Osiedle Robotnicze w Rybniku Chwałowicach wpisane do rejestru zabytków

Osiedle robotnicze w Rybniku Chwałowicach zaczęło powstawać na początku XX wieku. Jego obecność wiązana jest z rozwojem pobliskiej kopalni. Niedawno Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach podjął decyzję, by osiedle wpisać do rejestru zabytków województwa.

Powstanie osiedla robotniczego w Chwałowicach wiąże się z budową w tej miejscowości kopalni węgla kamiennego w 1897 r. Właścicielem tych terenów pod koniec XIX w. była rodzina Henckel von Donnersmarck. W latach 1875–1897 hrabia Guido Henckel von Donnersmarck otrzymał od władz nadanie 19 pól górniczych, o powierzchni około 15 km kw., które po połączeniu stanowiły podstawę utworzenia nowej kopalni. W 1903 r. rozpoczęto głębienie pierwszego szybu, a w dn. 02.09.1907 r. nastąpiło uroczyste otwarcie kopalni nazwanej na cześć jej właściciela „Donnsersmarck-Grube” – informuje Wojewódzki Urzą Ochrony Zabytków w Katowicach.

Objęte ochroną budynku położone są przy ulicy 1 Maja. To obiektu dwukondygnacyjne zbudowane z cegły na planie prostokąta z dwuspadowymi dachami. Osiedle znajduje się na południe od KWK „Chwałowice” i na wschód od kościoła parafialnego pw. św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Dziś osiedle przecina szpaler drzew rosnących wzdłuż ulicy 1 Maja.

Decyzję o wpisie do rejestru podjęto 13 lipca tego roku. Ochroną konserwatorską zostały objęte zarówno budynki mieszkalne, jak i gospodarcze, które są częścią osiedla. Początkowo robotnicy korzystali z trzech postawionych w 1905 roku budynków. Budowa kolejnych familoków odbywała się w latach od 1910 do 1916 r. W sumie zbudowano 58 domów, a w każdym mogło zamieszkać osiem rodzin. Dodatkowo zbudowano 6 budynków czterorodzinnych i 4 wille dla urzędników kopalnianych.

Wprawdzie w latach 70. XX wieku jeden z familoków został rozebrany, ale pozostałe przetrwały i dziś osiedle składa się z 43 budynków. Wszystkie są cały czas zamieszkane.

Jeszcze przed pierwszą wojną światową na osiedlu mieszkało 500 rodzin. Po drugiej wojnie światowej kopalnia przeszła pod zarząd Centralnego Zarządu Przemysłu Węglowego z siedzibą w Katowicach, a następnie pod Zarząd Rybnickiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego z siedzibą w Rybniku.

O tym jak cenna jest infrastruktura dawnych kopalni przekonaliśmy się latem tego roku. W Rybniku w pobliżu dwóch wież szybowych kopalni KWK Ignacy otwarto tak zwany Plac Pary. To rekreacyjna przestrzeń, która może stać się architektoniczną wizytówką miasta. O tym, jak wygląda pisaliśmy TUTAJ.

źródło: Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach

Czytaj też: Zabytek | Osiedle | Ciekawostki | Cegła | Detal | whiteMAD na Instagramie