Coraz więcej nowej nawierzchni na Starym Rynku w Poznaniu. Częściowo wróci też stara kostka

Na rynkowej płycie i dochodzących do niej ulicach z dnia na dzień układanej jest coraz więcej kostki granitowej, chodników z granitowych płyt i opasek z porfiru trydenckiego. W centralnej części rynku położona będzie również historyczna kostka, która była tam od przebudowy w latach 60. XX w. Nowa nawierzchnia na Starym Rynku ma być planowo ukończona w drugiej połowie listopada.

Nowa kostka będzie bardziej przyjazna i funkcjonalna niż ta, która dotychczas pokrywała ten obszar. Układana jest, metr po metrze, z nowego kamienia oraz – w centralnej części rynku i na niektórych sąsiednich ulicach – z wyselekcjonowanej kostki, która leżała tam przed remontem.

Nowa nawierzchnia na Starym Rynku. Źródło: Poznańskie Inwestycje Miejskie Sp. z o.o.

Jak ustalili dwaj naukowcy z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza: prof. Janusz Skoczylas z Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych oraz dr Łukasz Skoczylas z Wydziału Socjologii, prawdopodobnie do 1890 r. ulice w Poznaniu brukowano przede wszystkim kamieniem polnym, czyli głazami narzutowymi. Później odpowiedni materiał był sprowadzany z innych krajów. Ciemnoczerwone granitowe kostki ze Starego Rynku pochodziły ze Skandynawii i wiele wskazuje na to, że zostały sprowadzone jako gotowy produkt – w czym znacząco pomógł rozwój linii kolejowych. To właśnie pociągami masowo przywożono do Prus szwedzkie granity. Szare kostki bazaltowe były najprawdopodobniej sprowadzane z Dolnego Śląska.

Rok 1934, widok na północno-zachodnią część rynku. Zauważyć można zróżnicowaną nawierzchnię płyty, m.in. bruk i asfalt. Źródło: http://poznanmojemiasto.com/

Rok 1939 – jarmark przed ratuszem. Widać bruk i płyty chodnikowe. Źródło: Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona

Odbudowa zniszczonego Starego Miasta była po drugiej wojnie światowej jednym z największych i najtrudniejszych zadań konserwatorskich, jakie stanęły przed ówczesnymi władzami Poznania. Postanowiono wówczas nawiązać do tradycji innych tego typu miejsc w Polsce. Zrezygnowano ze zwykłego bruku. W zamian za to postanowiono wykorzystać kostkę granitową. Takie rozwiązanie pozwalało na uzyskanie płaskiej powierzchni, która dawałaby wrażenie bruku. Przy otaczających rynek kamienicach pozostawiono chodniki wyłożone granitowymi płytami. Nową nawierzchnię, oświetlenie i stałą iluminację rynek otrzymał ostatecznie w 1965 roku. Projekt posadzki opracowali w Przedsiębiorstwie Projektowania Budownictwa Miejskiego “Miastoprojekt” Zygmunt Lutomski i Stanisław Cesar. Prace zostały wykonane przez Zarząd Dróg, Mostów i Zieleni oraz Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji.

Wykopaliska archeologiczne na płycie Starego Rynku w maju 2015 roku. Widoczna stara nawierzchnia. Źródło: Kapsuglan, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

Podczas przygotowań do wymiany nawierzchni podjęto szerokie analizy. Pierwotnie planowano, by przy jej układaniu korzystać wyłącznie ze starej kostki, lecz okazało się, że część kamienia jest zbyt zniszczona i nie nadaje się do ponownego użycia. Ostatecznie kostka została zdemontowana i poddana selekcji. Najlepsza jakościowo historyczna granitowa kostka zostanie położona w samym centrum Starego Rynku – w tzw. bloku śródrynkowym. Tam ułożone zostaną również stare, ale nadal użyteczne granitowe płyty i krawężniki. Dodatkowo wokół najcenniejszych obiektów, np. Ratusza, Odwachu, Wagi Miejskiej, zastosowana będzie opaska z kamieni polnych, które zostały odkryte w trakcie badań archeologicznych i stanowiły kiedyś historyczną nawierzchnię. Dzięki temu będzie można równocześnie wyeksponować tę najstarszą część rynku i podkreślić wyjątkowy charakter miejsca.

Źródło: poznan.pl

Czytaj też: Architektura | Metamorfoza | Zabytek | Historia | Poznań