W sercu Wrocławia wznosi się monumentalny gmach Komendy Wojewódzkiej Policji, który do dziś zachwyca rozmachem i detalami architektonicznymi. Wzniesiony w latach 1927-1929 obiekt imponuje też swoimi rozmiarami – jego budowa pochłonęła około miliona cegieł. Aby zapewnić stabilność na grząskim gruncie, inżynierowie zastosowali 2550 żelbetowych pali, z których niektóre osiągały długość 12 metrów. Najbardziej imponujący akt tego architektonicznego spektaklu rozpoczyna się jednak po przekroczeniu progu budynku. Wnętrza gmachu komendy to prawdziwe arcydzieło sztuki.
Komenda przy Podwalu – nowoczesność i funkcjonalność
Projekt autorstwa Rudolfa Fernholza to doskonałe połączenie funkcjonalności i nowoczesnych rozwiązań. Budynek wyposażono w centralne ogrzewanie, dwie centrale telefoniczne, czujniki pożarowe, windy oraz rozbudowany system zabezpieczeń, a na dziedzińcu znajdował się duży zegar z trzymetrowym cyferblatem. Dodatkowo, w obiekcie przewidziano mieszkania służbowe dla pracowników, w tym dwupoziomowy apartament dla komendanta policji. W kompleksie funkcjonowały osobne areszty dla kobiet i mężczyzn, a także kuchnie dostosowane do przygotowywania posiłków dla zatrzymanych.
Inspiracje rzymskie i egipskie w światowej architekturze
Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów gmachu jest monumentalny portyk in antis, harmonijnie wkomponowany w fasadę budynku. Cztery potężne filary zdobią rzeźby rzymskich wojowników – to dzieło Felixa Kupsch’a, który zasłynął z dekoracji rzeźbiarskich poczty czekowej przy ul. Krasińskiego. Wnętrza budynku są niewątpliwie najbardziej spektakularnym elementem gmachu policji przy Podwalu i skrywają równie niezwykłe inspiracje. W latach 20. XX wieku cały świat opanowała egiptomania spowodowana odnalezieniem grobowca Tutanchamona przez Howarda Cartera w 1922 roku. Wydarzenie to miało ogromny wpływ na ówczesną sztukę i architekturę. W efekcie sala odpraw wrocławskiego gmachu została udekorowana freskami Ludwiga Petera Kowalskiego, nawiązującymi do sztuki starożytnego Egiptu.
Wnętrza gmachu komendy pełne elegancji i symboliki detali
Hol wejściowy, klatki schodowe oraz sale posiedzeń zaprojektowano jako reprezentacyjne przestrzenie. W szczególności hol i korytarz przed salą posiedzeń wyróżniają się art-decową stylistyką: krystaliczne formy, zielono-turkusowa szkliwiona ceramika oraz piaskowe, matowe szyby nadają pomieszczeniom elegancji i powagi. Na klatkach schodowych umieszczono geometryczne zdobienia o abstrakcyjnych formach, a w sali posiedzeń ściany pokryto hebanowymi boazeriami i alegorycznymi freskami Kowalskiego. Pomieszczenia biurowe pozbawiono natomiast zbędnych ozdób.
Wnętrza gmachu komendy to przemyślana konstrukcja
Podczas II wojny światowej budynek nie uległ zniszczeniu i do dziś pełni tę samą funkcję, co przed 1939 rokiem. Jego forma była starannie zaplanowana nie tylko pod kątem estetyki, ale również względów praktycznych. Zakrzywione korytarze nie tylko dostosowywały się do kształtu działki, ale także utrudniały orientację osobom postronnym. Dodatkowo, w sytuacjach kryzysowych zapobiegały rykoszetowaniu pocisków, a gęste węgary drzwiowe mogły stanowić osłonę dla funkcjonariuszy.
Gmach monumentalny i majestatyczny
Budynek Komendy Wojewódzkiej Policji we Wrocławiu to architektoniczne dzieło sztuki, w którym każdy detal ma swoje uzasadnienie. Cegła klinkierowa w ciemnoczerwonym, niemal fioletowym odcieniu sprawia, że fasada budynku nabiera niezwykłej głębi i rytmu, podkreślonego przez grę światłocienia. Monumentalność gmachu budzi respekt, jego surowa estetyka wpisuje się w ideał budowli funkcjonalnej, a zarazem reprezentacyjnej. Niezwykłe wnętrza wrocławskiej komendy do dziś stanowią świadectwo mistrzowskiego połączenia nowoczesnej myśli architektonicznej z historycznym bogactwem inspiracji, czyniąc ten obiekt jednym z najbardziej fascynujących budynków w mieście.
Zdjęcia dzięki uprzejmości Filipa Heliasza.
Źródło: Wrocław – Inwestycje budowlane, wroclaw.pl
Czytaj też: Wnętrza | Detal | Architektura w Polsce | Zabytek | Historia | Wrocław | Cegła
