W urzędzie miasta odkryto barokowe freski. Dawny budynek kolegium jezuickiego, w którym obecnie mieści się Urząd Miasta Poznania, odkrywa swoje tajemnice. W ramach prac konserwatorskich w Sali Sesyjnej odsłonięto już całe bogato zdobione barokowymi freskami sklepienie. Zrekonstruowano także sztukaterie.
Szacuje się, że dekoracje powstały w latach 30. XVIII wieku, kiedy ukończono budowę kolegium jezuickiego. Wówczas pomieszczenie to służyło jako refektarz, czyli klasztorna jadalnia. Freski prawdopodobnie zamalowano niedługo po likwidacji zakonu w 1773 roku. Wtedy też budynek przeznaczono na cele świeckie. Teraz, po niemal 250 latach zabytkowe pomieszczenie, w którym zazwyczaj obradują miejscy radni, odzyskuje dawny blask.
“Odsłonięto już całe sklepienie i odtworzono wszystkie sztukaterie. Obecnie konserwatorzy wypełniają ostatnie ubytki w sklepieniu i niebawem przystąpią do restauracji fresków, które prawdopodobnie zostały wykonane przez franciszkanina Adama Swacha. Dekoracje stanowią wyjątkowo cenny i unikatowy przykład pierwotnego, niemal całkowicie nieznanego wcześniej barokowego wystroju budynku. Cieszę się, że niedługo przywrócimy freskom ich dawną świetność, zachowując dla kolejnych pokoleń ślad historii” – zaznacza Joanna Bielawska-Pałczyńska, Miejska Konserwator Zabytków.
Barokowe freski w Urzędzie Miasta Poznania – co przedstawiają?
Pierwsze freski na suficie Sali Sesyjnej odkryto w 2018 roku. Przeprowadzone wtedy prace konserwatorskie doprowadziły do odsłonięcia dekoracji na ok. 20 proc. sklepienia. Teraz ukazano pozostałą część.
“Przed rozpoczęciem prac wiedzieliśmy tylko, że pod warstwami farby znajdują się kolejne malowidła. Wszyscy sądzili jednak, że w centralnej części sklepienia będzie jedna duża scena, okazało się, że mamy trzy osobne. To było zaskoczenie. Obecnie zidentyfikowaliśmy scenę największą – ma ona odnośnik biblijny, nawiązuje do czwartego rozdziału Lamentacji Jeremiasza, jednej z ksiąg Starego Testamentu. Dwie mniejsze sceny również są przedstawieniami religijnymi, jednak nie mamy jeszcze pewności, co obrazują. Sporządziliśmy dokumentację fotograficzną, którą przekażemy do analizy historykowi sztuki” – mówi dr Eliza Buszko, kierownik prac konserwatorskich.
Sceny przedstawione na sklepieniu otoczone są wizerunkami 12 świętych jezuickich, umieszonych w tzw. lunetach – to m.in. Stanisław Kostka, Andrzej Bobola, Jan De Goto, Jakub Kisai, Franciszek Borgiasz, Alojzy Gonzaga czy Ignacy Loyola. Na spływach sklepienia namalowano jeszcze 11 medalionów z podobiznami kardynałów.
“Wszystkie portrety były podpisane. Udało nam się zidentyfikować wizerunki świętych, jednak napisy pod portretami hierarchów kościelnych są uszkodzone. Tożsamość kilku z nich prawdopodobnie da się zidentyfikować, ale raczej nie wszystkich” – podkreśla dr Buszko.
Jeden z dostojników kościelnych został szczególnie wyróżniony: umieszczony w lunecie nad krótszą ścianą sali, naprzeciwko tonda (obraz lub płaskorzeźba w kształcie koła) z wizerunkiem Maryi.
“To portret jakiegoś bardzo ważnego człowieka. Medalion umieszczono na czerwonym tle, po jego bokach dodano orły – jeden z nich trzyma w dziobie koronę. Fresk jest mocno zniszczony. Na szczęście zachowały się oczy, niskie czoło, włosy i fragment podpisu więc myślę, że uda nam się zidentyfikować osobę tu przedstawioną” – zaznacza Buszko.
Niespodzianką, na którą natrafili konserwatorzy, był duży ubytek, sugerujący, że pomieszczenie mogło być kiedyś podzielone na dwie części.
“Jak już wiedzieliśmy czego szukać, okazało się, że faktycznie w opisach inwentarzowych nagle znika duże pomieszczenie i pojawiają się dwa mniejsze. Niestety to przekłucie zniszczyło dwa portrety kardynałów i fragment dużej sceny na sklepieniu” – mówi Eliza Buszko.
Prace w Sali Sesyjnej rozpoczęły się w styczniu 2022 r. Prowadzi je Firma Konserwatorska Piotr Białko Zabytki Malarstwa, Rzeźby, Architektury z Krakowa, która na realizację zadania ma 18 miesięcy. W ramach prac przeprowadzone zostaną także badania ścian w Sali Sesyjnej, mające na celu ustalenie, co znajduje się pod warstwami farby. Koszt inwestycji to blisko 1,9 mln zł.
źródło / zdjęcia: W urzędzie miasta odkryto barokowe freski. Zostaną odnowione! / https://www.poznan.pl/
Czytaj też: Architektura w Polsce | Wnętrza | Zabytek | Ciekawostki | Poznań
