Krakowski hotel Forum – polski brutalizm w najlepszym wydaniu

Hotel Forum w Krakowie to jeden z najbardziej kultowych hoteli okresu PRL. W momencie otwarcia pod koniec lat 80. był prawdopodobnie najnowocześniejszym tego typu obiektem w kraju. Modernistyczne dzieło Janusza Ingardena – kluczowej postaci krakowskiej architektury tego okresu – do dzisiaj pozostaje jednym z najlepszych przykładów polskiego brutalizmu. Gmach swoje czasy świetności ma już dawno za sobą i stopniowo niszczejąc, przechodzi do historii.

Budowa hotelu rozpoczęła się w 1978 r. i trwała ponad 10 lat. Oficjalne otwarcie nastąpiło 15 maja 1988 r. Budynek wzniesiono na obszernej działce w zakolu Wisły. Obiekt był ówcześnie bardzo nowoczesny. Hotel miał cztery gwiazdki i został włączony do systemu hotelowego IHG.

Budynek w 2014 r. Fot. Zygmunt Put Zetpe0202, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

Posiadał 278 pokoi, w tym 19 jednoosobowych i 15 apartamentów oraz był w pełni klimatyzowany. Wewnątrz działały dwie restauracje, grill bar oraz drink bar. Na terenie hotelu znajdował się dwupoziomowy parking, na którego dolne piętro zjechać można było bezpośrednio windą. Hotel posiadał także m.in. drzwi na fotokomórkę, automatyczne spłukiwanie wody w WC, a także elektroniczny zegar zewnętrzny wraz z termometrem i kalendarzem. W hotelu znajdowały się również: basen, sauna, solarium, studio odnowy biologicznej, korty tenisowe, minigolf, sklep Pewex, butik, sklep z pamiątkami, fryzjer, biuro podróży, pralnia, kwiaciarnia, kantor, kiosk, perfumeria, punkt opieki nad dziećmi, oraz kasyno. Budynek posiadał 6 sal konferencyjnych mogących pomieścić do 600 osób. W salach tych poza spotkaniami i konferencjami odbywały się także okolicznościowe imprezy.

W ramach projektu Janusza Ingardena powstała podłużna, wygięta bryła, która obejmuje siedem kondygnacji wyniesionych ponad teren. Całość dźwiga sześć par żelbetowych słupów. Okna tworzą z dwóch stron wyraźne, szerokie pasy, którym od strony Wisły towarzyszą loggie. Oddzielono je wyraźnie zaznaczonymi ścianami, co od południa tworzy silny, dynamiczny efekt. Obie elewacje zostały pochylone. Obszerny trzon komunikacyjny z windami i schodami tworzy masywny wertykalny element wychodzący ponad dach budynku. Ponad całością znajduje się dodatkowa kondygnacja, która jest cofnięta od lica elewacji. Jej ściany zostały przeszklone tworząc przestrzeń kawiarni z panoramicznym widokiem na miasto. W części prześwitu parteru umieszczono płaską bryłę przeszklonego pawilonu. Ważną rolę odgrywało tu szerokie zastosowanie surowego betonu, który zestawiony został ze szkłem i niewielkimi akcentami ceramicznymi. We wnętrzach dominowały ciepłe barwy oraz okładziny z drewna.

Pomimo zastosowania wielu nowoczesnych udogodnień, długi proces powstawania hotelu w warunkach ciągłego kryzysu wpłynął na jego szybkie starzenie się. Obiekt zamknięto już po zaledwie 12 latach użytkowania. Jako przyczynę zamknięcia podano wówczas wady konstrukcyjne wynikające z nasiąkania fundamentów i zalewania piwnic przez wody płynącej obok Wisły. W planach pojawił się projekt nowego osiedla mieszkaniowego w miejscu modernistycznej bryły hotelu Forum. Inwestycji jednak nigdy nie zrealizowano, a zamknięty gmach od lat służy jako stelaż pod banery reklamowe. Sytuację nieznacznie zmieniło wynajęcie części pomieszczeń nowym podmiotom i udostępnienie ich na cele kulturalne.

Trwają dyskusje co do przyszłości kultowego budynku. Wciąż pozostaje jednym z najważniejszych przykładów architektury późnego modernizmu w Polsce.

Źródło: szlakmodernizmu.pl, smartage.pl

Czytaj też: Architektura w Polsce | Kraków | Modernizm | Brutalizm | Elewacja | Hotel