Little Moreton Hall, położony w hrabstwie Cheshire, to jedna z najbardziej charakterystycznych i najlepiej zachowanych posiadłości z epoki Tudorów w Anglii. Zbudowany na początku XVI wieku i otoczony fosą, ten niezwykły dwór od ponad 500 lat opiera się zarówno upływowi czasu, jak i zawirowaniom historii. Jego dzieje, architektura oraz losy rodziny Moretonów składają się na fascynującą opowieść o bogactwie, wojnie, zapomnieniu i ostatecznym odrodzeniu.
Budowę Little Moreton Hall rozpoczęto w 1504 roku z inicjatywy Williama Moretona I. Dwór wznoszono etapami, a ukończono dopiero sto lat później. Charakterystyczną cechą posiadłości jest konstrukcja z muru pruskiego (niem. Fachwerkbauweise), czyli połączenie drewnianego szkieletu z wypełnieniem z gliny i tynku. Dom został zaprojektowany, aby robić wrażenie na odwiedzających – przestronne pomieszczenia, zdobione belki i finezyjne detale architektoniczne miały świadczyć o bogactwie i pozycji rodziny Moretonów.
Posiadłość w 1845 roku. Fot. archive.org
Podczas budowy zastosowano materiały pozyskiwane lokalnie, co było powszechną praktyką ze względu na wysokie koszty transportu. Dębowe drewno pochodziło z okolicznych lasów, kamienne płyty dachowe z Macclesfield, a piasek i wapno – z pobliskiego Astbury. Staranność w wykonaniu i precyzyjny montaż ramy konstrukcyjnej pozwoliły na stworzenie budynku, który przetrwał wieki.
Moretonowie byli jedną z najzamożniejszych rodzin w regionie. Swój majątek zbudowali, kupując ziemię po epidemii Czarnej Śmierci. Little Moreton Hall miał być symbolem ich statusu i lokalnego wpływu. Jednak burzliwa historia Anglii nie oszczędziła rodziny.
Podczas angielskiej wojny domowej (1642–1651) Moretonowie opowiedzieli się po stronie rojalistów, co w regionie zdominowanym przez parlamentarzystów miało katastrofalne konsekwencje. William Moreton III oraz jego syn Edward zostali uwięzieni, a posiadłość skonfiskowano. W kolejnych wiekach Little Moreton Hall był wynajmowany różnym dzierżawcom. Paradoksalnie, brak modernizacji w tym okresie pozwolił zachować oryginalny charakter budynku.
Pod koniec XIX wieku stan obiektu był jednak alarmujący. Kiedy w 1892 roku Elizabeth Moreton odziedziczyła posiadłość, Little Moreton Hall był bliski zawalenia. Dzięki jej staraniom rozpoczęto pierwsze prace konserwatorskie, w tym stabilizację południowego skrzydła i renowację kaplicy. Po jej śmierci dom trafił w ręce kuzyna, biskupa Charlesa Thomasa Abrahama, który w 1937 roku przekazał posiadłość National Trust.
Little Moreton Hall jest wyjątkowy nie tylko ze względu na swoją konstrukcję z muru pruskiego, ale także z powodu niesamowitych deformacji budynku. Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów jest długa galeria na górnym piętrze, której dach waży aż 32 tony. To dodatkowe obciążenie spowodowało osiadanie i wybrzuszanie ścian, nadając obiektowi jego słynny „krzywy” wygląd.
Inne ciekawe detale architektoniczne obejmują bogato zdobione belki, na których odnaleziono rytualne znaki ochronne, mające chronić mieszkańców przed złymi duchami. Do dziś zachwyca również kaplica z witrażami oraz Wielka Komnata z autentycznymi meblami z epoki Tudorów.
Little Moreton Hall to nie tylko perełka architektury Tudorów, ale także cenny świadek angielskiej historii. Przetrwał dzięki staraniom kolejnych pokoleń i dziś stanowi jedno z najczęściej odwiedzanych miejsc w regionie. Zarówno losy rodziny Moretonów, jak i unikatowe rozwiązania architektoniczne czynią z tej posiadłości żywą lekcję historii i kultury.
Dzięki pieczy National Trust Little Moreton Hall jest otwarty dla zwiedzających, którzy mogą podziwiać nie tylko jego niezwykłą konstrukcję, ale także odkrywać tajemnice życia w czasach Tudorów.
Źródło: nationaltrust.org.uk, visitcheshire.com
Czytaj też: Zabytek | whiteMAD na Instagramie | Wielka Brytania | Historia | Ciekawostki
