Przy ul. Wola Zamkowa w Toruniu stanął odbudowany dom Grossówny, w którym artystka mieszkała w latach młodości. Ostatnie prace dobiegły końca, a zrekonstruowany obiekt został oficjalnie otwarty. Młodzież zyskała tu przestrzeń do spotkań i pracy twórczej. Dziewiętnastowieczny budynek udało się ocalić dzięki inicjatywie marszałka Piotra Całbeckiego. Projekt wykonała firma Karol Cudziło Architektura i Budownictwo.
“Cieszę się, że udało nam się odzyskać ten budynek. Przypomina nam o Toruniu pełnym zabudowy szachulcowej, której jest coraz mniej. Zachowujemy to dziedzictwo, aby przemawiało do przyszłych pokoleń na równi z gotykiem. Składamy hołd wszystkim, którzy budowali i mieszkali w takich obiektach” – powiedział marszałek Piotr Całbecki.
Aktorka, tancerka i uczestniczka powstania warszawskiego Helena Grossówna mieszkała w Toruniu w latach młodości. Była jedną z najpopularniejszych polskich gwiazd przedwojennego kina. Do 1939 r. uchodziła za ulubienicę publiczności. W czasie II wojny światowej wstąpiła w szeregi Armii Krajowej, a po powstaniu została osadzona w obozach jenieckich na terenie Niemiec. Po powrocie do kraju związała się z warszawskim teatrem „Syrena”. W latach 60. przeszła na emeryturę. Artystka zmarła 1 lipca 1994 r. w Warszawie. Została pochowana na cmentarzu w Zerzniu.
Budynek został wzniesiony w 1890 roku przez toruńskiego rolnika Gottlieba Schütza. Ze względu na ograniczenia budowlane w rejonie fortecznym, dom wybudowano w konstrukcji szkieletowej z wypełnieniem ceglanym. W latach 1918–1928 na pierwszym piętrze mieszkała wdowa Waleria Gross z córkami (w tym Heleną) i synem.
Dom stał przy ul. Polskiego Czerwonego Krzyża i groziła mu rozbiórka. Lata zaniedbań znacznie przyczyniły się do kiepskiego stanu historycznego obiektu. Na jego miejscu miał powstać parking przy nowym bloku. Planowane wyburzenie budynku wywołało szerokie poruszenie i dyskusję publiczną na temat trwającego niszczenia architektonicznego dziedzictwa Torunia. Po wpisaniu do rejestru zabytków nieruchomość przejął samorząd województwa. W 2022 roku dom został zinwentaryzowany i rozebrany, a jego elementy przewieziono na teren przy ul. Wola Zamkowa.
Dom Grossówny przed i po odbudowie w nowym miejscu. Fot. Google Maps i Urząd Marszałkowski w Toruniu
Ze względu na zły stan elementów drewnianych budynku konieczne było ich odtworzenie. Budowlańcom udało się za to częściowo uratować i wykorzystać XIX-wieczną cegłę. W ramach prac zamontowano nowe instalacje, wymieniono wszystkie tynki oraz stropy. Obiekt został wyposażony w windę i platformę dla osób z niepełnosprawnościami. Odbudowa była objęta ścisłym nadzorem konserwatorskim, a jej wykonawcą została firma Modern House Józefa Stasiaka z Raby Wyżnej. W przeniesionym budynku powstała instytucja pełniąca m.in. funkcję klubu, świetlicy, a także będąca miejscem pamięci po Helenie Grossównie oraz innej gwieździe przedwojennego kina, pochodzącej z Lipna, Poli Negri. Dofinansowanie na odbudowę domu otrzymało Kujawsko-Pomorskie Centrum Dziedzictwa z Regionalnego Programu Operacyjnego 2014-2020. Inwestorem zastępczym była spółka Kujawsko-Pomorskie Inwestycje Regionalne.
Źródło: Urząd Marszałkowski w Toruniu, kujawsko-pomorskie.pl
Czytaj też: Architektura w Polsce | Zabytek | Toruń | Renowacja
Jego projekt przygotował architekt Welton Becket z zespołem. Xerox Tower zbudowany został w Rochester w…
Starostwo Powiatowe w Toruniu powstanie według projektu pracowni Toprojekt.Platforma z cegły klinkierowej stanowiąca podstawę „Zespołu Starostwa”,…
Magdalenka Collection to nowa inwestycja firmy Selva Development. W podwarszawskiej Magdalence powstaną cztery wille, których…
Kościół świętego Dominika w Warszawie zaprojektował Władysław Pieńkowski. Jego surowe wnętrze jest charakterystycznym przykładem twórczości…
Daniel Kołodziejczak założył swoją firmę projektową StudioDanielK. Antechamber to jego premierowa kolekcja, którą zaprezentował podczas…
Dobrze zaprojektowany ogród nie tylko koi oczy zielenią czy oferuje miejsce do odpoczynku. Dobrze zaprojektowany…
Ta strona korzysta z pliki cookie, dzięki którym informacje są przechowywane na Twoim komputerze. Pozostawanie na tej stronie oznacza wyrażenie zgody na wykorzystywanie plików cookie.
Dowiedz się więcej