Zalipie to wieś położona w województwie małopolskim w gminie Olesno. Miejsce słynie z kolorowych domów, których elewacje pokryte są barwnymi malunkami z motywem kwiatów. Dziś miejsce jest turystyczną atrakcją, a o jej wyjątkowości świadczy to, że tradycja malowania chat ciągle trwa.
Wieś wyróżnia się barwnymi bukietami, które malowane są na domach, budynkach gospodarczych, płotach czy studniach. Kwietne motywy znajdują się też wewnątrz domów mieszkańców. Tradycja zdobienia chat w ten sposób narodziła się pod koniec XIX wieku. Jedna z mieszkanek postanowiła ozdobić swój dom kwiatami wykonanymi z bibułki. Pomysł zaczęły powtarzać inne mieszkanki, które dekorowały wnętrza domów wycinankami i pająkami ze słomy i malowały ściany domów w kwieciste wzory.
Początkowo wzory były dość proste. Mieszkanki miały dostęp głównie do białej farby. Dopiero z czasem malowidła zyskały bardziej złożone i wielobarwne kompozycje kwiatowe. Na ścianach dostrzec można róże, stokrotki, maki i inne kwiaty znane z wiejskiego krajobrazu. Wzory te zawsze są malowane odręcznie, bez użycia szablonów, co sprawia, że każdy dom ma unikatową elewację i nie znajdziemy drugiej takiej w całej wsi.
Jedną z najbardziej znanych twórczyń malowideł wsi była Felicja Curyłowa, którą określano mianem „królowej” malowanych kwiatów. Jej prace zdobią nie tylko domy, ale i kapliczki. Najstarsze zachowane wzory malowideł można zobaczyć w Domu Malarek oraz w Zagrodzie Felicji Curyłowej. W tym pierwszym regularnie spotykają się malarki. Można tam też kupić pamiątki.
Część kolorowych budynków w Zalipiu znajduje się w rejestrze zabytków nieruchomych województwa małopolskiego. To między innymi wspomniana Zagroda Felicji Curyłowej, która składa się z drewnianego domu, stajni, stodoły i studni. Zabytkowa zagroda znajduje się na małopolskim odcinku Szlaku architektury drewnianej.
Tradycja malowania domów trwa do dziś. Co roku w Zalipiu odbywa się konkurs „Malowana Chata”, podczas którego wybierane są najpiękniej udekorowane domy. Wydarzenie zacieśnia więzi między mieszkańcami i przyciąga do Zalipia odwiedzających, którzy chcą zobaczyć te kolorowe dzieła sztuki. Tradycja malowania chat jest powodem do dumy mieszkańców i przykładem tego, że lokalny zwyczaj z powodzeniem może być atrakcyjny dla ciekawskich turystów z całego świata.
Planując zwiedzanie Zalipia warto zarezerwować od dwóch do trzech godzin. We wsi znajduje się około 20 kolorowych domów.
zdjęcia: Mariusz Cieszewski / MSZ / licencja: CC BY-ND 2.0
Czytaj też: Malarstwo | Sztuka | Dom | Kultura | Historia | whiteMAD na Instagramie