Wieża Žižkov w Pradze. Futurystyczna pamiątka po Czechosłowacji

Od ponad 32 lat nad Pragą stoi stalowy moloch. Žižkovský vysílač (wieża Žižkov) dla prażan jest przejawem megalomanii dawnego ustroju i zaburzeniem historycznego miasta. 216-metrowa wieża telewizyjna stoi nieopodal geograficznego centrum stolicy Czech. Z biegiem lat sposób patrzenia na wieżę trochę się polepszył.

Końcówka lat 70. w Czechosłowacji była okresem prężnego rozwoju telewizji i radiofonii. W tym czasie snuto plany budowy nowej wieży telewizyjnej oraz nowego centrum telewizyjnego w Pradze. Nowa siedziba telewizji powstała jeszcze w 1979 r., ale na wieżę trzeba było czekać prawie 14 lat.

Planowanie i projektowanie wieży rozpoczęto w roku 1985. To zadanie powierzono Václavowi Aulickýemu oraz inżynierowi Jiříemu Kozákowi. W tamtym czasie Aulický pracował nad kilkoma projektami związanymi z telefonią i radiofonią, choć wysoka wieża telewizyjna była jego pierwszym tak dużym projektem. Prace ruszyły dopiero w 1990 r. w stolicy Czechosłowacji, która już za niedługo miała stać się stolicą wyłącznie Czech.

Na terenie byłego cmentarza żydowskiego wybudowano trzy wielkie słupy, z zewnątrz pokryte stalą, a wewnątrz wypełnione betonem. Warto wiedzieć, że kości z cmentarza przeniesiono na inny, co już wtedy oburzyło opinię publiczną. Słupy ułożono na planie trójkąta, a na nich zawieszono dziewięć kapsuł. Trzy z nich to obiekty techniczne, a reszta dostępna jest dla zwiedzających. Najwyższy punkt wieży znajduje się na wysokości 216 m, co czyni ją najwyższą strukturą w Pradze. Na wysokości 93 m zawieszono punkt obserwacyjny, a 23 m niżej znajduje się hotel. W najniższej kondygnacji ulokowano restaurację. Lokal zawieszony jest 66 metrów nad ziemią.

W kapsułach technicznych znajduje się aparatura telewizyjna i radiowa. Wieża nadaje sygnał jedenastu stacji radiowych i telewizyjnych. Na wieży znajdują się także nadajniki sieci komórkowych oraz urządzenia meteorologiczne.

Brzydkie kaczątko

Konstrukcję przyrównywano do wiertarki czy sowieckiego statku kosmicznego. Część prażan mówi wprost, że jest to  „Bajkonur” od radzieckiego kosmodromu. Inni okrzyknęli wieżę Žižkov mianem “palca Jakeša“ – sekretarza generalnego komunistycznej partii Czechosłowacji. Prasa branżowa, dawniej nazywała budowlę najbrzydszą konstrukcją świata. Jak widać, większość konotacji z wieżą jest raczej negatywna.

W ostatnich latach reputacja wieży zaczęła się poprawiać. W 2000 r. czeski artysta David Černý umieścił 10 rzeźb raczkujących dzieci na słupach. Rzeźby wykonane z włókna szklanego nie mają twarzy, a zamiast nich artysta umieścił kody kreskowe. Instalacja symbolizuje postępującą dehumanizację, choć niektórzy doszukują się w niej analogii do raczkującej czeskiej demokracji. Dzieło Černego było wcześniej wystawiane w wielu światowych galeriach, co dodało prestiżu wieży Žižkov. W 2019 r. oryginalne rzeźby ściągnięto i zamieniono replikami z lżejszych i wytrzymalszych materiałów.

Dzięki instalacji artystycznej reputacja wieży Žižkov poprawiła się. Władze miasta przeprowadziły jej renowację, a na dodatek w 2006 r. zamontowano światła w barwach Czech. Otwarto także luksusowy apartament na wynajem w sekcji hotelowej. Coraz częściej obiekt wymieniany jest na listach atrakcji stolicy Czech. Konstrukcja powoli przekształca się z molocha wiszącego nad miastem w nowoczesną atrakcję urozmaicającą zabytkową przestrzeń. A jaka jest wasza opinia o wieży?

Źródło: Prague Now

Czytaj też: Architektura | Historia | Praga | Czechy | Ciekawostki | whiteMAD na Instagramie