JAM FACTORY we Lwowie – centrum sztuki w dawnej przetwórni owoców

We Lwowie swoje podwoje otworzyło JAM FACTORY ART CENTER, mieszczące się w dawnym budynku przemysłowym, który początkowo służył jako gorzelnia, a później przetwórnia owoców. JAM FACTORY będzie organizować wystawy sztuki nowoczesnej i współczesnej, a także gościć produkcje z zakresu sztuk performatywnych i muzyki w specjalnie do tego zaprojektowanej przestrzeni.

Pomysł powołania nowego centrum kulturalnego we Lwowie narodził się w 2015 roku, kiedy filantrop i historyk dr Harald Binder postanowił wesprzeć rozwój JAM FACTORY jako centrum sztuki współczesnej. Inicjatywa dała także szansę na rewitalizację budynku przemysłowego i jego okolic w tętniącą życiem przestrzeń publiczną. Po szeroko zakrojonych badaniach i przygotowaniach przeznaczono znaczne fundusze na realizację inwestycji.

Fot. JAM FACTORY ART CENTER

JAM FACTORY znajduje się w dzielnicy Podzamcze, na północ od centrum Lwowa, niegdyś tętniącego życiem obszaru przemysłowego. Budynek z charakterystycznymi krenelażami i neogotycką fasadą został zbudowany na zlecenie polskiego przedsiębiorcy żydowskiego pochodzenia Józefa Kronika w 1872 roku. Jako odnosząca sukcesy gorzelnia funkcjonował aż do drugiej wojny światowej, której rodzina Kroników nie przeżyła, ginąc w tragicznych okolicznościach. Po wojnie fabryka importowała wina z Mołdawii i innych części ZSRR, aż w 1970 roku została przekształcona w zakład przetwórstwa owoców i warzyw, produkujący głównie dżemy i marmolady. Produkcji zaprzestano w latach 90. Od 2008 roku budynek był wykorzystywany doraźnie do realizacji inicjatyw kulturalnych.

Fabryka przed i po renowacji. Fot. Bohdan Yemets i JAM FACTORY ART CENTER

Po zakupie budynków w 2015 roku, austriacka pracownia architektoniczna Stefana Rindlera we współpracy z ukraińskim biurem AVR zostały wybrane do renowacji i przebudowy poprzemysłowego gmachu. Od początku zamysłem było stworzenie multidyscyplinarnego centrum sztuki jako przestrzeni refleksji poprzez kulturę. Instytucje tego typu, które pełniłyby jednocześnie funkcję punktu łącznikowego Ukrainy ze światem, są w kraju wciąż rzadkością. Kompozycja konstrukcyjna kompleksu składającego się z sześciu oddzielnych budynków odzwierciedla te ambicje. Zgrupowana wokół otwartego dziedzińca i wydłużonej alei, JAM FACTORY została stworzona jako ciągła, elastyczna przestrzeń, zdolna pomieścić występy, instalacje i dyskusje. Na sąsiednim terenie zaznaczono zarys dawnej synagogi, co ma przypominać burzliwą przeszłość Ukrainy.

Założyciel JAM FACTORY Harald Binder w 2004 r. utworzył we Lwowie Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej – niezależną instytucję badawczą skupiającą historyków, socjologów, architektów, historyków sztuki i osobistości kultury w celu dokumentowania wielowarstwowej historii tego obszaru oraz wspierania tej inicjatywy w Ukrainie. Jego wsparcie finansowe opiera się na własnej, prywatnej fundacji.

„Zachęcono mnie do kontynuowania mojej pierwszej inicjatywy, miejskiego centrum badawczego, po tym, jak doświadczyłem, jaki potencjał drzemie w Ukrainie i jej mieszkańcach. Podobnie jak nauka, sztuka stanowi ważny środek głębokiej refleksji dla społeczeństwa, zwłaszcza w czasie wojny” mówi Harald Binder.

Źródło: JAM FACTORY ART CENTER

Czytaj też: Architektura | Metamorfoza | Renowacja | Zabytek | Historia | Ukraina | Lwów