Stacja transformatorowa ozdobiona sztuką. Mozaika zyskała status zabytku

To chyba jedyna taka stacja transformatorowa w Polsce. Mozaikę w 1964 r. wykonał Krzysztof Henisz. Dzieło właśnie zostało wpisane do rejestru zabytków.

Jest niepozorna. Nieczynna już stacja transformatorowa w Konstancinie-Jeziornie znajduje się przy ulicy Wierzejewskiego 12a. Skromny obiekt wyróżnia jedna ze ścian – znajduje się na niej dekoracja ceramiczna autorstwa Krzysztofa Henisza, który wykonał ją w 1964 r. Teraz prof. Jakub Lewicki, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków, zdecydował wpisać ją do rejestru zabytków ruchomych województwa mazowieckiego.

Dekorację wykonał Krzysztof Henisz. Ten urodzony w 1914 r. i zmarły w 1978 r. artysta był absolwentem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Wiele lat mieszkał w Konstancinie. Wspólnie z Bolesławem Książkiem i Zygmuntem Madejewskim był współtwórcą tak zwanego “eksperymentu łysogórskiego”. To projekt, w ramach którego we współpracy ze Spółdzielnią Wyrobów Ceramicznych “Kamionka” w Łysej Górze powstawały ceramiczne dekoracje, które następnie zdobiły budynki i wnętrza.

Wpisana do rejestru dekoracja powstała w 1964 r., została zrealizowana na zamówienie prof. Mariana Weissa, wybitnego ortopedy, pełniącego funkcję dyrektora Stołecznego Centrum Rehabilitacyjnego STOCER w Konstancinie. Kompozycja została wykonana w technice ceramicznej i wypalona najpewniej w podkrakowskiej Spółdzielni Pracy Przemysłu Ludowego i Artystycznego Kamionka. Całe przedstawienie złożone jest z 16 modułów – prostokątnych ceramicznych płyt. Przedstawia sylwetkę ze wspartą o jej lewy bok kulą ortopedyczną i prawą ręką wyciągniętą w górę, w stronę dysku słonecznego – informuje Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Stacja transformatorowa znajduje się na terenie dawnego Stołecznego Centrum Rehabilitacji STOCER, które po zmianie ustrojowej zostało przekształcone w Mazowieckie Centrum Rehabilitacji „STOCER” Sp. z o.o. i działa do dziś.

Ceramiczna dekoracja autorstwa Krzysztofa Henisza jest cenna ze względu na związek z tak zwanym “eksperymentem łysogórskim”. Płyty ceramiczne realizowane przez artystów w spółdzielni „Kamionka” odznaczały się walorami plastycznymi i dekoracyjnymi.

Relikty tego typu realizacji stanowią obecnie w krajobrazie architektonicznym polskich miast obiekty unikatowe i jako takie zasługują na trwałą ochronę konserwatorską – dodaje prof. Jakub Lewicki.

Mozaika jest cennym świadectwem polskiej plastyki i sztuki użytkowej lat 60. Jest też związana z historią miasta, lokalnej społeczności i dziejami tamtejszej placówki rehabilitacyjnej.

źródło: Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków

Czytaj też: Sztuka | Ciekawostki | Mozaika | Ceramika | Detal | whiteMAD na Instagramie