Etiopskie kościoły wydrążone w skale. Unikatowy zabytek z listy UNESCO

Wydrążone w skale monolityczne kościoły w Lalibeli znajdują się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Unikatowe zabytki stanowią także ważny ośrodek orientalnego kościoła etiopskiego. Za kompleksem świątyń Lalibela, tuneli i jaskiń stoi nieco mniej znana historia średniowiecznego chrześcijaństwa Etiopii.

Obecna nazwa miejscowości Lalibela pochodzi od imienia etiopskiego negusa (króla) – Gebre Meskel Lalibeli. Król rządził północną częścią kraju na przełomie XII i XIII wieku. Zlecił budowę kompleksu monolitycznych kościołów po upadku Jerozolimy i zajęciu jej przez muzułmanów. Król chciał stworzyć „Nową Jerozolimę”, do której podróżowaliby pielgrzymi. Budynki miały zostać zbudowane jeszcze za życia króla, ale nie ma na to dowodów.

Etiopskie monolity

Kościoły różnią się zdobieniami, lecz ich forma jest podobna. Wszystkie „wykopywane” były w skałach i nadawano im geometryczne kształty. Wysokość większości kościołów przekracza dziesięć metrów, a prace odbywały się przy użyciu prostych narzędzi. Niektóre z budynków kompleksu mają jednak bardziej oryginalne formy. Kościół św. Jerzego wydrążony został na planie krzyża równoramiennego. W kościele znajduje się replika Arki Przymierza. Innym ciekawym kościołem jest Biete Golgotha Mikael z repliką grobu Chrystusa oraz Adama.

Kościół Biete Medhane Alem jest największym monolitycznym kościołem na świecie. Z kolei kościół Maryi posiada liczne malowidła przedstawiające biblijne sceny. Co ciekawe, w architekturze kościołów zauważalne są wpływy arabskie (okna), egipskie i greckie (krzyż).

Jedenaście kościołów można podzielić na dwa sposoby: geograficzny i architektoniczny. Pięć kościołów znajduje się po północnej stronie strumienia Jordan, a kolejne pięć na południu. Jedenasty kościół – św. Jerzego, jest oddalony od kompleksu, lecz posiada połączenie z resztą za sprawą tuneli. Kościoły dzielą się także na monolityczne i niemonolityczne. Cztery budynki są wykutymi blokami skalnymi, oddzielonymi od reszty skał, co oznacza, że są monolitami.

Nowa Jerozolima

Warto wspomnieć o równie intrygującym kościele etiopskim. Chrześcijaństwo na tych terenach pojawiło się już w IV wieku. Kościół zaczerpnął niektóre elementy z judaizmu (obrzezanie oraz szabat). Co ciekawe, Etiopczycy są przekonani, że zaginiona w VI w. p.n.e. Arka Przymierza znajduje się właśnie tutaj. Kraj ma być spadkobiercą starożytnego Izraela.

Jak podaje BBC Travel w artykule z poprzedniego roku, jeden mnich i dwóch diakonów budują Dagmawi Lalibela (Drugą Lalibelę). Prace trwają od 2010 r., a narzędzia używane do drążenia kościołów są zbliżone do tych używanych w XII wieku. Duchowni ukończyli już budowę dwóch kościołów Nowej Lalibeli. W planach pozostaje jeszcze dziewięć skalnych świątyń. Wszystko po to, by udowodnić, że kościoły Lalibeli wydrążono w skale, bez pomocy z zewnątrz i przy użyciu prostych narzędzi.

Imperium Aksum, znajdujące się na terenach dzisiejszej Etiopii było ważną, choć odległą częścią starożytnego świata. Stąd wiedza o etiopskim kościele orientalnym nie jest powszechna w Europie. Kompleks kościołów Lalibeli zyskał szerszy rozgłos medialny dopiero w 1978 r., kiedy wpisano go na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Do dziś kościoły przyciągają pielgrzymów i są jednym z najważniejszych zabytków Czarnego Kontynentu.

Źródło: UNESCO

Czytaj też: Architektura sakralna | Historia | Zabytek | Ciekawostki | Afryka | whiteMAD na Instagramie