Pałac w latach przedwojennych.
Przed II wojną światową w Warszawie było wiele pięknych, reprezentacyjnych budowli. Walki, bombardowania oraz systematyczne burzenie całych kwartałów zabudowy pozostawiły stolicę obróconą w morze ruin. Wiele miejsc nigdy nie odzyskało przedwojennego wyglądu. Odbudowano zaledwie niewielki procent przedwojennej zabudowy, głównie najważniejsze zabytki. Jednym z budynków podniesionych z ruin jest Pałac Krasińskich.
Pałac Krasińskich zaprojektował na polecenie wojewody płockiego Jana Dobrogosta Krasińskiego jeden z najwybitniejszych architektów drugiej połowy XVII wieku, Tylman Gamerski. Zastosował tam założenie pałacowe znane jako entre cour et jardin – z ogrodem po jednej stronie budowli, a dziedzińcem z drugiej – podobnie jak przy pochodzącym z podobnego okresu pałacu Morsztynów (później Saskim).
Pałac w roku 1925.
W 1765 roku pałac został zakupiony przez Rzeczpospolitą na siedzibę Komisji Skarbowej Koronnej i wtedy też przeprowadzono remont i ostatecznie zakończono dekorowanie wnętrz. Od tej pory nosił nazwę Pałacu Rzeczypospolitej. W 1766 roku Ogród Krasińskich udostępniono publiczności. W 1782 roku pałac spłonął i jego odbudowa trwała do 1783 roku, według projektu Dominika Merliniego.
W dobie Królestwa Polskiego odbywały się tutaj w latach 1827–1828 posiedzenia sądu sejmowego. W 1835 pałac został odnowiony po uszkodzeniach z czasów walk powstałych w trakcie powstania listopadowego. W latach 1917–1939 był siedzibą Sądu Najwyższego, a jego oficyna Sądu Okręgowego. We wrześniu 1939 roku pałac został uszkodzony, a w sierpniu 1944 podczas powstania warszawskiego budynek został zbombardowany przez samoloty niemieckie, w wyniku czego zginęło 27 powstańców batalionu “Parasol”. Wskutek walk w ruinach w ciągu następnych dni pałac został prawie całkowicie wypalony. Po wojnie zniszczenia budynku oszacowano na 85%. Cała zabudowa okalająca Plac Krasińskich legła w gruzach. Odbudowano jedynie pałac…
Odbudowę rozpoczęto w 1948 roku według projektu Mieczysława Kuźmy i Zbigniewa Stępińskiego, i trwała do 1961 roku. Odbudowany gmach mieści to, co ocalało (niecałe 5%) z liczącej 40 tysięcy rękopisów Biblioteki Załuskich i Muzeum Polskiego w Rapperswilu, księgozbiór Biblioteki Wilanowskiej, a także inne zebrane później starodruki i zbiory graficzne. Znajduje się tam również zbiór tematyczny poświęcony okresowi Wielkiej Emigracji (1831–1883) i pamiątki piśmiennicze po Cyprianie Kamilu Norwidzie.
W fasadzie głównej, po obu stronach wejścia, umieszczone są dwie tablice pamiątkowe – jedna upamiętnia żołnierzy 104. kompanii związku syndykalistów polskich zgrupowania „Róg”, którzy 2 sierpnia 1944 roku opanowali pałac biorąc do niewoli 43 jeńców, natomiast druga upamiętnia żołnierzy batalionu „Parasol”, którzy po zaciętych walkach na Woli bronili się w tym pałacu od 10 sierpnia do 1 września 1944 roku. W tych walkach poległo ponad 100 powstańców.
Czytaj też: Warszawa | Zabytek | Historia | Metamorfoza | Polska
Plac Krasińskich w roku 1935 i 1945.
Plac Krasińskich w roku 1945 i obecnie.
Plac Krasińskich w roku 1945 i obecnie.
Plac Krasińskich z ruinami pałacu w tle, rok 1947 i 2020.
Źródła: wikipedia.pl, fotopolska.eu, mapa.um.warszawa.pl, Google Earth, bn.org.pl
Wolne Tory to obszar o wielkości około 117 ha, który znajduje się między dzielnicami Wilda…
Szałwia i szlachetny granat w nutach otulającego je drewna - przestrzeń pełna spokoju i figlarnych…
Jego budowa rozpoczęła się w 1959 r. i trwała dwa lata. Dom Stu Balkonów znajduje…
Swoje śmiałe instalacje realizowali już kilkadziesiąt lat temu. Skrupulatnie wybierali miejsca, które odmienią. Duet artystów…
Remont zabytkowego Żurawia w Gdańsku trwał ponad trzy lata i zakończył się w kwietniu. Można…
Jego projekt przygotował architekt Welton Becket z zespołem. Xerox Tower zbudowany został w Rochester w…
Ta strona korzysta z pliki cookie, dzięki którym informacje są przechowywane na Twoim komputerze. Pozostawanie na tej stronie oznacza wyrażenie zgody na wykorzystywanie plików cookie.
Dowiedz się więcej