Drugie życie rzeczy. Projektanci tworzą cuda z odpadów

Zmieniający się świat wymaga od projektantów podejmowania innowacyjnych kroków. Zamiast produkować z nowych materiałów, sięgają po już wyprodukowane lub często tworzą nowy design, korzystając z odpadów. W ten sposób stare materiały zyskują drugie życie.

Przykładów innowacyjnych rozwiązań jest wiele. Jednym z nich są płytki wykładzinowe, które wykonane zostały ze starych sieci rybackich. Na pomysł takiego wykorzystania odpadów wpadli projektanci firmy Interface, która od 2012 roku w ramach fundacji Net-Works oczyszcza dna oceanów z zalegających tam sieci rybackich. Sieci przerabiane są na przędzę nylonową, która po odpowiedniej obróbce trafia do fabryk.

Następnie designerzy opracowują odpowiednią gamę kolorystyczną wykładzin. Chcąc uzyskać pożądany kolor, łączą kilka różnych tonów, a następnie tworzą z nich wielowarstwową strukturę. W zależności od ułożenia poszczególnych poziomów włókien uzyskują różne efekty wizualne.

Proces wyławiania starych sieci rybackich zapewnia stałe źródło dochodów dla około 2200 rodzin z lokalnych społeczności. Co ciekawe, również sam proces produkcji wykładzin może być przyjazny środowisku – w Interface opracowano prototyp płytki wykładzinowej o „ujemnym” oddziaływaniu na środowisko. W procesie jej produkcji wchłanianie dwutlenku węgla ze środowiska przewyższa jego emisję, a więc w efekcie finalnym zmniejsza się ilość CO2 w atmosferze.

Kolejnym innowacyjnym podejściem do recyklingu w projektowaniu jest wykorzystanie czerwonego błota – czyli produktu ubocznego produkcji aluminium. Tak zwany czerwony szlam ma kolor przypominający glinę – to efekt występowania tlenku żelaza w surowcu. Czerwone błoto jest jednak substancją toksyczną i żrącą. Na szczęście sposób wtórnego i bezpiecznego wykorzystania takiego odpadu opracowali studenci z Royal College Of Art w Londynie – Joris Olde Rikkert, Kevin Rouff, Luis Paco Bockelmann i Guillermo Whittembury. Zespół projektantów wykorzystał czerwone błoto i stworzył z niego serię minimalistycznych i eleganckich naczyń. Ich design z odpadów zaskakuje minimalistyczną formą.

W zestawie znajdziemy między innymi imbryk, talerze, miski, wazony i kubki. Ich kolor zależy od odpowiedniej temperatury wykorzystywanej przy wypalaniu form. Naczynia mogą być jasne, czerwone czy wręcz czarne. Kolekcja naczyń Red Mud pokazywana jest obecnie na wystawach designu na całym świecie.

Z odpadów można też tworzyć przedmioty użytkowe, które ułatwiają życie i służą do rekreacji. Projektant Paolo Stefano Gentile wymyślił, jak przetworzyć stare opony, by te mogły znów wrócić na ulice. Frammento to projekt deskorolki, która wykonana została ze starych i zużytych opon samochodów. Tworzywo najpierw zostało rozdrobnione i przekształcone w granulki, dzięki temu zachowane zostały wszystkie techniczne właściwości gumy: przyczepność, trwałość i elastyczność. W ten sposób powstał gadżet, który możemy wykorzystać by dojechać do szkoły, pracy czy po prostu uskutecznić przyjemną przejażdżkę.

Teraz czas na polskich projektantów! Masz w głowie pomysły, jak wykorzystać gotowe przedmioty i materiały, by dać im nowe życie? Zgłoś swój udział w konkursie Mazda Design Experience 2020/21. Hasło tegorocznej edycji – reKREACJA jest wieloznaczne. Z jednej strony symbolizuje tworzenie materiału z wykorzystanego już wcześniej tworzywa i nadanie nowemu obiektowi większej wartości, jakości estetycznej i użytkowej. Z drugiej strony reKREACJA odnosi się do odnowy fizycznej i mentalnej, do naszych aktywności podejmowanych dla relaksu, rozrywki lub rozwoju własnej osobowości. Organizatorzy konkursu Mazda Design umożliwią i jedno, i drugie. Główną inspiracją konkursową jest pierwszy samochód elektryczny w portfolio marki, czyli debiutująca jesienią tego roku w Polsce Mazda MX-30. Elementy wykończenia wnętrza tego modelu zostały opracowane z wykorzystaniem tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu – przetworzonych butelek PET – oraz bioplastiku. 

Uczestnicy konkursu (studenci i absolwenci kierunków projektowych, artystycznych i technicznych) będą mieli okazję zdobycia doświadczenia pod czujnym okiem mentorów.

Nadesłane zgłoszenia (portfolia), a docelowo gotowe prace, oceni jury w składzie: Jo Stenuit – dyrektor designu Mazda Motor Europe, Tomek Rygalik – jeden z najbardziej uznanych polskich designerów, Anna Grużewska – redaktor naczelna magazynu „Czas na Wnętrze”, Alicja Patanowska i Agnieszka Bar – laureatki nagrody Mazda Design Award w 2018 i 2019 roku. Ostatecznie jury wybierze 5 osób, które wezmą udział w Drugim Etapie Konkursu i przygotują oryginalne projekty oraz prototypy.

Portfolia można przesyłać do 31 października 2020 r. za pomocą formularza znajdującego się na stronie mazdadesign.pl. Bez obaw! W Pierwszym Etapie  wystarczy przesłać swoje wcześniejsze projekty i to niekoniecznie związane z recyklingiem. Ogłoszenie wyników Pierwszego Etapu konkursu nastąpi w grudniu 2020 r.

Czytaj więcej: Technologia | Recykling | Ekologia | Motoryzacja

źródło: whiteMAD, Mazda Design