolicy. Lokatorzy masowo opuszczali wieżowiec, a w latach 80. przeprowadzono kosztowne remonty, które nie przyniosły jednak oczekiwanych rezultatów. Osławiony budynek z czasem zaczęto nazywać „Wieżą Terroru”.
Pomimo wad projektu, Goldfinger aż do swojej śmierci w 1987 roku bronił go jako dzieła czystej geometrii, piękna i doskonałego rozmieszczenia elementów poziomych i pionowych. W 1984 roku powstało nowe stowarzyszenie mieszkańców, które rozpoczęło działania mające na celu rewitalizację budynku. W 1986 roku wprowadzono ochronę, a w 1998 roku English Heritage uznało Trellick Tower za zabytkowy obiekt klasy II, co przyczyniło się do poprawy jego wizerunku i bezpieczeństwa.
Dziś Trellick Tower to świadectwo modernistycznego ruchu w architekturze, charakteryzujące się surową estetyką brutalizmu. Pomimo burzliwej historii i problemów społecznych, budynek odzyskał swoją reputację dzięki działaniom rewitalizacyjnym i jest dziś ceniony jako ikona architektury XX wieku.
Źródło: architecture.com, archdaily.com
Czytaj też: Architektura | Wielka Brytania | Londyn | Brutalizm | Wieżowiec
