Gdynia. Niezwykła operacja przeniesienia zabytkowej kapliczki św. Józefa

Kapliczka św. Józefa znajdowała się między pasmami jezdni ul. Wielkopolskiej w Gdyni, tuż przed skrzyżowaniem z ul. Nałkowskiej i ul. Starodworcową. Jej lokalizacja utrudniała zainteresowanym podejście bliżej, docenienie jej walorów zabytkowych i funkcjonowanie jako obiektu kultu.

W związku z trwającą budową węzła Karwiny kapliczkę postanowiono zabezpieczyć i przenieść w bardziej dostępne miejsce. W tym celu wykonano specjalną konstrukcję obejmującą ją ze wszystkich stron. W trakcie prac okazało się, że kapliczka jest zagłębiona w ziemi o ok. 1/4 swojej wysokości. W związku z tym zdecydowano się na jej płytsze posadowienie w nowym miejscu, tak by wyeksponować dawniej zasypane partie.

W trakcie prac zabezpieczających figurę i kapliczkę. Fot. Zasoby Referatu MKZ

Zabezpieczoną kapliczkę przeniesiono w całości przy pomocy dźwigu na teren między ul. Wielkopolską, a ul. Starodworcową, na wcześniej przygotowane, ustabilizowane, betonowe podłoże. Teren wokół kapliczki został zagospodarowany tak, by prezentowała się jeszcze lepiej. Obiekt został oczyszczony i zakonserwowany. Zrekonstruowano zniszczone fragmenty i uzupełniono ubytki. Figurę św. Józefa zdemontowano i przewieziono do pracowni konserwatorskiej w celu odrestaurowania. Wykonawcą prac zabezpieczających i przeniesienia kapliczki była Firma Budowlano – Drogowa MTM S.A. odpowiedzialna za przebudowę węzła Karwiny. Nadzór nad przebiegiem prac oraz prace konserwatorskie zabytku wykonywała dyplomowana konserwator zabytków mgr sztuki Izabela Huk-Malinowska.

Widok od południa przed przeniesieniem. Fot. Zasoby Referatu MKZ

Kapliczka św. Józefa powstała najprawdopodobniej pod koniec XIX wieku. Została zbudowana z czerwonej cegły w stylu neogotyckim i składa się z trzech kondygnacji, z czego najniższa została zagłębiona w ziemi. Figura św. Józefa niegdyś znajdowała się na środkowej kondygnacji. W 1935 roku przez nowo powstałą szosę, która przebiegła wyżej niż posadowienie kapliczki, jej środkowa część została zamurowana, figurę przeniesiono wyżej i zrównano teren przysypując dolne partie obiektu. W 1945 roku na skutek wojny kapliczka została uszkodzona, zwłaszcza jej górna część. Odbudowana została przez lokalną społeczność.
Tego typu kapliczki najczęściej budowano we wsiach lub w ich pobliżu. Mogły być symbolem wydarzenia historycznego, ale też przykrego dla społeczności zdarzenia. Stawiano je też przy mostach i rzekach, co miało chronić okolicznych mieszkańców przed powodziami.

Źródło: gdynia.pl

Czytaj też: Metamorfoza | Renowacja | Zabytek | Historia | Architektura sakralna | Gdynia