Park Żerański w Warszawie według architektów z pracowni WXCA

Publikujemy projekt konkursowy na zaprojektowanie zielonych terenów nad Kanałem Żerańskim. Projekt pracowni WXCA zdobył trecie miejsce w konkursie zorganizowanym przez warszawski Zarząd Zieleni. Autorzy postanowili nawiązać do poprzemysłowych terenów, proponując m.in. wykorzystanie kontenerów do tworzenia różnych obiektów architektonicznych na przestrzeni parku.

Mieszkańcy Białołęki w konsultacjach społecznych zdecydowali, że Park Żerański ma pełnić wiele funkcji – nie tylko przyrodniczą.

Myśląc o potrzebach mieszkańców, uznaliśmy, że idealną propozycją będzie zaproponowanie stref służących różnym celom – integracji, rekreacji czy nawet intensywnej aktywności sportowej – mówi Krzysztof Moskała z pracowni WXCA, współautor projektu.

Teren pod aktywności zaplanowano wzdłuż nabrzeża kanału. Wyznacznikami stref funkcjonalnych są powstałe z kontenerów transportowych pawilony wraz z kładkami. Zaczynając od północy, pierwsza strefa z wieżą widokową i Pawilonem Aktywności Lokalnej jest najbardziej kameralna, mieści w sobie funkcje sprzyjające integracji sąsiedzkiej np. ogrody społeczne. Druga strefa, z pawilonem przystani wodnej i kawiarni obok promenady wejściowej do parku i przystanku tramwaju wodnego, gromadzi funkcje rekreacyjne. Trzecia strefa, w której zlokalizowano pawilon z siłownią, łączy się z planowanym Centrum Sportowym.

Architekci tak zaprojektowali zagospodarowanie terenu, by różnicować stopień jego użytkowania – od najbardziej intensywnego przy nabrzeżu, poprzez strefę zieleni parkowej 
o ograniczonej ingerencji człowieka, do obszaru zieleni dzikiej, z minimalnym dostępem dla człowieka bądź nawet wyłączonym z aktywności ludzkiej. Autorzy zaproponowali też powstanie w północnej części parku Dzikiego Lapidarium, gdzie znajdują się pozostałości po wyburzonych zakładach produkcyjnych w postaci prefabrykowanych płyt betonowych.

Chcemy zachować takie fragmenty dzikiego krajobrazu antropogenicznego, przypominającego o przemysłowej historii miejsca, wieloletnim funkcjonowaniu jako zielonego nieużytku – wyjaśnia Krzysztof Moskała.

Projekt zespołu WXCA zakłada, że na terenie parku znalazłby się wybieg dla psów wyposażony w elementy małej architektury.

Jurorzy konkursu docenili koncepcję WXCA za „właściwe propozycje przestrzenne i kompozycyjne, wykorzystanie motywu kontenera nawiązującego do industrialnego charakteru miejsca oraz propozycję korzystania z wody na terenie parku w formie odwołującej się do infrastruktury technicznej”.

Zgodnie z koncepcją WXCA pawilony, zadaszenia i pozostałe obiekty przestrzenne mają być stworzone z kontenerów transportowych, które powstałyby w procesie upcyklingu. Na terenie parku, oprócz koszów z segregacją odpadków, zostałyby zainstalowane kompostowniki. Autorzy zaproponowali szereg rozwiązań wpływających korzystnie na środowisko, począwszy od nawierzchni przepuszczalnych wodę, przez minimalizację sztucznego oświetlenia, zastosowanie roślin redukujących zanieczyszczenie powietrza, zakładanie łąk kwietnych, wstępne filtrowanie wód spływowych przez roślinność przybrzeżną, a nawet użyźnianie gleby przez zaniechanie grabienia liści na dużych fragmentach powierzchni.

Głównym założeniem kształtowania i pielęgnacji zieleni było stworzenie zbalansowanej przestrzeni, w której współgrają ludzie z florą i fauną. Autorzy, oprócz istniejących zasobów przyrodniczych, pomyśleli o utworzeniu kompozycji pasowej, w której można wyróżnić 5 stref zieleni: strefę roślinności nadbrzeżnej, liniowe nasadzenie przywodnych drzew, pasmo promenady aktywności z roślinnością typowo parkową i świetlistymi polanami, a także leśny park z roślinnością pielęgnowaną i oczywiście strefę “dzikiej” zieleni leśnej.

Nad koncepcją pracował zespół w składzie: arch. Szczepan Wroński, arch. Michał Poziemski, arch. Krzysztof Moskała, arch. Monika Lemańska, arch. Małgorzata Dembowska. Za architekturę krajobrazu odpowiadał arch. kraj. Krzysztof Herman, a za wizualizacje – Vivid Vision.

W zorganizowanym przez Zarząd Zieleni konkursie zwyciężyła propozycja biura topoScape sp. z o.o.