Kamienica Zalmana Nożyka stoi na ulicy Próżnej, na ocalałym skrawku dawnej Warszawy. Dziesięć lat temu zakończyła się jej kompleksowa renowacja, po której stała się wielką ozdobą i wizytówką Placu Grzybowskiego. Z nadal zrujnowaną, sąsiadującą kamienicą Wolanowskiego (o której pisaliśmy TUTAJ) tworzą smutny kontrast.
Budynek powstał w latach 1880-1882 według projektu Franciszka Braumanna. Początkowo kamienica miała dwóch właścicieli: Naftala Perlmana i Zalmana Nożyka, ale niedługo później Nożyk odkupił udziały Perlmana i został jedynym właścicielem nieruchomości.
Zalman Nożyk był warszawskim kupcem branży galanteryjnej. Został, wraz z żoną Rywką, fundatorem synagogi Nożyków w Warszawie, o której pisaliśmy TUTAJ. Na parterze kamienicy znajdowały się dwa składy wyrobów żelaznych (należące do Zalmana Nożyka i Chaima Rosenfelda), sklep z wyrobami mosiężnymi (Dawida Falinowera) oraz dwa sklepy z wyrobami brązowniczymi (Szai Bucharskiego i Dawida Lebensolda). Po śmierci Zalmana dom należał do jego żony Rywki i Warszawskiej Gminy Starozakonnych. Od 1919 r. budynek stał się własnością Borucha Cukiermana, który otworzył tu znany w Warszawie „specjalny skład śrub”.
Lata 1920-1930 oraz obecnie, Plac Grzybowski i kamienica Zalmana Nożyka w tle. Źródło: szukajwarchiwach.gov.pl
Ulica Próżna w 1988 i 2023. Zdjęcie pochodzi z pisma “Spotkania z Zabytkami” nr 5 (39) 1988
1983 i 2023. Budynek przy ul. Próżnej 9. Fragment elewacji od strony pl. Grzybowskiego. Zdjęcie pochodzi z pisma “Spotkania z Zabytkami” nr 4 (14) 1983
Budynkowi udało się przetrwać zagładę getta. Wraz z czterema innymi kamienicami tworzy swoistą enklawę dawnej, przedwojennej stolicy. Próżna jest jedną z nielicznych warszawskich ulic, której fragment obustronnej zabudowy przetrwał do dziś. W latach 2008–2014 w oknach i na elewacji kamienicy znajdowały się fotografie polskich Żydów pochodzące ze zbiorów Fundacji Shalom. Stanowiły one fragment liczącego ok. 8000 fotografii zbioru przedstawiających żydowskich mieszkańców Polski. Zostały wykorzystane m.in. do stworzenia wystawy “I ciągle widzę ich twarze”, która została pokazana w 29 muzeach na całym świecie.
Kamienica w roku 2007 i obecnie. Źródło: fotopolska.eu/Balbina
Warszawa w 2007 i 2023 roku, ul. Próżna przed i po rewitalizacji. Po prawej – kamienica Zalmana Nożyka, po lewej – Majera Wolanowskiego. Źródło: Wikimedia Commons, zdj. Stiopa, licencja CC BY-SA 4.0
W latach 2011-2013 kamienica przeszła kompleksową rewitalizację, dzięki inwestorowi przebudowy – Warimpex Finanz und Beteiligungs AG oraz według projektu – OP ARCHITEKTEN / Andrzej Orlinski, Wojciech Popławski. Po przebudowie została nazwana Le Palais i stała się biurowcem. Parter został przeznaczony pod lokale użytkowe.
Projekt: OP ARCHITEKTEN \ Andrzej Orlinski, Wojciech Popławski
Źródło: odkrywcawarszawy.blogspot.com
Zobacz też: Kamienica | Metamorfoza | Renowacja | Zabytek | Warszawa | Elewacja
Takiego miejsca jeszcze w stolicy nie było. W warszawskim metrze otwarta zostanie biblioteka! Funkcjonować będzie…
Kolonia amerykańska w katowickim Giszowcu stanowi jeden z najbardziej oryginalnych zespołów mieszkalnych nie tylko na…
Zbudowano go w 1883 roku. Dworzec w niewielkim Życzynie to zabytkowy obiekt administracyjnie położony w…
Domy przy lesie w Pagórskiej Woli zaprojektowali architekci Łukasz Derus i Katarzyna Pikiewicz-Derus z pracowni…
Stadion Dziesięciolecia (oficjalna nazwa: Stadion Dziesięciolecia Manifestu Lipcowego) to jedyny w swoim rodzaju pomnik polskiego…
Prof. dr hab. Jan Zachwatowicz był jednym z głównych specjalistów zaangażowanych w proces odbudowy polskich…
Ta strona korzysta z pliki cookie, dzięki którym informacje są przechowywane na Twoim komputerze. Pozostawanie na tej stronie oznacza wyrażenie zgody na wykorzystywanie plików cookie.
Dowiedz się więcej