Categories: ARCHITEKTURAZABYTEK

Dom bez Kantów – charakterystyczny gmach z Krakowskiego Przedmieścia

Po zachodniej stronie Krakowskiego Przedmieścia, pośród kościołów i pałaców, mieści się modernistyczny gmach o nietypowej bryle. Dom bez Kantów – bo tak brzmi jego zwyczajowa nazwa – został zaprojektowany przez uznanego architekta Czesława Przybylskiego. Autorem konstrukcji był Stefan Bryła.

Budynek zrealizowany w latach 1933-35 powstał z inicjatywy Ministerstwa Spraw Wojskowych w celu kwaterunku dla oficerów i żonatych podoficerów zawodowych. Inwestorem był Fundusz Kwaterunku Wojskowego. Cechował go wysoki standard wykończenia. To jeden z najlepszych przykładów tzw. warszawskiej szkoły architektonicznej. Powstał w miejscu rozebranych dawnych Kuźni Saskich. Przed 1939 rokiem na parterze budynku znajdowały się sklepy.

Fot. whiteMAD/Mateusz Markowski

Nazwa gmachu związana jest z zaokrąglonymi narożami budynku, które stanowiły architektoniczne nawiązanie do sąsiedniego hotelu Europejskiego. Jest ona jednakże źródłem anegdoty. Budowla powstała na zlecenie Józefa Piłsudskiego, który zapytany o to, jak wyobraża sobie nowy obiekt, odpowiedział, że zależy mu na tym, aby obyło się bez kantów, mając na myśli transparentność finansową. Konstruktorzy prawdopodobnie źle zrozumieli słowa Marszałka i dzięki temu widzimy na nim charakterystyczny zaokrąglenia.

Gmach podczas okupacji i obecnie. Źródło: NAC – Narodowe Archiwum Cyfrowe www.nac.gov.pl/ i Fot. whiteMAD/Mateusz Markowski

Budynek przetrwał II wojnę światową bez większych uszkodzeń, lecz na elewacji do dziś są widoczne ślady po walkach i ostrzale. W 1992 roku Dom bez Kantów został wpisany do rejestru zabytków. W 2019 roku budynek przeszedł kompleksowy remont elewacji zewnętrznych; pracom konserwatorskim zostały wtedy również poddane zachowane ślady z czasów wojny, znajdujące się na okładzinie piaskowcowej od strony ul. Królewskiej.

Źródło: powarszawsku.com

Czytaj też: Architektura | Elewacja | Modernizm | Renowacja | Zabytek | Warszawa

Dom bez Kantów w 1936 roku. Źródło: NAC - Narodowe Archiwum Cyfrowe
Dom bez Kantów w 1936 roku. Źródło: NAC - Narodowe Archiwum Cyfrowe
Kolumnada Domu bez Kantów w 1940 roku. Źródło: NAC - Narodowe Archiwum Cyfrowe
Dom bez Kantów przed remontem elewacji. Autor zdjęcia: maj, Licencja: CC-BY-SA 3.0
Fot. whiteMAD/Mateusz Markowski
Fot. whiteMAD/Mateusz Markowski
Fot. whiteMAD/Mateusz Markowski
Fot. whiteMAD/Mateusz Markowski
Fot. whiteMAD/Mateusz Markowski
Fot. whiteMAD/Mateusz Markowski
Fot. whiteMAD/Mateusz Markowski
Fot. whiteMAD/Mateusz Markowski
Fot. whiteMAD/Mateusz Markowski
Fot. whiteMAD/Mateusz Markowski

Recent Posts

Trójmiasto: utracone podczas wojny dzieła sztuki pokazano na muralach

Akcję zorganizowano, aby pokazać, jak wiele dzieł jeszcze nie odzyskano. Wśród nich są „Ogier arabski”…

12 maja 2024

Walter Gropius założył Bauhaus. Jego pierwszy zrealizowany projekt jest w Polsce

Jest jednym z najsłynniejszych architektów w historii modernizmu. Niewiele osób wie, że jego pierwsze zrealizowane…

12 maja 2024

Dom w Wielkopolsce jak nowoczesna stodoła

Budynek powstał w zielonym terenie i wygląda, jakby stał tu od dziesiątek lat. Dom w…

11 maja 2024

Żytni Rynek. Przykład późnego modernizmu w Kijowie

Zbudowano go w 1980 r. Żytni Rynek w Kijowie był nowoczesnym targowiskiem i jednym z…

10 maja 2024

Żywia Nowicka i jej rzeźbiarskie obiekty Kollekti

Wcześniej zajmowała się głównie projektowaniem wnętrz. Teraz Żywia Nowicka przygotowała serię obiektów pod nazwą Kollekti.…

10 maja 2024

Apartament w centrum Kijowa. Powstał w budynku z 1900 roku!

Apartament w centrum Kijowa został zrealizowany przez Maksyma Dietkovskyiego już po rozpoczęciu rosyjskiej inwazji na…

10 maja 2024

Ta strona korzysta z pliki cookie, dzięki którym informacje są przechowywane na Twoim komputerze. Pozostawanie na tej stronie oznacza wyrażenie zgody na wykorzystywanie plików cookie.

Dowiedz się więcej