W 1963 roku, w samym sercu Warszawy pod adresem Wiejska 20, powstał budynek mieszkalny zaprojektowany przez wybitnych architektów Jerzego Gieysztora i Jerzego Kumelowskiego. Realizacja ta, uważana za jedną z najdoskonalszych tego typu w stolicy, łączy w sobie wyjątkowy poziom estetyki z zastosowaniem wysokiej klasy materiałów. Blok stanowi przykład wzorowego budownictwa z czasów PRL-u, które nawiązywało do zachodnich trendów w architekturze mieszkaniowej.
Budynek zaprojektowany przez Gieysztora i Kumelowskiego to dwuczęściowa konstrukcja, której fasada charakteryzuje się pasowymi balkonami, przedzielonymi elementami przechodzącymi na zmianę przez jedną i dwie kondygnacje. Efekt ten tworzy dynamiczny rytm i ciekawe światłocieniowe gry na elewacji. Części budynku łączą się za pomocą charakterystycznego daszka z okrągłymi otworami, co nadaje mu lekkości.
Wiejska 20 w latach 60., widok od strony ul. Prusa. Zdjęcie (skan) pochodzi z albumu „Warszawa – miasto i ludzie” Wyd. „Arkady” z 1968 r.
Od strony ulicy Wiejskiej blok unosi się na wspornikach, pod którymi przebiega chodnik. To przesunięcie bryły poza linię pierzei nadaje budynkowi dynamiki i podkreśla jego nowatorskość. Wsporniki pochylone ku osi środkowej fasady, balkony oraz ceramiczne okładziny nawiązują do stylistyki op-artu, tworząc harmonijną całość.
Blok pod adresem Wiejska 20 wyróżnia się nie tylko fasadami, ale także swoim wnętrzem. Parter budynku przeznaczono na lokale usługowe, a wyżej znajdują się przestronne mieszkania. Według niektórych źródeł na ostatnim piętrze zaprojektowano luksusowe apartamenty z własnymi windami, tarasami, a nawet prywatnymi basenami. Choć brak jednoznacznych dowodów na te udogodnienia, wysokiej jakości materiały oraz ponadnormatywne metraże wskazują na to, że lokale te przeznaczone były dla wysoko postawionych osób.
Pod budynkiem znajduje się podziemny garaż, co było rzadkością w tamtych czasach. Fasady ozdobiono piaskowcem, a niektóre części budynku, zwłaszcza od strony ul. Bolesława Prusa, pokryto turkusowymi ceramicznymi kafelkami, które dodają koloru i lekkości konstrukcji. Z kolei elewacja od strony podwórza została obłożona szarą cegłą, co tworzy ciekawy kontrast z innymi elementami architektonicznymi.
Na parterze budynku znajdował się dawniej Dom Mody Polskiej – prestiżowy sklep, którego wnętrze zdobiły ceramiczne dzieła sztuki autorstwa Krzysztofa Henisza. Jego kompozycja, wykonana z czerwonej i turkusowej ceramiki, zachowała się do dzisiaj. Obok ceramicznej instalacji, w budynku znajdują się także oryginalne kręte schody, które stanowią część bogatego dziedzictwa architektonicznego.
Blok przy ul. Wiejskiej 20 to nie tylko jeden z najciekawszych przykładów architektury mieszkaniowej czasów PRL-u, ale także budynek z bogatą historią. Obiekt do dziś zachwyca zarówno znawców architektury, jak i mieszkańców Warszawy. W 1976 roku został wpisany do rejestru zabytków, co tylko potwierdza jego ogromną wartość historyczną i artystyczną. Blok stanowi miejsce, które przypomina o czasach, gdy polska architektura potrafiła rywalizować z najlepszymi na Zachodzie, a luksusowe mieszkania były dostępne tylko dla wybranych.
Źródło: architektura.muratorplus.pl, cargocollective.com
Czytaj też: Architektura w Polsce | Blok | Zabytek | Historia | Modernizm | Warszawa
