W sercu tzw. Dzielnicy Uzdrowiskowej w Kołobrzegu, przy ul. Rafińskiego 9, znajduje się budynek Zakładu Przyrodoleczniczego nr 1 w Kołobrzegu, w którym funkcjonuje sanatorium Mewa V. Obiekt ten, poza swoją funkcją uzdrowiskową, skrywa wyjątkowy skarb polskiej sztuki modernistycznej – monumentalną ceramiczną mozaikę, będącą ozdobą portyku głównego wejścia.
Sanatorium, zaprojektowane przez architektów Tadeusza Ćwierdzińskiego i Zofię Eldring, zostało oddane do użytku w 1968 roku. Choć bryła budynku jest przykładem funkcjonalnej architektury modernistycznej, mozaika autorstwa Ireny Zahorskiej i Olgierda Szerląga nadaje jej unikalnego charakteru, który wykracza poza czysto użytkową estetykę.
Wygięta w kształcie łuku kompozycja ceramiczna zdobi portyk od strony ul. Rafińskiego. Rozciąga się na wysokość dwóch kondygnacji, a jej dynamiczny układ kolorów i kształtów nawiązuje do modernistycznej fascynacji abstrakcją oraz monumentalnością. Mniejsza mozaika, również projektu Zahorskiej i Szerląga, znajduje się na ścianie budynku od strony ul. Zdrojowej.
Mozaika Mewy V to przykład nurtu charakterystycznego dla polskiej architektury i sztuki użytkowej lat 60. i 70. XX wieku. W tym czasie ceramika stała się ważnym elementem zdobniczym w przestrzeni publicznej. Jej funkcją było nie tylko uzupełnienie architektury, ale także nadanie budynkom artystycznego wymiaru.
Twórcy mozaiki, Irena Zahorska i Olgierd Szerląg, należeli do grona artystów, którzy łączyli precyzję warsztatu ceramicznego z nowoczesnym podejściem do sztuki. Ich kompozycja w Mewie V wpisuje się w tradycję eksperymentalnego podejścia do formy, koloru i faktury. Mozaika ta, dzięki swojej skali i dynamice, stanowi doskonały kontrapunkt dla surowej bryły budynku. Kolory i kształty kompozycji przywołują skojarzenia z ruchem i naturalnymi elementami, co doskonale pasuje do uzdrowiskowego charakteru Kołobrzegu.
Portyk sanatorium Mewa V, wraz z artystyczną kompozycją, został ujęty w wojewódzkiej ewidencji zabytków, co potwierdza jego wyjątkowe znaczenie kulturowe i artystyczne. Tego typu mozaiki są dowodem na to, jak ważną rolę odgrywała sztuka w budownictwie publicznym epoki PRL-u. Były nie tylko elementem dekoracyjnym, ale też nośnikiem wartości estetycznych, które miały na celu humanizowanie przestrzeni miejskiej. Dziś warto doceniać przykłady harmonijnego połączenia sztuki i architektury, jakie prezentuje Mewa V. To miejsce, które nie tylko leczy ciało, ale też karmi zmysły i wyobraźnię.
Źródło: zabytki.kolobrzeg.eu, uzdrowisko.kolobrzeg.pl
Czytaj też: Architektura PRL | Mozaika | Detal | Sztuka | whiteMAD na Instagramie
