Informację o wpisaniu budynku ZETO do rejestru zabytków publikowaliśmy pod koniec marca 2022 roku. Właściciel zaskarżył tą decyzję i skierował do sądu. Formalnie właścicielem budynku Zakładu Elektronicznej Techniki Obliczeniowej (ZETO) jest spółka w likwidacji, która ma taką samą nazwę. Spółka próbuje sprzedać budynek, ale nie może znaleźć kupna. W efekcie kilka dni temu skierowała do urzędu miasta wniosek o rozbiórkę.
Dokumenty są analizowane przez Wydział Architektury i Zabytków, ale moją intencją jest niewydawanie takiego pozwolenia. ZETO musi zostać — pisze na Facebooku Jacek Sutryk.
Budynek wpisany jest do gminnej ewidencji zabytków. Ochronę budynku wzmacnia decyzja wojewódzkiego konserwatora zabytków, który wpisał gmach do ogólnopolskiego rejestru zabytków. Decyzję o wpisie poparło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Narodowy Instytut Dziedzictwa i Wojewódzka Rada Ochrony Zabytków.
Spółka będąca właścicielem budynku zaskarżyła decyzję ministra kultury, który popierał wpis do rejestru zabytków do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. W marcu 2023 roku sąd wydał wyrok na korzyść spółki uchylając decyzję ministra i konserwatora. W wydanym uzasadnieniu sąd nie podważa zasadności objęcia budynku ochroną, ale stwierdza że analiza ekspertów nie była wystarczająca. Dodatkowo sąd stwierdza, że konserwator i minister wydali decyzje z naruszeniem przepisów.
Czy budynek zostanie wyburzony?
Dopóki procedura wpisu jest w toku, budynek jest bezpieczny. Właściciel nie może prowadzić działań, które zmierzałyby do zasadniczej zmiany jego wyglądu – mówi Daniel Gibski, dolnośląski konserwator zabytków.
Wyrok sądu administracyjnego nie jest prawomocny. Minister kultury złożył na niego skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
W latach 70. był to jeden z najnowocześniejszych budynków w Polsce. Sale dla komputerów były klimatyzowane. W tym celu zbudowano system rozsuwanych podłóg i podwieszanych sufitów. Wewnątrz wiele ścian można było łatwo zdemontować aranżując przestrzeń na nowo. W ten sposób architekci chcieli przystosować budynek do szybkich zmian – w przyszłości komputery mogły potrzebować innych przestrzeni niż w latach 70. Nad projektem wnętrza z architektami współpracował Józef Chierowski, którego fotele stały się elementem wystroju.
Oficjalnie budowa ZETO zakończyła się w 1969 roku. W 1970 roku małżeństwo architektów zdobyło Nagrodę Wrocławia w dziedzinie architektury, a w 1971 roku budynek ZETO wygrał plebiscyt „Słowa Polskiego” na najlepszy budynek użyteczności publicznej.
źródło: Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków, UM Wroclaw – wroclaw.pl
Czytaj też: Zabytek | Wrocław | Modernizm | Architektura PRL | whiteMAD na Instagramie
