Na tegorocznym London Design Biennale Polski Pawilon został uhonorowany jednym z głównych wyróżnień wydarzenia. Instalacja zatytułowana „Zapis czekania” zdobyła nagrodę za najbardziej inspirującą interpretację tematu przewodniego piątej edycji Biennale – „Surface Reflections”. Jury doceniło projekt za jego pogłębione podejście do zagadnienia czasu i doświadczenia czekania. Wystawa będzie dostępna dla zwiedzających do 29 czerwca 2025 roku. Jej autorami są Jakub Gawkowski, Monika Rosińska i Maciej Siuda.
„Zapis czekania” jako forma społecznej i estetycznej refleksji
Koncepcja wystawy polskiego zespołu zakłada materializację abstrakcyjnego doświadczenia upływu czasu. Drewniana, wręcz koronkowo zdobiona instalacja czerpie z góralskiej tradycji snycerskiej. Ornament staje się tutaj nośnikiem treści, umożliwiającym ukazanie czekania jako oczywistej formy bezczynności, ale też jako narzędzia kontroli, społecznego napięcia czy źródła nadziei. Wystawa podejmuje próbę uchwycenia czekania pod kątem zjawiska jednocześnie osobistego i politycznego. Zespół twórców przedstawia dwa równoległe spojrzenia na doświadczenie oczekiwania. Pierwszy został ujęty w formie danych liczbowych i statystyk, które pokazują skalę zjawiska – od kolejek po dokumenty, przez systemowe opóźnienia, po wielomiesięczne procesy administracyjne. Drugi to perspektywa jednostki, której doświadczenia są pełne emocji i osobistego napięcia. „Wszyscy czekamy, ale nie zawsze czekanie jest wyborem” – mówią kuratorzy. Podkreślają ponadto, że to instytucjonalne i ekonomiczne uwarunkowania wyznaczają, kto i jak długo musi czekać.
Przestrzeń rzeźby, danych i sukcesu
Instalacja „Zapis czekania” składa się z 12 scen wyrytych w drewnie, które obrazują konkretne sytuacje z codzienności mieszkańców Polski. Ukazane zostały między innymi godziny spędzane w korkach, wypatrywanie opadów w czasie suszy, wieloletnie spłacanie kredytu hipotecznego czy oczekiwanie na wizytę u psychiatry w publicznej służbie zdrowia. Unikalne rzeźby wykonali doświadczeni snycerze oraz uczniowie zakopiańskich szkół artystycznych i zawodowych. Każdy detal ornamentu symbolizuje długość i intensywność danego rodzaju czekania. Tegoroczne wyróżnienie to kolejny sukces Instytutu Adama Mickiewicza na londyńskim Biennale. Dwa lata temu projekt „The Poetics of Necessity” otrzymał główną nagrodę wydarzenia.
„Cieszy nas, że to właśnie „Zapis czekania” przyciągnął uwagę międzynarodowego jury. Artyści pokazują, że to, co na co dzień uznajemy za stratę czasu – czekanie – może stać się przestrzenią ważnej refleksji. Co więcej, podkreślają rolę projektowania pogłębionego badaniami jako narzędzia opowiadania o realiach społecznych – o nierównościach, frustracjach i emocjach towarzyszących życiu we współczesnym świecie, na przykładzie Polski.”
„Zapis czekania” – opowieść o czasie i nierównościach
Wystawa przywołuje polską, ludową tradycję i uzupełnia ją o współczesne dane. Na ścianach pawilonu znalazły się m.in. zestawienia czasu potrzebnego do wykonania poszczególnych snycerskich wzorów oraz informacje statystyczne dotyczące oczekiwania w różnych grupach społecznych. To pozwala odbiorcom spojrzeć na czas nie tylko jak na coś abstrakcyjnego, ale również jako na wymierny, materialny element rzeczywistości. Tradycja snycerska, która zainspirowała twórców projektu, pochodzi z kultury pasterskiej regionu Podhala. Tamtejsi rzemieślnicy przez pokolenia przekazywali sobie wzory i techniki rzeźbiarskie. Dziś natomiast wnoszą swój warsztat do współczesnej dyskusji o strukturze społecznej i roli projektowania. Praca takich twórców jak Józef i Anna Bukowscy czy Wojciech Bachleda-Dorcarz pozwala zderzyć w unikalny sposób historyczne techniki z aktualnymi problemami społecznymi.
Polska na Biennale
Instytut Adama Mickiewicza od lat prezentuje i promuje polskie projekty w Londynie. W 2023 roku polska wystawa zdobyła pierwszą nagrodę za projekt poświęcony solidarności i wsparciu w czasie wojny w Ukrainie. Dwa lata wcześniej zaprezentowano instalację „Dom odziany”, która zyskała rozgłos również poza granicami Wielkiej Brytanii. Tegoroczny sukces „Zapisu czekania” potwierdza ciągłość i skuteczność polskiej obecności na arenie międzynarodowego designu.
O London Design Biennale
London Design Biennale to jedno z najważniejszych wydarzeń na mapie międzynarodowego projektowania. Odbywa się co dwa lata w Somerset House w Londynie, gromadząc przedstawicieli z całego świata, którzy prezentują innowacyjne projekty poruszające aktualne tematy społeczne, kulturowe i polityczne. W Biennale biorą udział instytucje kultury, pracownie projektowe i twórcy z ponad 40 krajów i regionów. Wyróżnienia przyznaje międzynarodowe jury złożone z ekspertów w dziedzinie designu, architektury i sztuki współczesnej.
Źródło: London Design Biennale, Instytut Adama Mickiewicza
Czytaj też: Kultura | Sztuka | Londyn | Wielka Brytania | Polecane | whiteMAD na Instagramie
