Kredytowa 3 – reprezentacyjna budowla w sercu stolicy

Kamienica Zakładów Gazowych stojąca pod adresem Kredytowa 3 (wówczas Erywańska) została wybudowana dla Niemieckiego Kontynentalnego Towarzystwa Gazowego Dessau. To właśnie ta firma wybudowała pierwszą w stolicy Królestwa Polskiego gazownię, lokując ją na Powiślu. Gazownia rozpoczęła działalność w roku 1856. Gmach został zaprojektowany przez Franciszka Lilpopa i Karola Jankowskiego.

Wzniesiono go w latach 1905-1909, kiedy wspomniane Towarzystwo Gazowe z Dessau wybudowało Gazownie na Czystem (tereny dzisiejszej Woli) i postanowiło zakupić tę działkę z przeznaczeniem pod budowę kamienicy mieszkalnej dla kadry kierowniczej. W roku 1925 gazownie zostały skomunalizowane. Budynek przejęło miasto, ale nadal pełnił funkcję siedziby Zarządu Gazowni.

Kamienica dziś. Fot. whiteMAD/Mateusz Markowski

Zabudowa ulicy Kredytowej ucierpiała już w czasie obrony Warszawy we wrześniu 1939 roku. W czasie powstania warszawskiego ulica była miejscem zaciętych walk, m.in. o gmach Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego. Zburzono wówczas całkowicie kilka budynków, a kilka innych spłonęło. Po wojnie część obiektów znajdujących się przy ulicy odbudowano. Kamienica Zakładów Gazowych pod adresem Kredytowa 3 przetrwała II wojnę światową bez większych uszkodzeń. Budynek wyremontowano i dziś mieszczą się tam biura urzędu miasta. Kamienica jest jednym z najciekawszych i najbardziej reprezentacyjnych obiektów w tej części stolicy. Pomimo wojennych zniszczeń, wciąż można zobaczyć ciekawe detale: secesyjną syrenkę, słoneczniki, secesyjne okna, gorejące serca oraz putta. Fasada wciąż nosi też ślady powstańczych walk i pokryta jest postrzelinami. W 2012 roku wszystkie budynki z ulicy Kredytowej, z wyjątkiem bloku mieszkalnego pod numerem 2, ujęto w gminnej ewidencji zabytków (w tym również budynki już wcześniej wpisane do rejestru zabytków).

Źródło: polskaniezwykla.pl, dziendobrywarszawo.pl

Czytaj też: Architektura | Kamienica | Secesja | Miasto | Warszawa | Architektura w Polsce