Schronisko Dom Śląski (niem. Schlesierhaus) jest jednym z najpiękniej położonych miejsc w Karkonoszach, zlokalizowane u podnóża Śnieżki na wysokości 1400 m n.p.m. na samej granicy czesko – polskiej, u zbiegu głównych szlaków turystycznych. Wybudowano je w latach 1921-22, w stylu charakterystycznym dla międzywojennych schronisk niemieckich.
W XVII wieku na Przełęczy pod Śnieżką postawiono budę służącą za schronienie drwalom i pasterzom. W 1847 po śląskiej stronie stanęło pierwsze schronisko. Początkowo nazywało się Heldmannbaude – od nazwiska właściciela. W 1888 spłonęło, a w 1904 wzniesiono nowe.
Schronisko Dom Śląski obecnie. Autor zdjęcia: Arkadiusz K. (Arro)/fotopolska.eu, Licencja: CC-BY-SA 3.0
Obecny budynek jest trzecim z kolei obiektem w tym miejscu. Powstał w latach 1921-1922. Zbudowano go według projektu wrocławskiego architekta Herberta Erasa. Z zewnątrz reprezentuje formę charakterystyczną dla niemieckich schronisk sudeckich z okresu międzywojennego – schodkowy lub piramidalny kształt dachu, parter i piętro oszalowane deskami, a sam dach i poddasze pokryte płytkami eternitu. Na parterze znajdowała się kuchnia, bufet, hol wejściowy, sala jadalna stylizowana na alpejską oraz pomieszczenia gospodarcze. Wnętrze utrzymane było w ciepłej, czerwono-żółtej tonacji. Na pierwszym piętrze i poddaszu znajdowały się miejsca noclegowe z sanitariatami.
Dom Śląski w 1920 i 2020. Źródło: Dolnośląska Biblioteka Cyfrowa i Blizny Poznania
W 1923 r. dobudowano oszkloną werandę oraz przebudowano pomieszczenia kuchenne. Schronisko mieściło wówczas 66 osób w pokojach 1-, 2- i 3-osobowych oraz około 60 w sali zbiorczej. Obok schroniska we wrześniu 1924 z inicjatywy właściciela schroniska Hugo Teichmanna uruchomiono turbinę wiatrową. Działała ona jednak tylko do stycznia 1925 r., kiedy to górna część uległa zniszczeniu z powodu nadmiernej masy śniegu i szadzi.
Turyści przed schroniskiem Schlesierhaus/Dom Śląski pod Śnieżką w latach 1930 i 2020. Źródło: Śląska Biblioteka Cyfrowa i Blizny Poznania
Po II wojnie światowej schronisko zarządzane było przez DTTK i PTT, a od roku 1951 przez PTTK. Od listopada 1950 r. w schronisku znajdowała się strażnica WOP, a później Straży Granicznej. Schronisko nosiło nazwy: Pod Śnieżką, Na Równi pod Śnieżką i Dom Śląski. Na przestrzeni lat budynek przeszedł remont, podczas którego obłożono go żółtą okładziną, a dach pokryto blachą. Wstawiono również okna o ahistorycznych podziałach. Te nieprzemyślane działania sprawiły, że poniemieckie schronisko straciło cały swój charakter. Po dawnym, uroczym budynku, pasującym do górskiego otoczenia nie ma śladu. W 1982 r. rozebrano stojące naprzeciwko czeskie schronisko Obří bouda. Od lipca 2005, kiedy Straż Graniczna zwolniła budynek należący do Starostwa Powiatowego w Jeleniej Górze, Dom Śląski służy wyłącznie turystom. Od 2007 r. obiekt jest własnością prywatną.
Źródło: domslaski.pl
Czytaj też: Architektura w Polsce | Historia | Drewno | Ciekawostki | Podróże
