Na samym początku ul. Złotej stoi najbardziej efektowny, przedwojenny budynek tej ulicy – dawny Gmach Krajowej Kasy Oszczędności (zwany również Kasą Pożyczkową Przemysłowców Warszawskich). Ponadstuletni obiekt to typowy warszawski ostaniec, jeden z niewielu, które ocalały z zawieruchy wojennej w tej okolicy. Obiekt przeszedł w ostatnich latach kompleksową renowację oraz przebudowę, jednak wciąż stoi opuszczony. Jaki los czeka perełkę stojącą pod adresem Złota 1?
Neorenesansowy, bogato zdobiony budynek Kasy Pożyczkowej Przemysłowców Warszawskich został wzniesiony w latach 1895-1901 według projektu Stefana Szyllera. Wnętrza pomieszczeń na parterze były połączone z pomieszczeniami drugiej kondygnacji. To tam znajdowały się wysokie charakterystyczne okna.
Trzecia kondygnacja, oświetlona od ulic rzędem półkolistych okien, była przeznaczona na biura. W środku zaś, otoczony biurami, mieścił się skarbiec. W oficynach gmachu znajdowały się mieszkania. Przepych zdobień miał symbolizować siłę pieniądza. Na największą uwagę zasługuje attyka z okazałą rzeźbą wieńczącą narożnik, przedstawiająca alegorię „Pracy i Oszczędności” dłuta Zygmunta Otta. W dwudziestoleciu międzywojennym na fasadzie umieszczono neon z hasłem: “Polacy, bogaćcie się”. W trakcie działań wojennych budynek został uszkodzony, odbudowano go na początku lat 50. XX wieku i zaadaptowano do celów biurowych. Kolejne lata i brak koniecznych remontów sprawiły, że przez długi czas obiekt stał pusty i zaniedbany. Mimo to, we wnętrzu zachował się oryginalny wystrój, m.in. kute balustrady i kandelabry, dekoracja sztukatorska oraz dwa malowidła plafonowe na klatce schodowej. Zabytkowy gmach, mimo upływu ponad stu lat i dwóch wojen wciąż robi wrażenie.
Złota 1 w 1938 i 2023. Źródło: Archiwum Państwowe w Warszawie
Lata 30. XX w. i obecnie, Zgoda róg Jasnej. Źródło: Ulicami Warszawy
Pocz. lat 80. XX w. i rok 2023. Fragment kamienicy Złota 1. Zdjęcie (skan) pochodzi z albumu “Warszawa” Wydawnictwo Interpress 1985. Źródło: fotopolska.eu/Balbina
5 października 2015 i 23 marca 2023, kamienica nr 1 na rogu Złotej i Zgody. Źródło: fotopolska.eu/Mariusz Brzeziński
W 2000 roku budynek kupiła firma Relax Film, która rozpoczęła remont gmachu. Ma się on zmienić w nowoczesny biurowiec z dwukondygnacyjnym podziemnym parkingiem. W wyniku przebudowy obiektu na jego dachu pojawiła się kontrowersyjna nadbudowa, zaburzająca linię sąsiednich budynków i dominująca nad nimi. Mimo upływu wielu lat, Złota 1 nadal pozostaje pusta i niezagospodarowana. Na odnowionej elewacji pojawiły się graffiti, a puste okna i witryny tworzą bardzo smutny obraz. Czy dawny Gmach Krajowej Kasy Oszczędności zyska drugie życie i zacznie znów być wielką ozdobą okolicy?
Spodobał Ci się ten temat? Znajdziesz u nas więcej historii związanych z warszawskimi budynkami! To może Cię zainteresować:
- MIĘDZYWOJENNY LUKSUS I FUNKCJONALIZM. KAMIENICA MOJŻESZA HOROWITZA W WARSZAWIE.
- ŁUCKA 8 – NAJSTARSZY WOLSKI ZABYTEK W RUINIE.
- KAMIENICA EMILA WEDLA W WARSZAWIE. HISTORIA I TRADYCJA NA WYCIĄGNIĘCIE RĘKI.
Czytaj też: Kamienica | Zabytek | Architektura
Temat: Złota 1 – niepewny los warszawskiego zabytku
Źródła: um.warszawa.pl, varsavianista.pl, zabytek.pl, fotopolska.eu, domena publiczna
