Najstarszy znak drogowy w Polsce. Historia konińskiego Słupa Milowego.

Konin leży w środkowej części Polski. Od wieków w bezpośrednim sąsiedztwie miasta znajduje się ważny węzeł komunikacyjny – łączący północ z południem oraz wschód z zachodem. O tym, że zawsze przez Konin przebiegały ważne szlaki handlowe świadczy wznoszący się w centrum dawnego Konina słup drogowy z XII wieku, wyznaczający niegdyś połowę drogi między Kaliszem a Kruszwicą – leżącymi na dawnym Szlaku Bursztynowym. Jest to najstarszy znak drogowy w Polsce.

Słup drogowy, zwany przez miejscowych Słupem Milowym, to kamienny romański obelisk, ustawiony w 1151 roku w połowie drogi z Kruszwicy do Kalisza (przy ówczesnym szlaku z Wrocławia na Kujawy i Mazowsze), w odległości ok. 52 km od każdego z miast. Słup jest wykuty z piaskowca wydobywanego w niedalekim Brzeźnie i liczy ok. 2,5 m wysokości. W 1828 roku został przeniesiony spod zamku konińskiego pod narożnik gotyckiego kościoła św. Bartłomieja, na dawny cmentarz przykościelny. Słup jest uznawany za najstarszy znak drogowy w Polsce i jedyny zachowany tego typu obiekt w Europie Środkowo-Wschodniej.

Na słupie znajduje się łacińska inskrypcja, wyryta dookoła obiektu:

+ANNO AB INCARNAT[IONE] D[OMI]NI N[OST]RI M.C.L. PRIMO
+IN CALIS HIC MEDIV[M] DE CRVSPVICI FOERE PVNCTV[M]
INDICAT ISTA VIE FORMVLAE IVSTITIE
+QUA[M] FIERI PETR[US] IVSSIT COMES HIC PALATIN[US]
HOC Q[UOQUE] SOLLERT [ER] DIMIDIAVIT IT[ER]
+EIUS VT ESSE MEMOR DIGNETUR Q[U]ISQV[E] VIATOR
CVM PRECE P[RO]PIC[IUM] SOLLICITANDO DEV[M]

W tłumaczeniu Krzysztofa Dunin-Wąsowicza inskrypcja brzmi:

Roku Wcielenia Pańskiego 1151
do Kalisza z Kruszwicy tu prowadzi punkt,
wskazuje to formuła drogi i sprawiedliwości,
którą kazał uczynić komes palatyn Piotr
i starannie tę drogę przepołowił,
aby był go pamiętny,
racz każdy podróżny modlitwą prosić
łaskawego Boga.

Słup Milowy 22.01.1992 roku i obecnie.

Najstarszy znak drogowy w Polsce na początku XXI w. i współcześnie.

Ciekawostką jest, że krój liter tej inskrypcji został użyty do wyrycia napisu na neogotyckim sarkofagu Mieszka I i Bolesława Chrobrego w katedrze poznańskiej.
Pochodzenie słupa nie jest ostatecznie wyjaśnione. Pojawiają się teorie o pogańskim rodowodzie obelisku. Nie wiadomo też, kim naprawdę był palatyn (w średniowieczu zarządca dworu królewskiego) Piotr – historycznie jest kilku Piotrów, których można powiązać z ufundowaniem słupa. Jedni (np. Jan Długosz) utożsamiają go z Piotrem Włostowicem – fundatorem wielu kościołów, inni łączą go z palatynem Bolesława Kędzierzawego lub Bolesława Krzywoustego. Jedna z hipotez sugeruje też podobieństwo pomiędzy konińskim słupem, a tzw. mnichem stojącym dziś w Sobótce na Dolnym Śląsku, uchodzącym za zabytek celtycki.

Obiekt jest najcenniejszym zabytkiem Konina jednym z ważniejszych zabytków Wielkopolskiego Szlaku Romańskiego.

Spodobał Ci się ten temat? Znajdziesz u nas więcej historii związanych z konińskimi zabytkami! To może Cię zainteresować: 

– KONIŃSKA SYNAGOGA – PEREŁKA WŚRÓD ZABYTKÓW MIASTA.
– PAŁAC REYMONDA W KONINIE. EKLEKTYCZNY PAŁAC W RUINIE.

Czytaj też: Zabytek | Architektura

Temat: Najstarszy znak drogowy w Polsce. Historia konińskiego Słupa Milowego.

Źródła: zabytek.pl, konin.pl, fotopolska.eu, domena publiczna, konin.naszemiasto.pl