Park im. Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego wpisany do rejestru zabytków!

To kolejny park w Warszawie, który został wpisany do rejestru zabytków i w ten sposób zyskał ochronę. O swojej decyzji poinformował prof. dr hab. Jakub Lewicki, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Park imienia Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego dawniej nazywany był Centralnym Parkiem Kultury. Zbudowano go w latach 50. XX wieku. Konserwator ochroną objął zabytki ruchome – obiekty rzeźbiarskie małej architektury pochodzące z lat 50. i 60. XX wieku, będące elementami kompozycji przestrzennej parku.

Jednym z motywów powstania nowego parku publicznego, wpisanego w tarasowy układ skarpy
i nadrzeczny obszar Powiśla, była chęć uporządkowania rozległego terenu z rozproszonymi założeniami ogrodowymi oraz scalenie ich z przestrzenią uwolnioną spod gruzów zniszczonej podczas wojny zabudowy.

W układ parku włączono pozostałości historycznych ogrodów zlokalizowanych na środkowym odcinku skarpy – Frascati Branickich i wschodnią cześć ogrodów sejmowych, których geneza sięga II poł. XVIII w.

Za projekt założenia Centralnego Parku Kultury odpowiadał zespół Biura Urbanistycznego Warszawy pod kierunkiem inżynier ogrodnictwa Aliny Scholtzówny, a pierwotny plan obejmował znacznie większy obszar, niż ostatecznie zrealizowany. Od północy główna oś parku wkomponowana w przebieg ulicy Książęcej obejmować miała sekwencję elementów wpisanych w stok skarpy – monumentalny amfiteatr przy Pl. Trzech Krzyży oraz równie imponujący kolisty plac festynów u jej podnóża. Centralna oś parkowa w formie promenady zbiegającej ku rzece z tarasów widokowych przy Alei Na Skarpie stanowi jedyną ostatecznie zrealizowaną (Aleja ks. J. Stanka). Zrealizowano również biegnącą w poprzek założenia aleję kiermaszową wzdłuż ul. Rozbrat (ob. Al. A. Bobkowskiego), będącą komunikacyjnym trzonem kompozycji. Integralną część kompleksu stanowić miał także teren Ujazdowa z Parkiem Agrykola i osią widokową Kanału Piaseczyńskiego, gdzie zaprojektowano bazę obiektów sportowych. Ostatecznie powstało skromniejsze założenie, zredukowane do obszaru między ulicami Książęcą i Ludną a ul. Górnośląską. Do jego realizacji przystąpiono w roku 1951 a zakończenie prac przy głównej części parku i jego otwarcie dla publiczności nastąpiło w 1955 r. W międzyczasie, w 1953 r. zadania generalnego projektanta przejął arch. Zygmunt Stępiński, współpracujący z architektem-ogrodnikiem Longinem Majdeckim.

Wykorzystanie elementów rozplanowania ogrodu Frascati z zachowanym układem tarasów za wyburzoną rezydencją Branickich otworzyło pole do stworzenia nowej koncepcji przestrzennej z otwartą osią widokową ku Wiśle – czytamy w komunikacie konserwatora zabytków.

Nierozerwalną część kompozycji parku stanowią również wpisane do rejestru zabytków ruchomych elementy małej architektury. Posiadają one znaczącą wartość zabytkową, jako relikty zagospodarowania charakterystycznych dla okresu powojennego parków kultury i wypoczynku. Klasycystyczna kompozycja muru oporowego oraz obiekty małej architektury i elementy dekoracyjne (rozety, muszle, tralki, kompozycje alegoryczne, rzeźbione wazy w formie kraterów, kamienne ławy itp.) są także świadectwem sięgania po klasyczne wzorce zarówno w architekturze jaki w założeniach przestrzennych epoki socrealizmu oraz dowodem na to, iż w architekturze i urbanistyce tego okresu twórcy szczególne znaczenie nadawali projektowaniu detalu architektonicznego.

Czytaj też: Ekologia | Zieleń | Park  | Zabytek | Warszawa | whiteMAD na Instagramie

źródło: Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków