Dzieło „Plejady” znajduje się w willi Janówek położonej na terenie Ogrodu Botanicznego w Powsinie. Decyzję o ochronie konserwatorskiej podjął Mazowiecki Wojewódzki konserwator Zabytków.
To młodzieńcze dzieło Fangora. Plafon „Plejady” namalowany został w 1943 roku, zdobi sufit willi, której właścicielem jest Polska Akademia Nauk Ogród Botaniczny – Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej w Powsinie.
Od roku 1920 roku Willa Janówek, położona w ówczesnej miejscowości Klarysew, była w posiadaniu rodziny Fangorów. W 1943 roku na suficie salonu rezydencji został wykonany przez Wojciecha Fangora plafon o tematyce mitologicznej. Autor plafonu – Wojciech Fangor (1922-2015) był wybitnym polskim artystą XX-wiecznym. Na jego dorobek twórczy składają się między innymi: prace w konwencji realizmu socjalistycznego, realizacje z zakresu sztuki monumentalnej, plakaty, prekursorskie instalacje przestrzenne oraz dzieła związane z op-artem. Fangor pobierał w czasie okupacji niemieckiej nauki m.in. u Tadeusza Pruszkowskiego Tadeusza Kozłowskiego oraz Felicjana Szczęsnego Kowarskiego, który latach 1943-44 przebywał w domu Fangorów. Kowarski miał duży wpływ na wybory artystyczne Fangora. Przedmiotowy plafon powstał pod jego kierunkiem, jako jedna z prac dyplomowych Wojciecha Fangora (w 1946 roku artysta otrzymał zaocznie dyplom ASP w Warszawie).
Jak Wojciech Fangor wspominał pracę przy swoim dziele? Informację na ten temat opublikował Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków na swojej stronie:
„Było to moje pierwsze zadanie tego typu. (…) za temat obierałem „Plejady”, grupę siedmiu mitologicznych kobiet oraz gwiazdozbiór o tej nazwie. (…) Przy pracy nad plafonem dużo nauczyłem się od Kowarskiego zagadnień technicznych. Rodzaj tynku, gruntowanie serwatką, przygotowanie spoiwa tempery jajowej, projektowanie w skali, robienie papierowych kartonów w skali 1:1, poczem dziurkowanie i przeprószanie węglem konturów itp. Co do stylu, formy, koloru i tematu pozostawił mi zupełną swobodę. (…) Dziś zastanawiam się co mnie skłoniło do sielankowo-rokokowej stylizacji. Może to była ucieczka od najstraszniejszego wówczas terroru. (…) Kowarskiemu oprócz wiadomości technicznych zawdzięczam umiejętności budowania monumentalnej formy i mrocznej powagi w stosunku do sztuki” (M. Walczykowska, Fangor – uczeń Kowarskiego [w:] „Zalesie Dolne”, nr. 3/2010, str. 21; M. Walczykowska, Wspomnienia o Wojciechu Fangorze, [w:] „Przegląd Piaseczyński”, nr 60 (3), 2015, s. 8; cyt. z korespondencji z autorką artykułów). Artysta wspominał także o tej pracy oraz wpływie profesora na jego twórczość m.in. w rękopisie spisanym w 2013 r.: „w czasie okupacji od 1943 roku zamieszkałem na stałe w Janówku wraz z profesorem przedwojennej Akademii Sztuk Pięknych Felicjanem Kowarskim. Rozmowy i dyskusje o sztuce były skoncentrowanym studium akademickim. W 1943 namalowałem plafon w salonie który jest tam do dzisiaj” (rękopis życiorys, W. Fangor, 2013, wystawiony na aukcji z dn. 17.09.2019 przez Dom Aukcyjny POLSWISSART – patrz katalog).
Plafon namalowany w willi Janówek był pierwszą wielkoformatową pracą artysty. Jest dziełem wyjątkowym w twórczości Fangora, zarówno pod względem tematyki, jak i stylistyki.
Największą wartością malowidła jest jednakże fakt, iż stanowi ono pamiątkę historyczną związaną z życiorysem Wojciecha Fangora oraz miejscem ekspozycji, będącym rodzinnym domem twórcy (dzieło zostało odsłonięte podczas rodzinnej uroczystości z okazji 21 urodzin Wojciecha Fangora w listopadzie 1943 r.). Jest reliktem i śladem obecności artysty w tym miejscu. Ponadto dokumentuje fazy rozwoju warsztatowego i zainteresowania tego wybitnego twórcy, będącego jednym z najbardziej uznanych i rozpoznawalnych plastyków polskich za granicą – wyjaśnia prof. dr hab. Jakub Lewicki, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków.
Czytaj też: Zabytek | Warszawa | Sztuka | Kultura | whiteMAD na Instagramie
W tak zaaranżowanej przestrzeni, aż chce się przebywać. Stary dom na Żoliborzu w Warszawie przeszedł…
Lodziarnia Los Lodos znajduje się przy ulicy 1 Maja w Lublinie. Miejsce niedawno przeszło metamorfozę.…
Dominanta to wieża widokowa na rondzie św. Jerzego w Gorzowie Wielkopolskim, która została wybudowana w…
Willa Allora znajduje się przy ulicy Uzdrowiskowej w Konstancinie-Jeziornie. Zbudowana została w latach 30. XX…
Indywidualnie dopasowany materac zapewni Ci pełen komfort podczas snu. Jednak znalezienie idealnego modelu wśród wielu…
Za nami szesnasta edycja Plebiscytu Polska Architektura XXL. Profesjonalne jury oraz publiczność wybrała swoich faworytów…
Ta strona korzysta z pliki cookie, dzięki którym informacje są przechowywane na Twoim komputerze. Pozostawanie na tej stronie oznacza wyrażenie zgody na wykorzystywanie plików cookie.
Dowiedz się więcej