Dom meblowy „Emilia” – warszawskie dzieło modernizmu

Dom meblowy „Emilia” mieścił się przy ulicy Emilii Plater 51 w Warszawie. Wraz z sąsiadującym budynkiem mieszkalnym został wybudowany pod koniec lat 60. XX w. Dwukondygnacyjny pawilon o obszernej części podziemnej był połączony dwoma przejściami nadziemnymi z sąsiadującym budynkiem mieszkalnym. Dwa piętra bloku zaanektowane były na przestrzeń biurową, handlową i kawiarnianą. Był zaliczany do najwybitniejszych dzieł modernizmu w Polsce. Rozebrano go w 2016 roku.

Kultowy budynek został wzniesiony w latach 1966–1969 według projektu Mariana Kuźniara, Czesława Wegnera i Hanny Lewickiej dla Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Handlu Meblami w Warszawie. Za konstrukcję odpowiadał Tadeusz Spanili. Stanowił uzupełnienie osiedla Emilia.

Budynek „Emilii” w latach 70. XX wieku. Fot. Domena publiczna

Zgodnie z założeniami architektów, powstał budynek z trzema poziomami handlowymi (w tym jeden podziemny), o otwartym planie z szerokim atrium i całkowicie przeszkoloną elewacją. Charakterystycznym elementem architektonicznym były geometryczne, zygzakowate załamania żelbetowego dachu, które na dobre wpisały się w krajobraz warszawskiego centrum. Konstrukcja całości opierała się na szesnastu filarach a szklane elewacje posiadały stalowy stelaż konstrukcyjny obłożony płaskownikami. Pierwotnie pawilon można było obejść dookoła i z każdej strony oglądać sprzedawane meble. Budynek był szczególnie efektowny w nocy, gdy sprawiał wrażenie lampionu rozświetlającego najbliższą okolicę. Na pierwszym piętrze zaprojektowano kawiarnię z mozaiką Kazimierza Gąsiorowskiego przedstawiającą ludzkie sylwetki. „Emilia” została otwarta 16 stycznia 1970 roku. W chwili rozpoczęcia działalności była największą w Polsce placówką sprzedającą meble, gdzie można było nabyć zarówno produkty krajowe, jak i importowane, a także świadczono usługi i oferowane poradnictwo.

Emilia przed i po rozbiórce. Autorzy zdjęć: vorwerk i mamik /fotopolska.eu

Kiedy Emilia miała swoje złote czasy już za sobą, w latach 2008–2016 budynek wykorzystano jako tymczasową siedzibę Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Następnie przystąpiono do jego rozbiórki. Rzutem na taśmę wpisano go jeszcze do rejestru zabytków, skąd niedługo później został wykreślony. W trakcie jego rozbiórki zostały zachowane różne elementy konstrukcji i detale składające się na wyposażenie i wystrój wnętrz. Miasto chce przywrócić ten obiekt mieszkańcom w formie zbliżonej do oryginału i z wykorzystaniem historycznych elementów, ale w nowej lokalizacji. Ma on stanąć przy parku Świętokrzyskim, na wprost północnego wyjścia z Pałacu Kultury i Nauki, w rejonie istniejącej fontanny. O tych planach pisaliśmy TUTAJ.

Źródło: um.warszawa.pl, cargocollective.pl

Czytaj też: Architektura | Modernizm | Sklep | Historia | Warszawa | Architektura PRL