Freski na sklepieniu Urzędu Miasta Poznania zostały odnowione

Można już podziwiać freski na sklepieniu Sali Secesyjnej Urzędu Miasta Poznania przy placu Kolegiackim. Ich powstanie szacowane jest na XVIII wiek i przez dziesięciolecia były ukryte za grubą warstwą tynku.

Freski odkryto w 2018 roku podczas remontu Sali. Przedstawiają one sceny o charakterze biblijnym, świętych z zakonu jezuitów, a także Jana Kazimierza Wazę w stroju kardynalskim.

Prawdopodobnie dekoracje powstały w 1732 r., kiedy ukończono budowę kolegium jezuickiego. Wówczas owe pomieszczenie służyło jako refektarz, czyli klasztorna jadalnia. Autorem malowideł, jak zgodnie twierdzą historycy sztuki, był franciszkanin, o. Adam Swach. Niestety, w sali nie znaleziono jego sygnatury. Freski prawdopodobnie zamalowano niedługo po likwidacji zakonu w 1773 roku. Wtedy też budynek przeznaczono na cele świeckie.

Cieszę się, że po blisko 250 latach ta zabytkowa sala odzyskała swój pierwotny blask. Odrestaurowane dekoracje stanowią wyjątkowo cenny i unikatowy przykład niemal całkowicie nieznanego wcześniej barokowego wystroju budynku – komentuje Joanna Bielawska-Pałczyńska, Miejska Konserwator Zabytków.

Pierwsze freski na suficie Sali Sesyjnej odkryto w 2018 roku. Przeprowadzone wtedy prace konserwatorskie doprowadziły do odsłonięcia dekoracji na ok. 20 proc. sklepienia. Teraz ukazano i odrestaurowano pozostałą część. Pośrodku sklepienia namalowano trzy duże sceny sceny o charakterze biblijnym i alegorycznym. Największa scena w centrum sklepienia ukazuje “świątynię mądrości” – rotundę wspartą na siedmiu kolumnach. W jej wnętrzu przedstawiono kobiecą postać przy stole z chlebem i winem. U dołu namalowano grupę lamentujących ludzi. Scenę otaczają łacińskie napisy z Księgi Przysłów Starego Testamentu i Lamentacji Jeremiasza.

Z kolei w północnej i południowej stronie sklepienia umieszczono dwie mniejsze sceny w kształcie czwórliści. Pierwsza przedstawia walkę Samsona z lwem. Kolejna – “ucztę mądrości”. Personifikacją mądrości jest kobieca postać z czerwonymi skrzydłami, która siedzi na honorowym miejscu za okrągłym, zastawionym stołem. Po jej bokach zasiadają: po jednej stronie św. Piotr i Paweł, po drugiej dwaj jezuici w białych zakonnych strojach. Chrystus podaje do stołu chleb, anioł nalewa wino. Freski na sklepieniu otoczone są wizerunkami świętych i błogosławionych z zakonu jezuitów, m.in. Ignacego Loyoli, Stanisława Kostki, Andrzeja Boboli czy Jana de Goto. Każda postać została podpisana po łacinie. Inskrypcje zachowały się w dobrym stanie.

Ciekawostek jest więcej! Między wizerunkami świętych i błogosławionych uwieczniono jezuickich kardynałów. Niestety ich podpisy zachowały się szczątkowo, ale udało się ustalić, osoby przedstawione na malowidłach. Było to możliwe dzięki prostej kalkulacji. Do 1733 r. kardynałów z tego zakonu było dokładnie 10 i tyle też było miejsc na sklepieniu. Aby jednak odróżnić rekonstrukcje od oryginalnych malowideł, brakujących kardynałów namalowano szkicowo, w kolorze sepii. Na honorowym miejscu, w lunecie naprzeciwko medalionu maryjnego przedstawiono Jana Kazimierza Wazę w stroju kardynalskim. Po bokach przyszłego króla widnieją orzeł i lew, które przynoszą mu koronę i berło.

Badania wykazały, że oryginalne, barokowe tynki zostały w całości skute, prawdopodobnie w 1. połowie XX w. Pod sklepieniem znaleziono jedynie niewielkie, izolowane fragmenty z niebieską monochromią. Aby zyskać potwierdzenie, zrobiono otwór w ścianie północnej i przebadano zamurowany otwór drzwiowy. W jego ościeżnicy znaleziono dobrze zachowane barokowe tynki z szaroniebieską monochromią, bez dekoracji – mówi dr Eliza Buszko, kierowniczka prac konserwatorskich.

Ściany w Sali Sesyjnej zostały pomalowane na kolor szaroniebieski, wzorowany na pierwotnej barokowej barwie ścian. Obecnie w pomieszczeniu trwają prace porządkowe oraz montaż wyposażenia. Pojawiło się już nowe oświetlenie. Miejscy radni wrócą do Sali Sesyjnej w maju lub czerwcu. Prace rozpoczęły się w styczniu 2022 r. Prowadziła je Firma Konserwatorska Piotr Białko Zabytki Malarstwa, Rzeźby, Architektury z Krakowa. Koszt inwestycji to blisko 1,9 mln zł.

źródło: UM Poznań (www.poznan.pl)

Czytaj też: Poznań | Ciekawostki | Historia | Renowacja | Zabytek | whiteMAD na Instagramie