Pałac Potockich w Krakowie. XVI-wieczna kamienica miejscem spotkań z kulturą

Pałac Potockich w Krakowie to jeden z najbardziej reprezentacyjnych obiektów krakowskiego Rynku Głównego. Zbudowany w 1540 roku budynek na przestrzeni wieków był przebudowywany, zmieniał swoje oblicze i właścicieli. Dziś jest nie tylko perłą architektury, ale również miejscem, w którym tętni kulturalne życie Krakowa.

Początki zabytkowego pałacu sięgają pierwszej połowy XVI wieku, kiedy to dwie gotyckie kamienice połączono i przebudowano na magnacką rezydencję. Na przestrzeni wieków budynek zmieniał swoich właścicieli, a wraz ze zmianą rodów zmieniały się też jego nazwy – funkcjonował zarówno jako Pałac Zbaraskich, Jabłonowskich czy Potockich. Na przestrzeni lat był też przebudowywany i poddawany renowacjom. Nadawano mu cech typowych dla poszczególnych, modnych w danych okresach stylów architektonicznych. Do dziś wizytówką tego miejsca pozostaje dwukondygnacyjny, arkadowy dziedziniec z krużgankami, który powstał w XVII wieku za sprawą flamandzkiego architekta Henryka van Peene.

Z biegiem lat zmieniły się również funkcje kamienicy znajdującej się na rogu krakowskiego Rynku i słynnej ul. Brackiej. „Była domem kupieckim, łaźnią, a także jedną z pierwszych krakowskich księgarni. Można w niej było kupić ponad 1500 tytułów. W XIX wieku kamienica stała się też miejscem ostatecznego spoczynku mopsiczki Gypsi, którą jej ekscentryczna właścicielka postanowiła pochować w podziemiach. Epitafium poświęcone swojej pupilce arystokratka nakazała wyryć na tablicy, na której widnieje do dziś” – przywołuje historię związane z budynkiem znajdujące się nieopodal Międzynarodowe Centrum Kultury. Na jego stronie internetowej można znaleźć też podcast poświęcony obiektowi.

Pałac Potockich – miejsce dla każdej i każdego

Do dziś w pałacu zachowały się między innymi korynckie pilastry w elewacjach, ale też kamienny portal i bogate dekoracje rzeźbiarskie. Tak samo jak kilka wieków temu, najbardziej reprezentacyjną częścią pałacu pozostaje pierwsze piętro z bogato dekorowanymi pomieszczeniami. To także tutaj tętni życie zabytkowego obiektu – od niespełna dwóch lat mieszkańcy i turyści odwiedzający Kraków mogą korzystać z jego bogatej oferty kulturalnej. W przestrzeni Pałacu Potockich odbywają się premiery nowości wydawniczych, kreatywne warsztaty literackie dla rodzin z dziećmi oraz pokazy filmowe organizowane przez Krakowskie Biuro Festiwalowe, które koordynuje działania kulturalne w Pałacu. A to wszystko w pięknym architektonicznie wnętrzu, z widokiem na Sukiennice, kościół Mariacki i jeden z najpiękniejszych historycznych rynków Europy.

Zabytkowy Pałac Potockich to także przestrzeń wspólna dla krakowskich organizatorów wydarzeń kulturalnych – organizacji pozarządowych, kolektywów, aktywistów oraz animatorów i mniejszych instytucji. – Miejsce to ożywia centrum Krakowa, w którym kultura zaczęła ustępować miejsca komercyjnym, turystycznym atrakcjom – podkreśla Katarzyna Jakubowiak, rzeczniczka prasowa KBF.

Dlatego choć Pałac kojarzy się z przestrzenią ekskluzywną, jest miejscem dla każdej osoby, która chce zaangażować się w działania kulturalne lub skorzystać z przygotowanych propozycji. W średniowiecznych piwnicach Pałacu Potockich działa też Galeria Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki. W mieszczącym się w Pałacu mieszkaniu rezydencjalnym KBF gości natomiast uczestników i uczestniczki programów stypendialnych Krakowa Miasta Literatury UNESCO – polskich i zagranicznych pisarzy, tłumaczy i artystów. Ich pobyty w Krakowie są również doskonałą okazją do spotkań z publicznością.

Więcej informacji o obiekcie można przeczytać na stronie www.palacpotockich.krakow.pl

Tekst: Tomasz Kobylański. Zdjęcia dzięki uprzejmości KBF / www.kbf.krakow.pl (Magdalena Rymarz, Klaudyna Schubert, Beata Kwiecińska, Adrian Pallasch) a także ze zbiorów NAC i domeny publicznej.

Czytaj też: Architektura w Polsce | Zabytek | Historia | whiteMAD na Instagramie  | Kamienica | Ciekawostki