Modernizacja kamienicy Oppenheimów we Wrocławiu. Znalazł się tam Dom Dla Kultury OP ENHEIM

Kamienica Oppenheimów to zabytkowy obiekt, znajdujący się przy Placu Solnym we Wrocławiu. Modernizacja kamienicy zakładała gruntowną przebudowę tylnej oficyny oraz pełną renowację zabytkowych elewacji i uwydatnienie najcenniejszych elementów wnętrza. Funkcja kamienicy została zmieniona na kulturalno-usługową. Znajdują się tutaj lokale gastronomiczne, galeria sztuki, przestrzenie pod wynajem, apartament dla gości domu oraz kameralna sala wielofunkcyjna.

Pierwszy budynek na działce został wzniesiony na przełomie XIV i XV wieku. Późnogotyckie i renesansowe relikty zachowały się w trakcie tylnym. W XVII lub XVIII wieku kamienica została przebudowana i uzyskała barokową elewację. Budynkowi nadano wówczas obecną bryłę: czterokondygnacyjnego domu z trzykondygnacyjnym szczytem, o pięcioosiowej elewacji ze zdwojoną osią środkową z portalem wejściowym u jej podstawy prowadzącym do przelotowej sieni nakrytej sklepieniem kolebkowym i z lunetami. Pomiędzy parterem a pierwszym piętrem oraz nad trzecim piętrem znajdują się wydatne gzymsy. Szczyt również podzielony jest w ten sposób na dwie kondygnacje.

Rok 1937. Źródło: Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Wrocławskiego

Pod koniec XIX wieku i na początku XX przebudowie uległa parterowa część budynku. Wybito wówczas większe otwory okienne wstawiając w ich miejsce witryny sklepowe. W 1929 roku dwa piętra kamienicy strawił pożar, zniszczeniu uległa głównie klatka schodowa, którą odbudowano, ale już bez barokowych balustrad. W marcu 1810 roku kamienicę nabył bankier Heymann Oppenheim i pozostała ona w posiadaniu jego rodziny do 1902 roku. Jego inicjał i data „1810” znajduje się w tympanonie portalu. W budynku znajdował się wówczas bank, a od 1850 roku mieszkania czynszowe. W 1888 roku z kamienicy wyprowadzili się jej właściciele, a budynek został przekazany gminie żydowskiej. Obiekt zaczął pełnić funkcję centrum życia wrocławskiej społeczności żydowskiej. Na pocz. XX w. założono tam fundację Heymanna Opeheima na rzecz ubogich i potrzebujących. Po I wojnie światowej standard kamienicy upadł, a z dużych pomieszczeń na piętrach zrobiono jedno- lub dwupokojowe mieszkania. W rękach gminy żydowskiej kamienica pozostawała do 1941.

Kamienica Oppenheimów przed i po przebudowie. Fot. Daviidos, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons i Maciej Lulko

Kamienica Oppenheimów należy do nielicznych na Starym Mieście we Wrocławiu, które nienaruszone przetrwały bombardowania podczas oblężenia Wrocławia. W 2012 roku kamienicę zakupiła Viola Wojnowski.W latach 2013–2018 kamienica poddana została renowacji. Autorem projektu modernizacji, przebudowy i rozbudowy kamienicy było biuro architektoniczne Major Architekci przy współpracy z J. Mayer H. Architects z Berlina.

Przebudowa wykazała poszanowanie dla zastanej tkanki historycznej. Intencją projektu było zachowanie w całości historycznej struktury oraz charakteru kamienicy. Odtworzono oryginalny układ pomieszczeń i przeprowadzono konserwację wartościowych elementów wnętrz, m. in. ślusarki, stolarki, czy dębowych schodów i podłogi. Głównym założeniem projektu było połączenie „nowego ze starym” w sposób jak najbardziej delikatny i subtelny oraz wprowadzenie współczesnej funkcji w historyczną strukturę budynku. Konsekwencją tej myśli było wykreowanie pomiędzy kamienicą, a dobudowaną oficyną wewnętrznego dziedzińca, w formie zamkniętego szklanym dachem patio, dzięki któremu wyeksponowano również północną elewację kamienicy. Szklany dach pełni również funkcję zewnętrznego tarasu, z którego rozpościera się widok na panoramę Wrocławia. Obecnie w budynku znajduje się Dom Dla Kultury OP ENHEIM. Jest to prywatna instytucja kultury, której misją jest wspieranie i upowszechnianie sztuki współczesnej poprzez rozwój sieci współpracy z instytucjami kultury we Wrocławiu, Berlinie i w innych krajach europejskich.

Projektant: mgr inż. arch. Marcin Major / Major Architekci
autorzy: Marcin Major, Anna Major, Alicja Miasik, Zuzanna Róg, Adam Stafiniak, Paweł Osmak, Anna Owsiany, Patryk Królikowski, Patrycja Koprowska, Daria Komorowska-Król, Marta Górniak
lokalizacja: Wrocław, Plac Solny 4
inwestor: Violetta Wojnowski
zakończenie realizacji: 2018
Współpraca autorska z biurem J. Mayer H. Architects

Źródło: Major Architekci

Zdjęcia: Maciej Lulko

Czytaj też: Architektura w Polsce | Renowacja | Zabytek | Wrocław | Architektura | Kamienica | Metamorfoza