Klasyka modernizmu: budynek Górniczego Klubu Technika NOT w Tychach

Obiekt zaprojektował architekt Marek Dziekoński. Budynek Górniczego Klubu Technika NOT znajduje się w Tychach. Unikalna jest jego modernistyczna forma, która na początku lat 60. była architektoniczną nowinką w Tychach.

To jeden z najbardziej oryginalnych budynków w mieście. Budynek Górniczego Klubu Technika NOT budowano w latach 1963-1964. Ówcześnie działał jako kawiarnia połączona z czytelnią, do której dostęp był ograniczony. Z miejsca mogli korzystać członkowie Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa, które działało przy Naczelnej Organizacji Technicznej.

Chcąc otworzyć budynek na mieszkańców, którzy nie są członkami Stowarzyszenia, na parterze otwarto trzy sklepy. Wyżej na piętrze znalazła się biblioteka. Do książnicy wiodła klatka schodowa, której wygląd robił ogromne wrażenie. Architekt Marek Dziekoński zaprojektował ją jako przeszklony, spiralny ciąg, uzupełniony o pręty balustrady. Klub dla członków Stowarzyszenia znalazł się w drugiej części budynku. Zaprojektowano tam sale klubowe, pokój bilardowy, sale gier, szatnię i pomieszczenia biurowe. Czytelnia zbudowana została na pierwszym piętrze.

Prace nad projektem modernistycznego budynku Marek Dziekoński zakończył w 1961 roku. Architekt postanowił zrealizować popularne wówczas modernistyczne założenia w każdym elemencie budynku. Zaprojektował węższy wobec piętra parter, załamane boczne elewacje i wystające narożniki, dzięki którym budynek nabrał dynamicznej formy.

Dużym plusem jest elewacja. Zewnętrzne ściany zbudowane zostały ze specjalnych żelbetowych ram, których kształt przywodzi na myśl literę H z podwójną poprzeczką. Prefabrykowane elementy montowano obok siebie i wypełniono oknami, tworząc mocno przeszkloną ścianę całego piętra. Dziekoński zaprojektował też wnętrza budynku, a do współpracy nad zewnętrzną częścią zaprosił artystów plastyków: Henryka Bajdura i Zdzisława Stanka, którzy przygotowali ceramiczne dekoracje.

W latach 60. modernistyczny budynek cieszył się sporym uznaniem. Został nagrodzony przez Stowarzyszenie Architektów Polskich (oddział w Katowicach) oraz zdobył nagrodę Miastoprojektu Nowe Tychy. Walczył też o tytuł najlepszego nowego budynku w Polsce.

Niestety dziś budynek nie wygląda jak w latach 60. Co się zmieniło? Zabudowano podcień prowadzący na patio, zmieniono kolorystykę budynku, zmieniono podział okien. O tym jak wygląda najlepiej przekonać się na własne oczy. Budynek znajduje się przy ulicy Edukacji 15.

Architekt Marek Dziekoński urodził się w 1930 roku w Warszawie i zmarł w 2002 roku we Wrocławiu. Ukończył studia na Politechnice Wrocławskiej, na której później wykładał. Wśród budynków, które zaprojektował są zespół budowli Panoramy Racławickiej we Wrocławiu, Stadion Zimowy w Tychach, hala “Orbita” we Wrocławiu czy Zakład Elektroniki Górniczej w Tychach. Ten ostatni budynek opisywaliśmy TUTAJ.

fot. Zygmunt Kubski, ze zbiorów Muzeum Miejskiego w Tychach (www.muzeum.tychy.pl)

źródło: UM Tychy, “Twoje Tychy” nr z 2 lipca 2019 r.

Czytaj też: Modernizm | Historia | Ciekawostki | Kawiarnia | Biblioteka | whiteMAD na Instagramie

Publikowane niżej zdjęcia wykonane zostały między 1963 a 1965 r.: