Schronisko w Lubaniu. Jego wygląd wynika z historii miejsca i architektury regionu

Prezentowany projekt na schronisko w Lubaniu wykonała pracownia architektoniczna lk-architekci we współpracy z kolektyw projektowy w składzie: Andrzej Łącki, Alicja Kowalewska, Karol Łącki, Dominik Pierzchlewicz, Bartosz Wójcik i Jakub Zajusz). Projekt co prawda nie wygrał konkursu, ale postanowiliśmy przybliżyć wam jego założenia.

Zaproponowana koncepcja wynika z historii miejsca i architektury regionu. Z oboma tymi składnikami prowadzi jednak dialog, rozwijając niektóre ich aspekty oraz negując inne.Niezmienność i stałość górskiego krajobrazu zestawiona jest z tymczasowością architektury uwidaczniającą się w dwukrotnej stracie dawnych schronisk w okolicy szczytu Lubania.

Schronisko w Lubaniu przyjmuje estetykę procesu budowy, wchodząc w nieoczywistą relację z ruinami schroniska z 1937r. Obiekt położony jest w tym samym miejscu i absorbuje pozostałości dawnego budynku zacierając granicę między nową, a zastaną strukturą. Zaadaptowane elementy ruiny poddane geometryzacji i częsciowym przekształceniom stają się częścią nowego budynku. Podkreślona zostaje ich wartość niematerialna, oddzielona od formy architektonicznej.  Z architektury regionu projekt czerpie bezpośredniość oraz szczerość rozwiązań materiałowych, rezygnując z powielania istniejących w otoczeniu rozwiązań formalnych.

Położenie budynku
Projektowany obiekt leży pod szczytem Lubania, w miejscu pierwszego schroniska, zniszczonego w 1944r. Położenie zapewnia budynkowi właściwą ekspozycję i widoczność ze szlaków prowadzących na szczyt, jak również tworzy optymalną relację przestrzenną i funkcjonalną z położoną u jego podnóża bazą namiotową oraz znajdującymi się od strony południowej Samorodami. Schronisko jest punktem orientacyjnym i służy organizacji przestrzennej najbliższego otoczenia.

Rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne
Z racji spadku terenu budynek wchodzi w bezpośrednią relację z zewnętrzem na dwóch poziomach. Od strony południowo-wschodniej dostępny jest na poziomie pierwszego piętra, od północno-zachodniej na poziomie przyziemia. Obiekt otwiera się dla odwiedzających na obu tych płaszczyznach różnymi funkcjami. Na poziomie przyziemia oferuje infrastrukturę dla użytkowników pola namiotowego, nieformalne przestrzenie zewnętrzne dla passantów, oraz zapewnia możliwość dojazdu i niezależnego wejścia dla chatora. Na poziomie piętra zlokalizowane jest wejście główne oraz sala wspólna z 45 miejscami gastronomicznymi, rozszerzona o werandę, z której rozpościera się widok na Tatry oraz położone bezpośrednio pod schroniskiem Samorody. Z poziomu sali otwarta klatka schodowa prowadzi na drugie piętro mieszczące miejsca noclegowe. 

Zastosowanie przesuwnych drzwi pomiędzy pokojami umożliwia elastyczne ich łączenie i umeblowanie w zależności od potrzeb i ilości użytkowników. Obiekt oferuje 42 miejsca noclegowe, 38 w pokojach wieloosobowych oraz 4 w pokojach o podwyższonym standardzie, zachowując możliwość noclegów dodatkowych w sali wspólnej. Dla osób prowadzących stałą obsługę schroniska przewidziano mieszkanie z niezależnym wejściem otwartą klatką schodową od strony elewacji zachodniej. Pracownicy sezonowi dysponują pokojami zlokalizowanymi w przyziemiu.   

Rozwiązania materiałowe i konstrukcyjne
Projekt zakłada wykorzystanie w maksymalnym stopniu materiałów dostępnych lokalnie i łatwych w transporcie. Rozwiązania mają na celu uzyskanie przestrzeni przyjaznej użytkownikowi, przy jednoczesnym zachowaniu prostoty i surowości środków wyrazu. Wybrane materiały są skromne, pozwalają jednocześnie na stworzenie języka architektonicznego opartego na wykorzystaniu ich potencjału bez potrzeby poddawania ich wyszukanej obróbce.

Koncepcja budynku zakłada drewnianą konstrukcję szkieletową stężaną stalowo, na siatce 3.6 x 3.6m. Wybrany system nośny minimalizuje potrzebę robót ziemnych oraz wykorzystanie betonu,  ciężko dostępnego z racji lokalizacji projektowanego budynku. Trzon obiektu stanowi murowana klatka schodowa z pustaków ceramicznych. Przegrody zewnętrzne zaprojektowano jako prefabrykowane elementy drewniane izolowane wełną mineralną, ściany wewnętrzne wykonane z płyt CLT. Konstrukcję dachu stanowi więźba pokryta poszyciem z ocynkowanej blachy trapezowej. 

Rozwiązania w zakresie techniki i ekologii
W koncepcji przyjęto pozyskiwanie energii za pomocą cienkowarstwowych paneli fotowoltaicznych umieszczonych na połaciach dachowych. Na potrzeby inwestycji zakłada się możliwość wykorzystania istniejącego ujęcia wód głębinowych. Przegrody zewnętrzne o niskim współczynniku przenikania ciepła, minimalizacja otwarć od strony północnej oraz stosunkowo duże przeszklenia elewacji południowej ograniczają  potrzebę ogrzewania budynku. W celu jej umożliwienia w projekcie przewidziano instalację pompy ciepła. Przewody instalacji sanitarnej oraz elektrycznej prowadzone są na powierzchni ścian oraz stropów, zapewniając w razie potrzeby łatwy dostęp w celach serwisowych.

 Bezpieczeństwo pożarowe
Budynek z racji pełnionej funkcji, gabarytów oraz liczby użytkowników kwalifikuje się jako niski i stanowi strefę pożarową ZL V. Z ostatniej kondygnacji budynku do miejsca bezpiecznego prowadzą dwie niezależne drogi ewakuacyjne, nie przekraczające długości 40m – otwarta klatka schodowa wewnątrz budynku oraz zewnętrzna klatka schodowa od strony elewacji zachodniej. Zakłada się możliwość uzyskania odstępstwa na potrzebę realizacji klatki zewnętrznej z racji na wyjątkowe położenie i charakter budynku.

Czytaj też: Architektura | Polska | Polscy projektanci | Historia

źródło: Ik-Architekci  / Schronisko w Lubaniu