W Warszawie do dziś można zobaczyć blizny po działaniach wojennych z okresu II wojny światowej. W ramach akcji “Rany pamięci” powstała mapa budynków na Mokotowie, które były świadkami tragicznych wydarzeń sprzed lat.
Elewacje takich budynków często celowo nie były modernizowane. W wielu miejscach ślady po kulach wyeksponowano, oznaczając je szklanymi płytami i zamieszczając obok tablicę informacyjną. Czasami są to pojedyncze dziury po kulach na fasadach, innym razem to zniszczenia spowodowane odłamkami. Blizny widać też na metalowych ogrodzeniach, w których wgłębienia wytopiły trafiające w nie pociski. Takimi świadkami są też napisy na murach lub ślady krwi.
Z punktu widzenia konserwatorskiego obiekty naznaczone ranami pamięci mają wysoką wartością historyczną i podczas prac konserwatorskich przy elewacji należy uwzględnić możliwości zachowania i wyeksponowania tych wyjątkowych uszkodzeń. W 2019 roku Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków zainicjowało projekt pt.: „Rany pamięci. Ślady zniszczeń okresu II wojny światowej w topografii miasta”, podsumowany ogólnopolską konferencją i publikacją pod tym samym tytułem. Celem projektu było rozpoznanie, opracowanie katalogu i ochrona materialnych śladów pamięci o zniszczeniach z czasów II wojny światowej, które świadczą o bolesnej historii stolicy.
Konserwatorzy podczas remontów budynków stają przed dylematem, w jaki sposób zabezpieczyć te cenne świadectwa wojennej historii miasta. Uczestnicy konferencji zastanawiali się więc nad różnymi możliwościami konserwacji i eksponowania śladów na przykładach z Mokotowa, gdzie można znaleźć ich najwięcej.
“Rany pamięci” warto zobaczyć na własne oczy. Niżej publikujemy plan trasy oraz mapkę, którą można wykorzystać podczas zwiedzania:
Propozycja trasy:
1) ul. Naruszewicza 10 – budynek w stylu dworkowych, datowany na ok. 1930 roku, elewacja w całości pokryta różnego rodzaju uszkodzeniami;
2) ul. Pilicka 18 – dom Zygmunta Gardeckiego, datowany na ok. 1930 roku, na elewacji pozostałości ostrzelanego tynku;
3) ul. Narbutta 3a, dom Józefa Roga, z lat 1925-30, zabezpieczony napis z akcji rozminowywania miasta – podpis sapera;
4) ul. Narbutta 30 – fragment ostrzelanego muru przy willi z 1924 roku;
5) ul. Narbutta 32 – dom małżeństwa Romualdy i Władysława Günathów z ok. 1939 roku, proj.
Władysław Günath, ostrzelana elewacja;
6) al. Niepodległości 130, od strony ul. Ligockiej, budynek z lat 1937-38, proj. Lucjan Korngold, zabezpieczony rysunek – swastyka na szubienicy, wykonany przez anonimowego harcerza z organizacji Małego Sabotażu, zabezpieczony pod pleksi;
7) ul. Kielecka 30, budynek z ok. 1935 roku, elewacja po termomodernizacji, zachowany fragment ostrzelanej elewacji zabezpieczony pod pleksi, przy wejściu do budynku – zabezpieczone napisy z powstania warszawskiego wykonane ołówkiem;
8) ul. Łowicka, ul. Fałata, ul. Akacjowa – „Szare domy” – SBM Urzędników MSW – zespół mieszkaniowy z lat 1928-32, proj. Jan Stefanowicz, elewacja z szarej cegły cementowej z widocznymi w wielu miejscach śladami po kulach
9) ul. Rakowiecka 41, kamienica Przedsiębiorstwa Architektoniczno-Budowlanego Piotra Janickiego z ok. 1936 roku., zachowane ślady po pocisku na elewacji
Czytaj też: Warszawa | Ciekawostki | Historia | Elewacja | whiteMAD na Instagramie
źródło: UM Warszawa
Kościół świętego Dominika w Warszawie zaprojektował Władysław Pieńkowski. Jego surowe wnętrze jest charakterystycznym przykładem twórczości…
Daniel Kołodziejczak założył swoją firmę projektową StudioDanielK. Antechamber to jego premierowa kolekcja, którą zaprezentował podczas…
Dobrze zaprojektowany ogród nie tylko koi oczy zielenią czy oferuje miejsce do odpoczynku. Dobrze zaprojektowany…
Zespół budynków mieszkalnych zaprojektował Martin Cenek. Zbudowane zostały w 2022 r. w Pradze w Czechach.…
Penthouse znajduje się w inwestycji Deo Plaza przy ulicy Chmielnej w Gdańsku. To dwupoziomowa przestrzeń…
Ten neoklasycystyczny hotel skrywa w sobie zachwycające secesyjne wnętrze. Wybudowany pod koniec XIX wieku Gran…
Ta strona korzysta z pliki cookie, dzięki którym informacje są przechowywane na Twoim komputerze. Pozostawanie na tej stronie oznacza wyrażenie zgody na wykorzystywanie plików cookie.
Dowiedz się więcej