ARCHITEKTURA

Zabytkowa cerkiew w Grzybowszczyźnie Starej na Podlasiu

To maleńki budynek. cerkiew filialna w Grzybowszczyźnie Starej zbudowana została w dwudziestoleciu międzywojennym. Dziś obiekt ma status zabytku. To kolejny zabtek województwa podlaskiego, który prezentujemy we współpracy z Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków w Białymstoku.

Cerkiew filialna pw. Narodzenia Świętego Proroka Jana Chrzciciela powstała z inicjatywy Eliasza Klimowicza, który na początku XX wieku uznawany był przez miejscową ludnosć za proroka Ilię. Inicjator wzniesienia świątyni otrzymał zgodę na budowę w 1904 r. Jednak wybuch I wojny swiatowej prace przerwano.

Szansa na dokończenie budowy cerkwi pojawiła się dopiero po zakończeniu działań wojennych. Przeszkodą były pieniądze – Eliasz Klimowicz nie zgromadził wystarczających środków na realizację. W efekcie postanowił sprzedać swoje gospodarstwo, a pozyskane w ten sposób środki przekazać na budowę. Formalnie władze II Rzeczpospolitej udzieliły zgody na budowę w 1926 r.

Architektura budynku jest świadectwem historii regionu. Jak informuje Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Białymstoku, budynek jest jedynym materialnym dokumentem pokazującym aktywność tak zwanej sekty grzybowskiej, której powstanie i funkcjonowanie wyrażało nastroje społeczne – tęsknotę miejscowej ludności za minioną epoką. Cerkiew stanowi istotny element tożsamości kulturowej i religijnej lokalnej społeczności. Do świątyni pielgrzymowali wierni z pobliskich miejscowości i wsi.

Budynek mimo że niewielki to jest bardzo urokliwy. Bryła złożona jest z korpusu głównego na planie czteroliścia zwieńczonego kopułą na sześciobocznym tamburze oraz dostawionej od południa trójkondygnacyjnej wieży. W każdej absydzie znajdują się symetrycznie rozplanowane otwory okienne w kształcie prostokąta, zamknięte półkoliście, otoczone profilowaną opaską, pod którymi profilowany gzyms odcinkowy wsparto na dwóch konsolach. Korpus główny zwieńczono wydatnym profilowanym gzymsem.

W latach 2011-2012 budynek został gruntownie wyremontowany. Odnowiono wtedy elewację, kopułę i krzyże. Dodatkowo wzmocniono całą konstrukcję i wymieniono pokrycie dachu. W budynku cerkwi wykonano nową stolarkę okienną i drzwiową. Cerkiew została wpisana do rejestru zabytków województwa podlaskiego 7 lutego 2011 r.

źródło: Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Białymstoku

Czytaj też: Renowacja | Drewno | Zabytek | Ciekawostki | whiteMAD na Instagramie

Cerkiew PRZED remontem na zdjęciu z 2010 roku, fot. Krzysztof Kundzicz, licencja: CC BY-SA 3.0

Recent Posts

Żytni Rynek. Przykład późnego modernizmu w Kijowie

Zbudowano go w 1980 r. Żytni Rynek w Kijowie był nowoczesnym targowiskiem i jednym z…

10 maja 2024

Żywia Nowicka i jej rzeźbiarskie obiekty Kollekti

Wcześniej zajmowała się głównie projektowaniem wnętrz. Teraz Żywia Nowicka przygotowała serię obiektów pod nazwą Kollekti.…

10 maja 2024

Apartament w centrum Kijowa. Powstał w budynku z 1900 roku!

Apartament w centrum Kijowa został zrealizowany przez Maksyma Dietkovskyiego już po rozpoczęciu rosyjskiej inwazji na…

10 maja 2024

75-metrowe mieszkanie na warszawskim Bemowie.

To 75-metrowe mieszkanie na warszawskim Bemowie jest oazą spokoju. Przestrzeń jest harmonijna, dobrze przemyślana, tworzy…

10 maja 2024

W Ostrowie Wielkopolskim poprawiają szyldy. Na koszt miasta

W Ostrowie Wielkopolskim realizowany jest program, w ramach którego szyldy wybranych sklepów zyskują nowe oblicze.…

10 maja 2024

Szare jest piękne! Tak New Balance świętuje Grey Days

W kolorowym świecie szarość coraz bardziej intryguje. Szczególne zamiłowanie do koloru szarego ma marka New…

10 maja 2024

Ta strona korzysta z pliki cookie, dzięki którym informacje są przechowywane na Twoim komputerze. Pozostawanie na tej stronie oznacza wyrażenie zgody na wykorzystywanie plików cookie.

Dowiedz się więcej