Слава саперам, також відомий як Пам’ятник саперам – це композиція з трьох частин, розташована у варшавському районі Солець, у парку імені маршала Е. Ридз-Сміглого. Відкритий у 1975 році, пам’ятник вшановує пам’ять саперів, які діяли в столиці відразу після її звільнення в січні 1945 року.
Після поразки повстання і закінчення війни Варшава являла собою море руїн, повне небезпечних пасток, залишених німецькими військами. Щоб мати змогу розпочати відбудову столиці, сапери виконали величезну кількість героїчної роботи. Вони розміновували не лише гектари завалів, але й вцілілі будівлі, які дуже часто також були заміновані і становили небезпеку. За цю жертовність і за те, що вони зробили можливим відновлення міста, мешканці Варшави вирішили встановити пам’ятник на їхню честь.
Пам’ятник Слави Саперів – фото (скан) з альбому “Варшава” видавництва “Спорт і туризм” 1981 року
Пам’ятник встановлено на Десантній плиті, збудованій у 1952 році, розташованій біля берега Вісли в районі Чернякув. Його спроектував Станіслав Кулон у співпраці з Євгеніушем Козаком. Концепція-переможець була обрана в результаті конкурсу, оголошеного Асоціацією польських художників і дизайнерів, а також муніципальною та військовою владою. Пам’ятник було відкрито у 30-ту річницю закінчення Другої світової війни, 8 травня 1975 року. Церемонію очолив тодішній міністр національної оборони генерал Войцех Ярузельський. Пам’ятник був відлитий на Механічному заводі ім. Марцеля Новотько (сьогодні PZL-Wola) у Варшаві. Частину роботи також виконала Вроцлавська річкова верф.
“8 травня 1975 року – відкриття пам’ятника Слава саперам – фото (скан) з тижневика “Столиця” № 20 (1432) 18.05.1975
Пам’ятник складається з трьох частин. Перша – це пам’ятник зі сталі, що символізує вибух міни. Його зобразили шість 17-метрових пілонів, розташованих по колу. У центрі, на невисокому гранітному п’єдесталі, стоїть дві з половиною метри бронзової литої фігури сапера, який знешкоджує міну. На пілонах розміщено 18 бронзових барельєфів, що розповідають про нелегку працю саперів під час відбудови країни та столиці, зокрема розмінування та відновлення мостів. Поруч з пам’ятником встановлена меморіальна дошка з написом:
“Вільна Варшава ніколи не забуде тих, хто своєю працею і кров’ю першими почали роботу з її відбудови” (з наказу Головнокомандувача Війська Польського № 39 від 14 березня 1945 року).
Поруч з ним були встановлені меморіальні дошки з іменами загиблих саперів.
Список полеглих. Фото: Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons
Інша частина пам’ятника – барельєфна бронзова дошка розміром 2 на 7 метрів, розміщена в метро під Віслострадою, що вшановує висадку солдатів Третьої дивізії Першої польської армії, які поспішали на допомогу Варшаві, охопленій повстанням. Останній об’єкт – скульптура висотою шість з половиною метрів, розміщена у Віслі, яка зображує трьох солдатів, що забивають у дно річки стовп, який має стати опорою нового мосту. Скульптура розташована біля входу в гавань Чернякова. На сусідньому бульварі Віслинської флотилії знаходиться Плита висадки, встановлена в 1951 році, яка також вшановує пам’ять про знамениту висадку польських солдатів.
16 квітня встановлено наказом Верховного командування Війська Польського № 105 від 4 квітня 1946 року як День сапера.
“Ta konstrukcja stanie na osi al. Bolesława Prusa. Podstawę stanowi płyta z granitu patynowanego, osadzone w niej pylony 17-metrowej wysokości symbolizują wybuch miny i promienie Zwycięstwa. Wśród pylonów klęczący saper rozbraja minę, przed nim napis “Chwała Saperom”. Płaskorzeźby wykonane w brązie przedstawiają wysiłek saperów w warunkach wojny i pokoju, m. in. usuwanie min, pomoc w łamaniu lodów.” – zdjęcie (skan) pochodzi z tygodnika Stolica nr 11 (1423) 16.03.1975
“W dniu Zwycięstwa, w 30 rocznicę zakończenia wojny Warszawa otrzyma pomnik utrwalający w naszej pamięci wysiłek warszawskich saperów, realizowany wg projektu prof. Stanisława Kulona. Pomnik usytuowany jest w rejonie płyty desantu na Powiślu, na osi al. Bolesława Prusa, głównej alei Centralnego Parku Kultury i Wypoczynku. Pomnik składa się z dwóch elementów, nowoczesnej kompozycji na lądzie i rzeźby w wodzie, na przedłużeniu Cypla Czerniakowskiego. W przejściu podziemnym pod Wisłostradą okazała płaskorzeźba upamiętni desant żołnierzy polskich podążających z pomocą powstańczej Warszawie. Żołnierze przy pracy” – zdjęcie (skan) pochodzi z tygodnika Stolica nr 11 (1423) 16.03.1975
“8 maja 1975 – odsłonięcie pomnika “Chwała Saperom” – zdjęcie (skan) pochodzi z tygodnika Stolica nr 20 (1432) 18.05.1975
“Pomnik “Chwała Saperom” – dłuta Stanisława Kulona” – zdjęcie (skan) pochodzi z tygodnika Stolica nr 22 (1434) 01.06.1975
“Płaskorzeźba na jednym z pylonów pomnika” – zdjęcie (skan) pochodzi z tygodnika Stolica nr 22 (1434) 01.06.1975
Pomnik Chwała Saperom widziany od Wisłostrady, rok 1977. Źródło: NAC – Narodowe Archiwum Cyfrowe www.nac.gov.pl/
Pomnik Chwała Saperom oraz przejście pod Wisłostradą i Płyta Desantu, koniec lat 70. Źródło: NAC – Narodowe Archiwum Cyfrowe www.nac.gov.pl/
Pomnik Chwała Saperom – zdjęcie (skan) pochodzi z albumu “Warszawa” wyd. “Sport i turystyka” 1981
Saper rozbrajający minę. Fot. Patryk Korzeniecki, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons
Chwała Saperom. Fot. Nikolaus von Nathusius, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons
Lista poległych. Fot. Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons
Jedna z płaskorzeźb. Fot. Patryk Korzeniecki, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons
Saper rozbrajający minę. Fot. Patryk Korzeniecki, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons
Park im. Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego, w tle pomnik. Autor zdjęcia: Bogdan JS/fotopolska.eu, Licencja: CC-BY 4.0
Saper rozbrajający minę. Fot. Jerrytherabbit Jarosław Królikowski, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons
Pomnik widziany z praskiego brzegu Wisły. Fot. Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons
Chwała Saperom. Fot. Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons
Lista poległych. Fot. Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons
Element pomnika. Fot. Patryk Korzeniecki, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons
Płaskorzeźba w przejściu podziemnym pod Wisłostradą. Fot. Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons
Jeden z elementów pomnika Chwała Saperom – rzeźba przy porcie czerniakowskim. Fot. Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons
Płyta Desantu Czerniakowskiego. Fot. Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons
Ta strona wykorzystuje pliki cookie, dzięki którym informacje są przechowywane na Twoim komputerze. Pozostawanie na tej stronie oznacza wyrażenie zgody na wykorzystywanie plików cookie.AkceptujDowiedz się więcej
Privacy & Cookies Policy
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.