Sanatorium „Pod Jodłą” znajduje się w Iwoniczu-Zdroju. Do tej pory objęte było ogólną ochroną konserwatorską jako jeden z komponentów układu przestrzennego Uzdrowiska Iwonicz. Teraz zyskało indywidualną ochronę.
O wpisie do rejestru poinformował Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Przemyślu. Pozornie budynek może wydawać się pozbawiony cech zabytku, ponieważ odróżnia się od większości drewnianej zabudowy kurortu – jest budynkiem murowanym, a jego wystrój elewacji i wnętrza zdominowany jest przez estetykę z drugiej połowy XX wieku.
Historia tego budynku sięga jednak czasów dużo wcześniejszych. Pensjonat „Pod Jodłą” został zbudowany ok. 1840 r. jako jeden z najwcześniejszych obiektów uzdrowiska. Po znacznym zniszczeniu w 1944 r., i modernizacji przeprowadzonej po wojnie, odbiega wizualnie od dawnej wersji estetycznej. Widać to, gdy porówna się stan obecny ze starymi zdjęciami. Fotografia archiwalna, pochodząca zapewne z okresu międzywojennego pokazuje, że budynek prezentował wówczas styl malowniczego eklektyzmu, eksponując nagie ceglane elewacje z aplikacjami kamiennymi, bądź tynkowanymi, akcentującymi detal architektoniczny. Szczyty facjat zdobione były sterczynami, a środkowy miał nawet wykrój przypominający motywy mauretańskiej architektury. Ponadto widoczne były ceglane ząbkowane fryzy. Sama bryła budynku nie różniła się od dzisiejszej.
Dwie archiwalne fotografie publikujemy w dolnej części galerii. Na starszym zdjęciu, prawdopodobnie z końca XIX wieku widać, że budynek był parterowy, a tylko boczne skrzydło od strony północnej było piętrowe. Dwie elewacje tego skrzydła eksponowane w stronę centralnego placu uzdrowiska miały na osi środkowej tarasy ze schodami, balkony i facjaty wsparte na drewnianej konstrukcji słupowo-ryglowej. Wejście główne w parterowej części było dostępne z tarasu, który osłonięty został trójprzęsłowym podcieniem podobnej konstrukcji.
W artykulacji elewacji widać było podział ramowo-płycinowy charakterystyczny dla klasycyzmu, co świadczy o tym, że zdjęcie pokazuje budynek tak, jak mógł wyglądać pierwotnie – czytamy w komunikacje Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków.
Obecny wygląd jest efektem aranżacji polegającej na uproszczeniu zastanych form architektonicznych i rezygnacji z eksponowania w elewacjach cech eklektyzmu. Zastąpiono go kostiumem swoiście pojętego klasycyzmu, co można tłumaczyć potrzebą nawiązania do ogólnego ducha kształtującego zręby zabudowy uzdrowiska. Wywodzi on swą genezę ze stylistyki klasycyzmu, a nie z malowniczego stylu „szwajcarskiego”, który chronologicznie uznać należy za modę jaka przyszła później i zdominowała krajobraz kurortu.
Z tego względu budynek sanatorium „Pod Jodłą” jest ciekawym przykładem realizacji doktryny konserwatorskiej stosowanej w ostatniej ćwierci XX wieku – dodaje biuro Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków.
Warto zwrócić uwagę na wystrój wnętrz hallu i korytarzy prowadzących do pokoi gościnnych. Prezentuje on cechy charakterystyczne dla modernizmu lat 70-tych XX w. w dobrym wydaniu. Takie wnętrze z powodzeniem mogłoby stać się scenerią dla filmu czy teledysku.
Czytaj też: Zabytek | Ciekawostki | Zdrowie | Podróże | whiteMAD na Instagramie
źródło: Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Przemyślu
Jego projekt przygotował architekt Welton Becket z zespołem. Xerox Tower zbudowany został w Rochester w…
Starostwo Powiatowe w Toruniu powstanie według projektu pracowni Toprojekt.Platforma z cegły klinkierowej stanowiąca podstawę „Zespołu Starostwa”,…
Magdalenka Collection to nowa inwestycja firmy Selva Development. W podwarszawskiej Magdalence powstaną cztery wille, których…
Kościół świętego Dominika w Warszawie zaprojektował Władysław Pieńkowski. Jego surowe wnętrze jest charakterystycznym przykładem twórczości…
Daniel Kołodziejczak założył swoją firmę projektową StudioDanielK. Antechamber to jego premierowa kolekcja, którą zaprezentował podczas…
Dobrze zaprojektowany ogród nie tylko koi oczy zielenią czy oferuje miejsce do odpoczynku. Dobrze zaprojektowany…
Ta strona korzysta z pliki cookie, dzięki którym informacje są przechowywane na Twoim komputerze. Pozostawanie na tej stronie oznacza wyrażenie zgody na wykorzystywanie plików cookie.
Dowiedz się więcej