Categories: ARCHITEKTURA

Gmach Banku Polskiego i Giełdy w Warszawie. Dzieło mistrza Antonia Corazziego

Czasy Królestwa Kongresowego (1815-1830) były dla warszawskiej architektury i urbanistyki jednymi z najlepszych okresów. Nowo ustanowione władze, z rozbudowanym systemem administracyjnym, potrzebowały wielu gmachów użyteczności publicznej. To zapoczątkowało boom budowlany, którego znakomite dzieła możemy podziwiać do dziś. Jednym z nich jest gmach Banku Polskiego i Giełdy przy placu Bankowym.

Budowę wg projektu Antonia Corazziego i przy współpracy Jakuba Gaya rozpoczęto w 1825 r. Gmach główny, prezentujący styl późnego klasycyzmu z elementami neorenesansu włoskiego, został ukończony trzy lata później. W tym samym roku dobudowano pawilon wzdłuż ul. Elektoralnej. Dominantę gmachu stanowi wielka, narożna rotunda sali giełdowej z kopułą. Jej bęben zdobią płaskorzeźby uskrzydlonych sław autorstwa Ludwika Kauffmanna. Postacie w rękach trzymają róg obfitości i kaduceusz – symbole pokoju i handlu.

“Perspektywę ulicy otwiera dawny gmach Banku Polskiego – obecnie siedziba Muzeum Polskiego Ruchu Robotniczego” – zdjęcie (skan) pochodzi z tygodnika Stolica nr 47 (1666) 25.11.1979

W XIX w. dokonano licznych przekształceń obiektu, m.in. w 1876 r. zamurowano część arkad tworząc w ten sposób dodatkowe pomieszczenia biurowe. Budynek przeszedł restaurację w latach 1919-1921 pod kierunkiem Mariana Lalewicza. Został spalony w 1939 roku. Odbudowa gmachu pod kierunkiem Piotra Biegańskiego trwała w latach 1950-1954. Zrezygnowano wówczas z bogatego wystroju wnętrza. Dzisiejszy plan budynku nie oddaje w pełni historycznych podziałów. Kopuła jest wyższa i stanowi bezpośrednie podniebienie kopuły zewnętrznej. Przywrócono również krużganki w parterze. Od 1989 r. ma tu swoją siedzibę Muzeum Kolekcji im. Jana Pawła II, które powstało z kolekcji sztuki zachodnioeuropejskiej zgromadzonej przez Janinę i Zbigniewa Porczyńskich.

Źródło: zabytek.pl

Czytaj też: Architektura | Zabytek | Pałac | Historia | Warszawa | Ciekawostki

Gmach Banku Polskiego i Giełdy w roku 1938 i obecnie. Źródło: Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona i whiteMAD/Mateusz Markowski

Spalony gmach Banku Polskiego i Giełdy w roku 1940 i obecnie. Źródło: Archiwum Państwowe w Warszawie i whiteMAD/Mateusz Markowski

Budynek pod koniec XIX w. Źródło: Mazowiecka Biblioteka Cyfrowa
Fot. whiteMAD/Mateusz Markowski
Fot. whiteMAD/Mateusz Markowski
Fot. whiteMAD/Mateusz Markowski
Fot. whiteMAD/Mateusz Markowski
Fot. whiteMAD/Mateusz Markowski
Fot. whiteMAD/Mateusz Markowski

Recent Posts

XIX-wieczna oficyna Burkego przejdzie renowację. Stanowi relikt drewnianej zabudowy Pragi

Jedyny zachowany drewniany budynek na Starej Pradze zostanie uratowany. Obiektowi na wniosek m.st. Warszawy przyznano…

13 maja 2024

Rynek w Wolbromiu przejdzie wizerunkową metamorfozę. Nowa koncepcja stawia na zieleń

Rynek w Wolbromiu czekają wielkie zmiany. W wyniku konkursu na opracowanie koncepcji urbanistyczno – architektonicznej…

13 maja 2024

Reklamoza na stacji Plac Wilsona. Przystanek metra oszpeciły ogromne podświetlane ekrany

Stacja metra Plac Wilsona na Żoliborzu była do niedawna uznawana za jeden z najpiękniejszych przystanków…

13 maja 2024

Coworking LABO we Wrocławiu. Jest w budynku dawnego Wydziału Farmacji

Projekt wnętrza został przygotowany w taki sposób, aby korespondował z architekturą samego budynku L’UNI, autorstwa…

13 maja 2024

Trójmiasto: utracone podczas wojny dzieła sztuki pokazano na muralach

Akcję zorganizowano, aby pokazać, jak wiele dzieł jeszcze nie odzyskano. Wśród nich są „Ogier arabski”…

12 maja 2024

Walter Gropius założył Bauhaus. Jego pierwszy zrealizowany projekt jest w Polsce

Jest jednym z najsłynniejszych architektów w historii modernizmu. Niewiele osób wie, że jego pierwsze zrealizowane…

12 maja 2024

Ta strona korzysta z pliki cookie, dzięki którym informacje są przechowywane na Twoim komputerze. Pozostawanie na tej stronie oznacza wyrażenie zgody na wykorzystywanie plików cookie.

Dowiedz się więcej