Categories: ARCHITEKTURA

Mozaika na ścianie dawnego Zakładu Elektroniki Górniczej w Tychach

To cenny przykład zdobienia publicznej przestrzeni. Mozaika na ścianie nieistniejącego już Zakładu Elektroniki Górniczej w Tychach zaprojektował Franciszek Wyleżuch, przypominamy jej historię.

Mozaika zdobiła modernistyczny budynek, który został wyburzony w 2016 roku. Zanim przystąpiono do prac rozbiórkowych mozaikę zabezpieczono i przeniesiono na teren Zespołu Szkół nr 5. Jej demontaż był trudnym i skomplikowanym procesem. Artysta wykonał ją jako integralną część budynku, dlatego konieczne było usunięcie części elewacji.

Elewację z mozaiką podzielono na kilka części i następnie zabezpieczono metalową ramą. Mozaika ma 15 metrów długości i trzy metry wysokości. Dzieło stworzone zostało z wielobarwnych elementów, które przywodzą na myśl układ scalony. Co ciekawe, mozaika posiada wystające elementy, które sprawiają wrażenie trójwymiarowości. Mozaika jest wyjątkowa ze względu na inspirację technologią.

Sam gmach zaprojektował Marek Dziekoński, który zaprojektował też między innymi Panoramę Racławicką we Wrocławiu czy stadion zimowy w Tychach. Budynek stanowił przykład modernistycznej architektury przemysłowej. Jego budowa rozpoczęła się w 1966 roku i trwała trzy lata.

fot. budynek Zakładu Elektroniki Górniczej w Tychach (1966–2015), proj. Marek Dziekoński, fot. 1969, ze zbiorów Muzeum Miejskie w Tychach

Architekt za zaprojektowanie budynku otrzymał I nagrodę Stowarzyszenia Architektów Polskich. Marek Dziekoński zaprojektował go na otwartym planie, dlatego istniała możliwość nowej aranżacji przestrzeni i nadania mu nowej funkcji. Sam architekt tak pisał o projekcie:

Zakład zaprojektowany został jako zespół wielofunkcyjny mieszczący w jednym budynku część produkcyjną, laboratoryjną, administracyjną, socjalną i magazynową. Szybki rozwój elektroniki technicznej, przewidywane zmiany profilu produkcji, zmiany stosunku powierzchni produkcyjnej do innych działów wymagały elastycznych rozwiązań. Uzyskano je przez zastosowanie ścian przestawnych w budynku wysokim, typowych ścian segmentowych w hali obróbki mechanicznej oraz przez uniwersalne zaprogramowanie wyposażenia instalacyjnego.

Niestety brak ochrony konserwatorskiej sprawił, że modernistyczny gmach zniknął z panoramy miasta 50. lat po budowie.

źródło: Muzeum Miejskie w Tychach (www.muzeum.tychy.pl)

Czytaj też: Architektura PRL | Mozaika | Detal | Sztuka | whiteMAD na Instagramie

fot. Patryk Oczko, materiały Muzeum Miejskiego w Tychach
fot. Patryk Oczko, materiały Muzeum Miejskiego w Tychach

Recent Posts

Pałacyk Sikorskiego – relikt dawnej zabudowy dzielnicy i siedziba Muzeum Woli

Pałacyk Sikorskiego, znany także jako pałacyk Bormana lub pałacyk Heurteuxa, to niewielki neorenesansowy budynek znajdujący…

14 maja 2024

Był brzydki baner, jest neon. Nowa witryna studia tańca

Nowa witryna studia tańca w Ostrowie Wielkopolskim powstała w ramach akcji "Szyld w dechę". To…

14 maja 2024

Frauenkirche w Dreźnie – zniszczenie i odbudowa jednej z najsłynniejszych europejskich świątyń

Kościół Mariacki w Dreźnie (niem. Frauenkirche) to barokowa luterańska świątynia znajdująca się na Neumarkt (pol.…

14 maja 2024

Jak kaskadowy ogród. Tak budynki z mieszkaniami socjalnymi projektują Holendrzy

Budynek z mieszkaniami socjalnymi powstanie w Eindhoven w Holandii. Jego projekt przygotowali architekci z pracowni…

14 maja 2024

XIX-wieczna oficyna Burkego przejdzie renowację. Stanowi relikt drewnianej zabudowy Pragi

Jedyny zachowany drewniany budynek na Starej Pradze zostanie uratowany. Obiektowi na wniosek m.st. Warszawy przyznano…

13 maja 2024

Rynek w Wolbromiu przejdzie wizerunkową metamorfozę. Nowa koncepcja stawia na zieleń

Rynek w Wolbromiu czekają wielkie zmiany. W wyniku konkursu na opracowanie koncepcji urbanistyczno – architektonicznej…

13 maja 2024

Ta strona korzysta z pliki cookie, dzięki którym informacje są przechowywane na Twoim komputerze. Pozostawanie na tej stronie oznacza wyrażenie zgody na wykorzystywanie plików cookie.

Dowiedz się więcej